Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2020

Η σχέση των Αρχαίων Ελλήνων με τα ζώα

Από την αρχαιότητα τα ζώα κατέχουν σημαντικό ρόλο στη ζωή του ανθρώπου. Στην αρχαία Ελλάδα τα ζώα εμφανίζεται σε αγγειογραφίες, έργα φιλοσόφων, και ανασκαφικά ευρήματα. Η πρώτη αναφορά στο δεσμό μεταξύ ανθρώπου και ζώου δίδεται από τον Όμηρο στην Οδύσσεια αναφέρεται στην σχέση του Οδυσσέα με τον σκύλο του 'Αργο, ο οποίος τον περίμενε για 20 χρόνια να επιστρέψει από τον πόλεμο, και στην συνέχεια πέθανε στα χέρια του.

Αναφορές στα ζώα έχουμε και από άλλους συγγραφείς όπως είναι ο Ηρόδοτος, ο Ξενοφών,  ο Αριστοτέλης, αλλά και σε γλυπτές αναπαραστάσεις, όπως είναι ο Λέοντος των Μυκηνών,  οι Λέοντες της Δήλου, πράγμα που οδήγησε τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι το  συγκεκριμένο είδος ευδοκιμούσε στην Ελλάδα.

Η πρώτη εξημέρωση ζώου από τον άνθρωπο  είναι εκείνη του σκύλου. Ο Θεός Απόλλων χάρισε στην αδελφή του Αρτέμη ένα σκύλο για να την συνοδεύει στο κυνήγι. Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι ο σκύλος προέκυψε από τον Κέρβερο.

Από τον κύων προέκυψε και η λέξη κυνηγός όπου αναφέρεται στον οδηγό του σκύλου και  κυνήγι δηλαδή το αποτέλεσμα της συνεργασίας τους. Επίσης από το σκύλο πήραν την ονομασία τους οι Κυνικοί φιλόσοφοι με κυριότερο εκπρόσωπο τον Διογένη τον Λαέρτιο. Αυτοί περιφέρονταν στο δρόμο χωρίς υποδήματα και έτρωγαν σαν σκύλοι. 

Επίσης ο Πυθαγόρας θεωρούσε ότι όλα τα έμψυχα  πλάσματα πρέπει να θεωρούνται ομοειδή, και απέτρεπε τους μαθητές του από την κατανάλωση κρέατος. Όταν είδε κάποιον να κακοποιεί ένα σκύλο του είπε: «Mην χτυπάς το ζώο είναι η ψυχή ενός φίλου μου, τον αναγνώρισα από το κλάμα του».  Άλλη μία φορά αγόρασε όλη την ψάρια από ένα ψαρά και την έριξε και πάλι στην θάλασσα, λέγοντας ότι έδωσε λύτρα για να απελευθερώσει τους δικούς του. 

Οι Δραματικοί και ο Αριστοφάνης εντάσσουν στις ιστορίες τους σκύλους, αλλά ακόμα και  ανθρώπους οι οποίοι μεταμορφώθηκαν σε σκύλους.

Οι αστρολόγοι της αρχαιότητας δεν παρέλειψαν να εντάξουν τον σκύλο στον ουρανό. Ο αστερισμός του μεγάλου Κυνός είναι ο λαμπρότερος και ο πλησιέστερος στην γη. 

Ο Αριστοτέλης κληροδότησε την αγάπη του για τα ζώα στο μαθητή του Αλέξανδρο. Όταν εκείνος ζούσε και μεγάλωνε στην Πέλλα, είχε μία αγαπημένη σκυλίτσα την οποία έπαιρνε παντού. Αργότερα στην Περσία κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του αντί αμοιβής απέκτησε έναν αρσενικό σκύλο τον Περίτα. Το άλογο του ο Βουκεφάλας του συνόδευσε για 20 χρόνια στην εκστρατείας του και όταν εκείνο πέθανε ο αφέντης του το θρήνησε. Τίμησε τα δύο αγαπημένα του ζώα δίδοντας τα ονόματά τους σε αντίστοιχες πόλεις της Ασίας.

Πολλά σκυλιά συνόδευσαν τους άρχοντες τους και στην τελευταία τους κατοικία. Μία περίπτωση είναι αυτή του Εύπολη, ο οποίος όταν άφησε την τελευταία του πνοή και τάφηκε στην Αίγινα, επάνω στο μνήμα του εξέπνευσε και ο πιστός του σκύλος. Η θέση ονομάστηκε Κυνός Σήμα. Ένα άλλο γεγονός ανακαλύφθηκε σε ανασκαφές στη νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας στην Κρήτη στο σημείο που φιλοξενούνταν οστά αριστοκρατών πολεμιστών, σε αυτό το σημείο εντοπίστηκε ένα πιθάρι ανάμεσα τεφροδόχους και χάλκινες φιάλες,  όταν το πιθάρι ανοίχτηκε περιείχε έναν σκελετός σε συνεσταλμένη στάση, πιθανότατα άνηκε σε δεκαπεντάχρονο αγόρι. Όταν οι ανασκαφείς επιχείρησαν να διαμορφώσουν τον περιβάλλοντα χώρο αφαιρώντας τα χώματα, βρήκαν ακέραιο σκελετό σκύλου, ο οποίος εικάζεται ότι πέθανε από τη λύπη του για το θάνατο του αγοριού.

Επίσης η Ταφή των αλόγων φαίνεται να ήταν αρκετά διαδεδομένη  στην Αρχαία Ελλάδα από την εποχή των Μυκηναϊκών χρόνων με χαρακτηριστικό δείγμα το θολωτό τάφο στον Αρνό Μαραθώνα, στην είσοδο του οποίου ήταν θαμμένα δύο αντικριστά άλογα , πιθανότητα τα άλογα από το άρμα του εκλιπόντος ηγεμόνα.

Σκύλοι, άλογα, πίθηκοι, κουνέλια, χοίροι, πουλιά ήταν μερικά από τα οικόσιτα ζώα των αρχαίων Ελλήνων. Επίσης δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τον όφι, ο οποίος ήταν τυλιγμένος στη ράβδο του Ασκληπιού. 

Με κέρατα σύμβολα του ήλιου και της σελήνης, αποτύπωναν οι αρχαίοι Έλληνες τον Θεό Πάνα,  αλλά και την νεβρίδα (νεαρό ελάφι) στα πόδια του να αποδίδει τον αστερόεντα ουρανό.

Επίσης τα Tαυροκαθάψια ήταν ένα ιερό άθλημα αφιερωμένο στη μητέρα γη. Επ' ουδενί δεν στόχευε στην θανάτωση του ταύρου, για την ακρίβεια ήταν ένα περίπλοκο ακροβατικό αγώνισμα το οποίο συμμετείχαν αγόρια και κορίτσια ,εκτελώντας θεαματικά άλματα στην ράχη των ταύρων.



Πληροφορίες αντλήθηκαν από την πηγή