Τετάρτη 30 Μαρτίου 2022

Το άγνωστο σπήλαιο στον Υμηττό

Το Σπήλαιο του Πανός στο Δαφνί βρίσκεται στους πρόποδες του Ποικίλου Όρους, πίσω από τη Μονή Δαφνίου και χρονολογείται στον 5ο αιώνα π.Χ. Ανακαλύφθηκε από τον Δημήτριο Καμπούρογλου λίγο μετά το 1890, κατά την διάρκεια της έρευνας που έκανε για την Αρχαία Ιερά Οδό. Η ανασκαφή του όμως έγινε το 1932 από τον Ιωάννη Τραυλό.

To σπήλαιο έχει βάθος 11,55 μέτρα και μέγιστο πλάτος 7,8 μέτρα, έχει χωνιοειδές σχήμα με άνοιγμα προς τον Βορρά. Κατά την αρχαιότητα το άνοιγμα αυτό ήταν κλειστό και υπήρχε μόνο μία στενή είσοδος εκεί. Μπροστά από το σπήλαιο υπήρχε ένα είδος αυλής που υποστηριζόταν από αναλημματικό τοίχο 2 μέτρα βόρεια της εισόδου.

Τρίτη 29 Μαρτίου 2022

Ο μύθος του Βελλεροφόντη

Ο Βελλεροφόντης, ή Βελλερεφών, είναι ήρωας της Ελληνικής μυθολογίας. Αναφέρεται ως υιός του βασιλέα της Κορίνθου (ή Εφύρας) Γλαύκου (και επομένως έγγονος του Σίσυφου) και της Ευρυνόμης (θυγατέρας του Νίσου, βασιλέα των Μεγάρων).

Ιππόνοος ήταν και το αρχικό όνομα του ήρωα Βελλεροφόντη. Ο Ιππόνοος, πρίγκηπας της Κορίνθου, σκότωσε κατά λάθος τον αδελφό του Δηλιάδη ή τον Αλκιμένη ή τον Πειρήνα. Αναγκάσθηκε τότε να καταφύγει στην Τίρυνθα, όπου βασίλευε ο Προίτος με τη σύζυγό του Σθενέβοια. Ο Ιππόνοος τους ζήτησε φιλοξενία και κάθαρση στην αυλή τους.

Σάββατο 26 Μαρτίου 2022

H Πυραμίδα στο Ελληνικό Αργολίδας που παγκοσμίως, χρονολογείται παλιότερη αυτών της Αιγύπτου - Δείτε το βίντεο (Drone)

Η πυραμίδα πού βρίσκεται στο Ελληνικό Αργολίδας στον δρόμο που συνέδεε το Άργος με την Τεγέα, ίσως αποτελεί όχι μόνο ένα από τα αρχαιότερα κτίσματα στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, χρονολογείται παλιότερη αυτών της Αιγύπτου (2300-2800 π.χ).

Ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει την χρονολόγηση της καθώς υπάρχουν διαφωνίες για αυτήν.

Σύμφωνα με τους ανασκαφείς πρόκειται απλά για ένα οχυρό πού κατασκευάστηκε στα τέλη του 4ου π.χ αιώνα.

Τετάρτη 23 Μαρτίου 2022

«Όσο ζεις λάμπε». Ο Επιτάφιος του Σείκιλου

Ο Σείκιλος έζησε στις Τράλλεις της Μικράς Ασίας κατά το 200 μ.Χ. Είναι γνωστός για το αρχαιότερο παγκοσμίως γνωστό τραγούδι, του οποίου σώζονται πλήρως και οι στίχοι και η μουσική.

Ο Σείκιλος έγραψε το τραγούδι του μετά το 200 μ.Χ. σε επιτύμβια κυλινδρική στήλη που έχει ύψος 40 εκατοστά και περιέχει στην κοινή ελληνική της ελληνιστικής εποχής ένα επίγραμμα δώδεκα λέξεων και ένα μέλος (τραγούδι) δεκαεφτά λέξεων μαζί με τη μουσική του. Στην κορυφή της στήλης, το επίγραμμα αναφέρει τον άνθρωπο που το έγραψε, καθώς και το σκοπό για τον οποίο το έγραψε:

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2022

Λοιμός των Αθηνών

Ο Λοιμός των Αθηνών ή «σύνδρομο του Θουκυδίδη» ήταν μια καταστροφική επιδημία η οποία εκδηλώθηκε στην πόλη-κράτος των Αθηνών στην αρχαία Ελλάδα, κατά το δεύτερο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου, το 430 π.Χ., και ενώ η πόλη πολιορκούνταν από τους Σπαρτιάτες. Θεωρείται πως η επιδημία πρωτοεμφανίστηκε στο κύριο λιμένα της Αθήνας, τον Πειραιά, που αποτελούσε την κύρια είσοδο προμηθειών της πόλης. 

Ο λοιμός εμφανίστηκε και σε άλλες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, επέστρεψε δύο φορές, το 429 π.Χ. και τον χειμώνα του 427/426 π.Χ., και η καταστροφή που προκάλεσε στον πληθυσμό της Αθήνας ήταν ένα σημαντικό πρώτο πλήγμα για την πόλη ως προς την εξέλιξη του πολέμου.

H Διώρυγα του Ξέρξη στην χερσόνησο του Άθω, στη Χαλκιδική

Διώρυγα του Ξέρξη ήταν μεγάλο έργο της αρχαιότητας, που κατασκευάστηκε στην χερσόνησο του Άθω, στη Χαλκιδική, από τον Πέρση βασιλιά Ξέρξη κατά την διάρκεια των Περσικών πολέμων.

Η διώρυγα κατασκευάστηκε το 480 π.Χ. κατά τη διάρκεια μιας ακόμα εκστρατείας των Περσών. Ο Ξέρξης ήθελε να αποφύγει τον περίπλου του Άθω, καθώς την τελευταία φορά που το επιχείρησε είχε βυθιστεί ο στόλος του Μαρδόνιου. Την περιγραφή της διώρυγας μας τη μετέφεραν ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης, αλλά μεταγενέστεροι ιστορικοί την αμφισβήτησαν γράφοντας ότι ο Πέρσης βασιλιάς κατασκεύασε δίολκο και όχι διώρυγα. Πάντως οι σημερινές έρευνες δείχνουν ότι ήταν διώρυγα.

Αγησίλαος Β' o ηγεμόνας και βασιλιάς όλης της Ελλάδας σύμφωνα με τον Πλούταρχο

Ο Αγησίλαος Β' (444 π.Χ. - 360 π.Χ.) ήταν βασιλιάς της Σπάρτης, 19ος από την Δυναστεία Ευρυποντιδών, ο οποίος κυβέρνησε από το 398 μέχρι και το θανάτο του το 360 π.Χ. Ο Πλούταρχος στην ομώνυμη βιογραφία του για τον Αγησίλαο τον ονομάζει ως " τον ηγεμόνα και βασιλιά όλης της Ελλάδας" και σε όλη τη διάρκεια της βασιλείας του ταυτίστηκε με τις τύχες και τα επιτεύγματα της πατρίδας του. Μικρός στο ανάστημα και κουτσός από τη γέννηση του ο Αγησίλαος έγινε βασιλιάς εντελώς απροσδόκητα στην ηλικία των 45- 46 ετών. 

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του διεξήγαγε επιτυχείς εκστρατείες στη Μικρά Ασία εναντίον των Περσών και αντιμετώπισε με επιτυχία τον αντι-σπαρτιατικο συνασπισμό των ελληνικών πόλεων στη διάρκεια του Κορινθιακού πολέμου. Ωστόσο ατυχείς διπλωματικές ενέργειες του, οδήγησαν στην ήττα των Σπαρτιατών στα Λεύκτρα Βοιωτίας το 371 π.Χ. και την απώλεια της ηγεμονίας τους στον ελληνικό χώρο.

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2022

Γκράφιτι 2.500 ετών με 21 πλοία βρέθηκε στην αρχαία Αγορά της Σμύρνης

[Credit: DHA]
Γκράφιτι 2.500 ετών με 21 πλοία, το οποίο βρέθηκε στο υπόγειο μιας βασιλικής στην αρχαία Αγορά της Σμύρνης, ρίχνει φως την ιστορία της Σμύρνης.

Ο Akın Ersoy, μέλος ΔΕΠ του τμήματος Τουρκικής και Ισλαμικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Σμύρνης Katip Çelebi, δήλωσε ότι το γκράφιτι είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της ιστορικής πόλης-λιμάνι της Σμύρνης.

Οι ανασκαφές αποκάλυψαν εμπορικά και δικαστικά κτήρια της αγοράς, η οποία είναι μια από τις μεγαλύτερες αγορές της αρχαίας περιόδου στον κόσμο. Οι αγορές ήταν ανοιχτοί χώροι που χρησίμευαν ως τόποι συνάντησης για διάφορες δραστηριότητες στις αρχαίες Ελληνικές πόλεις.

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2022

Το γεφύρι αυτό πέρασε ο Πάρις με την ωραία Ελένη κατευθυνόμενοι προς την νησίδα Κρανάη του Γυθείου, απ’ όπου απέπλευσαν προς Τροία

Θα το πιστεύατε εάν κάποιος σας έλεγε πως λίγα χιλιόμετρα έξω από την Σπάρτη εδώ και 2.000 χρόνια στέκει όρθιο ένα πέτρινο τοξοτό γεφύρι που κάποτε διέσχιζαν αρχαίοι πάνοπλοι Σπαρτιάτες πολεμιστές. Θέλετε να σας το κάνουμε ακόμα καλύτερο;

Ο μύθος αναφέρει πως αυτό το γεφύρι διέσχισε ο Πάρης όταν ξεκίνησε να πάει στην Τροία για να διεκδικήσει την Ωραία Ελένη.

Ας μάθουμε όμως περισσότερα για αυτόν τον άγνωστο (ακόμα έναν) θησαυρό της πατρίδας μας.

Ο Θεός Παν

Ο Παν (δημ. Πάνας) είναι αρχαία ελληνική, ιδεατή, ανθρωπόμορφη δευτερεύουσα θεότητα, που ήταν συνυφασμένη με την «πανίδα» της Φύσης, (άνθρωποι και ζώα) σε μια αμφίδρομη σχέση προστασίας, αλλά και προσωποποίηση της γενετικής δύναμης της ζωής.

Συνδυάζοντας τον ανθρώπινο και ζωικό παράγοντα, ο Παν απεικονιζόταν έχοντας κάτω άκρα ζώου, «Θεός τραγοπόδαρος», ως προστάτης των κτηνοτρόφων, των κυνηγών, των αλιέων και των ποιμένων με μόνιμη διαμονή σε χώρους της φύσης (όρη, δάση, σπήλαια, κοιλάδες, ρεματιές κλπ). Η λατρεία του έλαβε μέγιστη ανάπτυξη παράλληλα με εκείνη του Δία και των άλλων Ολύμπιων Θεών σε όλο τον ελλαδικό χώρο και πέραν αυτού.

Παρασκευή 11 Μαρτίου 2022

Η Υπατία ήταν Ελληνίδα νεοπλατωνική φιλόσοφος, αστρονόμος και μαθηματικός, διευθύντρια της νεοπλατωνικής σχολής στην Αλεξάνδρεια

Η Υπατία (Αλεξάνδρεια, 370 - Αλεξάνδρεια, 8 Μαρτίου 415) ήταν Ελληνίδα νεοπλατωνική φιλόσοφος, αστρονόμος και μαθηματικός, διευθύντρια της νεοπλατωνικής σχολής στην Αλεξάνδρεια.

Δίδαξε φιλοσοφία και αστρονομία στην Αλεξάνδρεια, όπου και δολοφονήθηκε από όχλο φανατικών Χριστιανών.

Κόρη του μαθηματικού και αστρονόμου Θέωνα, έλαβε με τις φροντίδες του πατέρα της πολύ καλή εκπαίδευση και ταξίδεψε στην Αθήνα και στην Ιταλία. Στην Αθήνα παρακολούθησε μαθήματα στη Νεοπλατωνική σχολή του Πλούταρχου του Νεότερου και της κόρης του Ασκληπιγένειας, αλλά μαθήτευσε και κοντά στον Ιεροκλή.

Παρασκευή 4 Μαρτίου 2022

Η Δωρική Εξάπολις

Η Μικρασιατική Δωρίδα (αρχ. "Δωρίς η εν Ασία"), είναι η περιοχή στην οποία εγκαταστάθηκαν Δωριείς κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό. Η περιοχή περιλάμβανε τα νοτιοδυτικά παράλια της Μικράς Ασίας, την περιοχή της Καρίας και κυρίως την περιοχή γύρω από τον Κεραμεικό κόλπο, εκτεινόμενη από την χερσόνησο της Αλικαρνασσού και των τριών χερσονήσων Μύνδου, Κνιδίας και Ροδίας, καθώς και τα απέναντι νησιά του Αιγαίου, τα σημερινά Δωδεκάνησα.

Πέμπτη 3 Μαρτίου 2022

Σωσιγένης ο Αλεξανδρεύς ήταν Έλληνας αστρονόμος,κατόπιν εντολής του Ιουλίου Καίσαρα μεταρρύθμισε το υφιστάμενο τότε ημερολόγιο των 365 ημερών στο νέο Ιουλιανo

Ο Σωσιγένης ο Αλεξανδρεύς ήταν Έλληνας αστρονόμος, μαθηματικός και φιλόσοφος του 1ου αι. π.Χ. από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Το Ιουλιανό ημερολόγιο εισήχθη από τον Ιούλιο Καίσαρα το 46 π.Χ. (708 AUC) και αποτελούσε μεταρρύθμιση του ρωμαϊκού ημερολογίου. Άρχισε να ισχύει το 45 π.Χ. και δέχθηκε αρκετές τροποποιήσεις μέχρι να πάρει την τελική του μορφή το 8 μ.Χ.

Επίκουρος : Η «Τετραφάρμακος»

Η Τετραφάρμακος αποτελεί την συμπύκνωση των κυριότερων διδασκαλιών του Επίκουρου αναφορικά με το πώς να διάγει κανείς τη ζωή του. Μας είναι γνωστή από ένα κείμενο του Επικούρειου φιλοσόφου Φιλόδημου που διασώθηκε στην λεγόμενη βίλα των παπύρων στο Ηράκλειο της Ιταλίας (σημ. Ercolano, αρχαίο Herculaneum).

Τετάρτη 2 Μαρτίου 2022

Κρόνια η αρχαία Ελληνική εορτή προς τιμήν του Κρόνου

Κρόνια ονομαζόταν μια αρχαία ελληνική εορτή προς τιμήν του Κρόνου. Σύμφωνα με τον Δημοσθένη γινόταν τη νύκτα της 12ης μέρας του Εκατομβαιώνος. Ανήμερα της γιορτής οι δούλοι είχαν αργία, μπορούσαν να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με τους αφέντες τους και γενικότερα είχαν περισσότερη ελευθερία μες στην πόλη, σε ανάμνηση της Χρυσής Εποχής του ανθρώπινου γένους, όταν δεν υπήρχε δουλεία και βαριές εργασίες. 

Αργότερα, το αγροτικό στοιχείο της εορτής άρχισε να εκλείπει και τα Κρόνια θεωρούνταν γιορτή θορυβώδης και ημέρα ακολασιών, ιδιαίτερα από την υιοθέτηση της εορτής από τους Ρωμαίους ως Σατουρνάλια, προς τιμήν του ρωμαϊκού Σατούρνους. Η κακή τους φήμη επέζησε μέχρι τη βυζαντινή περίοδο: ο Νικήτας Χωνιάτης (1155-1217) παρομοιάζει τη συμπεριφορά και τις ερωτικές περιπέτειες του Ανδρόνικου του Κομνηνού με τις ακολασίες της γιορτής.

Τρίτη 1 Μαρτίου 2022

Τάλως o μυθικός φύλακας της Κρήτης

Ο Τάλως ήταν μυθικός φύλακας της Κρήτης. Ήταν γιγάντιος, ανθρωπόμορφος και με σώμα από χαλκό. Θεωρείται το πρώτο ρομπότ, που κατασκευάστηκε ποτέ ή δημιουργήθηκε από τη φαντασία.

Σχετικά με την προέλευσή του, υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές. Η πιο γνωστή, από τον Απολλόδωρο, λέει πως τον κατασκεύασε ο θεός Ήφαιστος και τον χάρισε στον βασιλιά Μίνωα, για να φυλάει την Κρήτη. 

Ο Πλάτων τον θεωρεί υπαρκτό πρόσωπο, αδελφό του Ραδάμανθυ. Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος αναφέρει ότι ήταν δώρο του Δία στην Ευρώπη, η οποία μετά τον χάρισε στο γιο της Μίνωα. Μεταγενέστερα ο Ι. Κακριδής, βασιζόμενος στο ότι ο Ησύχιος γράφει πως ταλῶς σήμαινε ήλιος (ενώ Ταλαιός είναι το όνομα του Δία) στην Κρήτη και με βάση και άλλα στοιχεία, εκφράζει την άποψη ότι ήταν ηλιακή θεότητα που αργότερα μεταπλάστηκε σε ήρωα.