Ηνίοχος, το άγαλμα που διασώθηκε μέσα στους αιώνες χάρη σε έναν μεγάλο σεισμό. Έχει 1,80 ύψος και βρέθηκε από Γάλλους αρχαιολόγους θαμμένο στους Δελφούς

Το 1896 οι Γάλλοι αρχαιολόγοι έκαναν ανασκαφές το μαντείο των Δελφών στο πλαίσιο της «Μεγάλης ανασκαφής» που ξεκίνησε η γαλλική σχολή Αθηνών το 1892. Τότε ανακάλυψαν ένα μεγάλο άγαλμα, που ήταν σε θαυμάσια κατάσταση παρά το πέρασμα του χρόνου.

Επρόκειτο για το πρώτο χάλκινο άγαλμα της κλασικής εποχής που βρέθηκε σε φυσικό μέγεθος. Κοντά του βρέθηκαν δύο πίσω πόδια αλόγων, μια ουρά, κομμάτια από το ζυγό του άρματος και ένα παιδικό χέρι με απομεινάρια ηνίων.

Είχε θαφτεί έπειτα από τον μεγάλο σεισμό που έγινε το 373 π.Χ. στους Δελφούς. Η πτώση των βράχων το έθαψαν κάτω από τη γη, όπου και παρέμεινε επί πολλούς αιώνες.
Αυτός ήταν ο λόγος που γλύτωσε τις μετέπειτα λεηλασίες των Ρωμαίων και τις επιδρομές.

Από τότε που βρέθηκε, ο Ηνίοχος βρίσκεται σε περίοπτη θέση και θεωρείται το σημαντικότερο έκθεμα του Μουσείου των Δελφών. Έχει  1,80 μέτρα ύψος και εκτίθεται στην αίθουσα του μουσείου, που είναι βαμμένη σε κίτρινο χρώμα.

Στην αρχική μορφή του αγάλματος, το τέθριππο άρμα, που πιθανόν το έσερναν τέσσερα άλογα, είχε δύο αναβάτες και δύο παιδιά που κρατούσαν τα ηνία. Ο έφηβος με την ευγενική καταγωγή, φοράει μακρύ χιτώνα. Πάνω από τη μέση του τυλίγεται πλατύς ζωστήρας. Ιμάντας σταυρώνει στο πίσω μέρος του χιτώνα, ο οποίος έχει βαθιές ραβδώσεις.

Ο νεαρός στέκεται με άκαμπτη στάση και το πρόσωπό του φαίνεται ήρεμο και γεμάτο ευτυχία. Έχει μόλις νικήσει στην αρματομαχία και γι’αυτό στο κεφάλι του φοράει την ταινία του νικητή.

Παρουσιάζεται μετά τον αγώνα, τη στιγμή που πραγματοποιεί το γύρο του θριάμβου στον ιππόδρομο. Τα μάτια του είναι καφέ και έχουν μαύρους λίθους – σύμβολο ήθους και ισορροπίας. Έχει μισάνοιχτο στόμα και μέσα αχνοφαίνονται ασημένια δόντια.

Οι Ηνίοχοι που συμμετείχαν στους πανελλήνιους αγώνες ήταν έφηβοι ευγενούς καταγωγής και οδηγούσαν άρματα και άλογα που ανήκαν σε αριστοκράτες. Το άγαλμα αφιερώθηκε στον θεό Απόλλωνα από τον τύραννο της Γέλα, Πολύζαλο, γιο του Δεινομένη για τη νίκη του αδερφού του Ιέρωνα στο αγώνισμα της αρματοδρομίας στα Πύθια του 478 ή 474 π.Χ.
Οι αρχαιολόγοι δεν έχουν καταλήξει για την ταυτότητα του καλλιτέχνη. Η επικρατέστερη εκδοχή αναφέρει ότι δημιουργός ήταν ο φημισμένος γλύπτης του 5ου αιώνα π.Χ. , Πυθαγόρας ο Ρήγιος από τη Σάμο που ζούσε εξόριστος στο Ρήγιο της Καλαβρίας.

Το άγαλμα είναι το πιο γνωστό έκθεμα των Δελφών – απομακρύνθηκε από εκεί μόνο στη διάρκεια της κατοχής ώστε να γλυτώσει από τις καταστροφές και τις αρπαγές των Γερμανών.
Μετά την απελευθέρωση, επέστρεψε στους Δελφούς και σήμερα κοσμεί την τελευταία αίθουσα του μουσείου.


Πηγή