Κυριακή 28 Ιουλίου 2019

Ο καταπληκτικός ναός του Ηφαίστου στην καρδιά της Αθήνας. Γλίτωσε από τους Γότθους, έγινε ναός του Αη Γιώργη του Ακαμάτη και νεκροταφείο προτεσταντών! Ποιοι πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο στο προαύλιό του;

Στην αρχαία αγορά της Αθήνας βρίσκεται ο ναός του Ηφαίστου, ένας από τους πιο όμορφους δωρικούς ναούς της αρχαιότητας, που παραμένει ανέπαφος στο χρόνο.

Ξεκίνησε να χτίζεται το 449 π.Χ., και ήταν αφιερωμένους σε δύο θεούς, στον θεό Ήφαιστο προστάτη της μεταλλουργίας και στη θεά Αθηνά Εργάνη, προστάτιδα των τεχνών. Σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του κτίσματος, ο αρχιτέκτονας που ανέλαβε την ανέγερση του επηρεάστηκε σημαντικά από το μεγάλο οικοδόμημα της πόλης, που χτιζόταν την ίδια περίοδο, τον Παρθενώνα.

Κοινά στοιχεία με τον Παρθενώνα είναι η δίτονη δωρική κιονοστοιχία, που υπήρχε στο εσωτερικό του κτιρίου και η ιωνική ζωοφόρος, που βρισκόταν πάνω από τον πρόναο. Ο αρχιτέκτονας του Ηφαίστου παραμένει άγνωστος. Το σίγουρο είναι ότι είχε δεχθεί επιρροές από τους Ικτίνο και Σκόπα και φέρεται να ήταν και ο δημιουργός των υπέροχων ναών στο Σούνο, της Νέμεσης στη Ραμνούντα και του Άρη στις Αχαρνές.

Οικοδομήθηκε στον λόφο του Αγοραίου Κολωνού και τον περίγυρο του κοσμούσαν πήλινες γλάστρες με λουλούδια και θάμνους. Στο εσωτερικό του βρισκόταν τα δύο χάλκινα αγάλματα του Ηφαίστου και της Αθηνάς, τα οποία καταστράφηκαν.

Είναι δωρικός περίπτερος ναός με πλούσιο γλυπτικό διάκοσμο και κατασκευασμένος από παριανό μάρμαρο. Στις ανατολικές μετόπες αναπαρίστανται οι άθλοι του Ηρακλή, στη βόρεια και Νότια οι άθλοι του Θησέα. Η ζωφόρος του πρόναου αναπαριστά τη μάχη του Θησέα με τους Παλλαντίδες και στον οπισθόδρομο η μάχη των Λαπίθων και των Κενταύρων.

Είναι δωρικός περίπτερος ναός με πλούσιο γλυπτικό διάκοσμο, κατασκευασμένος από παριανό μάρμαρο. Στην ανατολική μετόπη αναπαρίστανται οι άθλοι του Ηρακλή στη βόρεια και νότια οι άθλοι του Θησέα. Η ζωφόρος του πρόναου αναπαριστά τη μάχη του Θησέα με τους Παλλαντίδες και στον οπισθόδρομο η μάχη των Λαπιθών και των Κενταύρων

Ο Ναός του Ηφαίστου γλίτωσε από τους βανδαλισμούς και τις λεηλασίες που υπέστησαν παρόμοια κτίσματα στην Ελλάδα. Έμεινε ανέπαφος από τις επιδρομές των Ερούλων και των Γότθων, οι οποίοι ευθύνονται για τις καταστροφές σημαντικών κτιρίων της Αθήνας, μεταξύ των οποίων, του Παρθενώνα, της στέγης του Ηρώδειου και της συνολικής ισοπέδωσης της αρχαίας αγοράς.

Η αιτία που ο ναός διατηρήθηκε σε καλή κατάσταση έως σήμερα, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι τον 7ο αιώνα μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία. Ο ναός του Ηφαίστου έγινε η εκκλησία του Αη Γιώργη του Ακαμάτη. Παράλληλα, την περίοδο της τουρκοκρατίας έθαβαν προτεστάντες που είχαν πεθάνει στην Αθήνα.

Στον Αη Γιώργη έγινε και η στέψη του Βασιλιά Όθωνα όταν ήρθε στην Αθήνα το 1834. Αργότερα έγινε το Αρχαιολογικό Μουσείο του νεοσύστατου κράτους. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εισροή χιλιάδων προσφύγων στη χώρα, ο χώρος γύρω από τον ναό είχε μετατραπεί σε καταυλισμό των προσφύγων.

Όπως φαίνεται και στην αρχική φωτογραφία, τα λευκά αντίσκηνα των προσφύγων είχαν κατακλύσει τον περίβολο. Αρχές του 20ου αιώνα σταμάτησαν όλες οι δραστηριότητες, καθώς ξεκίνησαν οι πρώτες αρχαιολογικές ανασκαφές.


Πηγή