Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2018

Τι σημαίνει το όνομα Όμηρος;

Για τον ποιητή των δύο αρχαιότερων, σπουδαιότερων και ίσως ωραιότερων μνημείων του λόγου που διαθέτει η Ανθρωπότητα: της «Ιλιάδας» και της «Οδύσσειας»  δεν γνωρίζουμε τίποτα. Η παράδοση τον θέλει τυφλό ραψωδό στη Χίο ή στη Σμύρνη ή στη Σάμο, κ.λπ. (7 πόλεις ερίζουν περί αυτού).

Πιο εύλογη φαίνεται η άποψη πως τα Ομηρικά έπη δημιουργήθηκαν μέσα στο πλήρωμα του χρόνου με τρόπο «λαϊκό»· άρχισαν δηλαδή να σχηματίζονται την ίδια εποχή που συνέβησαν τα περιστατικά που περιγράφουν και, με συνεχείς συμπληρώσεις και προσθήκες από τους ραψωδούς, συναρμολογήθηκαν σε ενιαίες αφηγήσεις (ραψωδός:ράπτων ωδήν), ώσπου αργότερα, άλλοι ειδικοί λογοποιοί τα κατέγραψαν και, μετά από επίσημες εντολές-εξουσιοδοτήσεις, τα απεκατέστησαν στη μορφή που τα γνωρίζουμε σήμερα. Γι’ αυτό και η εργασία αποκατάστασης στο τελευταίο της στάδιο έχει συνδεθεί με τα ονόματα των Λυκούργου, Σόλωνα, Πεισίστρατου και Ίππαρχου.

Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2018

Η επιστήμη δικαιώνει τον Αίσωπο για την ευφυΐα των κορακιών

Περισσότερο από κάθε άλλη φορά οι επιστήμονες εξεπλάγησαν από την εξυπνάδα των κορακιών, καθώς με νέα πειράματα -που δικαιώνουν πλήρως τον Αίσωπο για την ευφυΐα που τους απέδιδε στους μύθους του- απέδειξαν ότι τα πανέξυπνα πουλιά μπορούν να φτιάχνουν σύνθετα εργαλεία, τελείως μόνα τους και χωρίς καμία προηγούμενη εκπαίδευση από τους ανθρώπους.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι τα κοράκια είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν αυτοσχέδια εργαλεία τόσο στη φύση όσο και στην αιχμαλωσία. Όμως είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται ότι είναι ικανά να συνδυάσουν περισσότερα από ένα αντικείμενα για να φτιάξουν κάτι πιο πολύπλοκο και χρήσιμο.

Επιστήμονες από το γερμανικό Ινστιτούτο Ορνιθολογίας Μαξ Πλανκ και το βρετανικό Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης διαπίστωσαν ότι τα κοράκια της Νέας Καληδονίας είναι ικανά να συνδυάζουν δύο ή περισσότερα κοντά μη λειτουργικά τμήματα για να φτιάξουν κάτι ενιαίο και πιο μακρύ, που πλέον λειτουργεί ως εργαλείο αναζήτησης τροφής.

Ο παράφορος έρωτας του Απόλλωνα για τη Δάφνη

Ο Απόλλωνας γεννήθηκε στο νησί της Δήλου και ήταν παιδί του Δία και της πανέμορφης Λητώς. Χάρη στην αμβροσία που χορηγήθηκε στο νεογνό από τη Θέμιδα, μεγάλωσε πολύ γρήγορα και εξελίχθηκε σε έναν πανέμορφο νέο. Όλες οι γυναίκες εντυπωσιάζονταν από τον θεό του φωτός, όπως αποκαλούσαν τον Απόλλωνα. Όμως η γυναίκα που ο ίδιος ποθούσε δεν του έδειχνε ενδιαφέρον.

Ο  παράφορος έρωτας για τη Δάφνη

           
Ο Απόλλωνας ερωτεύτηκε παράφορα τη Δάφνη. Ήταν μία από της Νύμφες που βρίσκονταν στο πλευρό της δίδυμης αδερφής του Άρτεμης. Η Δάφνη ήταν η κόρη του ποταμού Πηνειού και της Γαίας. Ακολουθούσε πιστά τη θεά του κυνηγιού και παρά τις πιέσεις του πατέρα της για να παντρευτεί, ήταν ανένδοτη. Η Άρτεμις ήταν παρθένα και προτιμούσε να περνάει το χρόνο της μέσα στα δάση. Η Δάφνη ήταν πολύ όμορφη και είχε πολλές κατακτήσεις, αλλά δεν παρεξέκλινε από τον βίο της Άρτεμις. Μάταια ο Απόλλωνας προσπαθούσε να την κατακτήσει. Κάθε μέρα την κυνηγούσε μέσα στο δάσος και της εκδήλωνε τα αισθήματα του. Η νεαρή όμως δεν υπέκυπτε στην γοητεία του.

«Ου παντός πλείν ες Κόρινθον»

Για την κυριαρχία της Κορίνθου ανταγωνίζονταν δύο θεοί: Ο Ήλιος (Απόλλωνας) και ο Ποσειδώνας. Με τη μεσολάβηση του Βριάρεως συμβιβάστηκαν, παίρνοντας ο Απόλλωνας τον Ακροκόρινθο και ο Ποσειδώνας τον Ισθμό. Κατόπιν ο Απόλλωνας παραχώρησε τα δικαιώματά του στην Αφροδίτη.

Πρώτοι κάτοικοι της περιοχής θεωρούνται οι Πελασγοί. Πρώτη ονομασία της πόλεως ήταν «Εφύρα», από το όνομα της κόρης του Ωκεανού, που ήταν η πρώτη μυθική βασίλισσα της Κορίνθου. Το όνομα είναι ενδεικτικό της τοποθεσίας όπου ευρίσκεται η Αρχαία Κόρινθος, από όπου τα πάντα «εφορά» (=βλέπει). Κόρινθος ονομάστηκε αργότερα από τον ομώνυμο υιό του Δία (ο Κόρινθος).

Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2018

Ιστορικός Σαράντος Καργάκος: «Τρομερή συμφορά έρχεται εαν η Ελλάδα επιτρέψει στα Σκόπια να κλέψουν το όνομα Μακεδονία»!

Ο Ιστορικός Σαράντος Ι. Καργάκος για το Σκοπιανό: «Ἀμυκλαῖοι σιγῆ ἀπώλοντο»
Ἐάν τό Σκοπιανό ζήτημα εἶχε ἀντιμετωπισθεῖ ἀπό τή διεθνῆ κοινωνία μέ τούς κανόνες τῆς ὀρθῆς λογικῆς, ἡ λύση τοῦ ὀνόματος θά εἶχε βρεθεῖ ἀμέσως μετά τήν κατάρρευση τῶν τιτοϊκῶν κατασκευῶν.
Στό μάθημα τῆς Λογικῆς, πού διδαχθήκαμε οἱ παλαιότεροι, μάθαμε ὅτι ὑπάρχουν ἔννοιες ΟΛΟΥ καί ΜΕΡΟΥΣ.

Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2018

Οι Σπαρτοκίδες στο Βασίλειο του Κιμμερικοῦ Βοσπόρου.

1. Καταγωγή – Πηγές

Σύμφωνα με το Διόδωρο το Σικελιώτη (1) το 438/437 π.Χ. η εξουσία του βασιλείου του Βοσπόρου, έπειτα από 42 χρόνια ηγεμονίας των Αρχαιανακτιδών, περιήλθε στο νέο ηγεμόνα, το Σπάρτοκο, (2) του οποίου η βασιλεία διήρκεσε μόνο επτά χρόνια. Η νέα δυναστεία που ιδρύθηκε από το Σπάρτοκο ονομάστηκε Σπαρτοκίδες και διατήρησε την εξουσία του βασιλείου του Βοσπόρου σχεδόν 300 χρόνια, μέχρι το τέλος του 2ου αι. π.Χ.

Δε γνωρίζουμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε η αλλαγή της δυναστείας. Οι Αρχαιανακτίδες εκθρονίστηκαν με βίαιο τρόπο, ή ο Σπάρτοκος κληρονόμησε την εξουσία με ειρηνικά και νόμιμα μέσα; Οι ιστορικοί κλίνουν προς την πρώτη εκδοχή, κυρίως διότι τα ονόματα τόσο του ιδρυτή όσο και των συνεχιστών της δυναστείας είναι θρακικής καταγωγής και ανήκουν στο βασιλικό γένος των Οδρυσών.

Αθανασία, το ελιξήριο της ζωής και οι τροφές των θεών

Σε διάφορες μυθολογίες και θρησκείες, διαβάζουμε ότι οι θεοί θεωρούνταν ότι είναι είτε αθάνατοι ή ζούσαν για χιλιάδες χρόνια. Αυτό που σπανίως διευκρινίζεται στους μύθους είναι ποια ήταν η τροφή που υποτίθεται εξασφάλιζε την αθανασία ή τη μακροζωία των θεών. Τα κείμενα πάντως έγραφαν ότι αν οι θνητοί έτρωγαν από αυτές τις τροφές, τότε γίνονταν και εκείνοι αθάνατοι, όπως οι θεοί.

Στην αρχαία ελληνική μυθολογία γνωρίζουμε ότι οι θεοί τρέφονταν με αμβροσία και νέκταρ, που ήταν αντιστοίχως η τροφή και το ποτό των αθάνατων θεών, αναφορά που βρίσκουμε στον μύθο για τη γέννηση του Δία.

Πριν από την ανακάλυψη αυτών των υπερτροφών, οι θεοί τρέφονταν απομυζώντας την ενέργεια των νεκρών ψυχών των εχθρών τους. Η αμβροσία προερχόταν από το κέρατο της ιερής κατσίκας που λεγόταν Αμάλθεια και ήταν η τροφός του Δία.

Ποια είναι η Ελληνική λέξη που δεν μεταφράζεται σε καμία άλλη γλώσσα

Είναι μια λέξη που διαχρονικά θα λέγαμε ότι χαρακτηρίζει την Ελλάδα. Και είναι μια λέξη που χρησιμοποιούμε συχνά. Ωστόσο, εάν προσπαθήσουμε να την μεταφράσουμε σε άλλη γλώσσα, είναι αλήθεια ότι θα δυσκολευτούμε.
Η λέξη που αναφερόμαστε είναι το «φιλότιμο» και το BBC, στο αφιέρωμά του με τίτλο «The Greek word that cant ’t be translated», μας μιλά για την αρετή που κρύβει εννοιολογικά η λέξη αυτή.

Στην προσπάθειά του να την εξηγήσει στο βρετανικό αναγνωστικό κοινό, ο αρθρογράφος την περιγράφει ως την «αγάπη για την τιμή». Παραδέχεται ωστόσο, ότι η μετάφραση είναι ανεπαρκής να περιγράψει το πραγματικό νόημα της λέξης. Και αυτό γιατί μέσα σε μόνο τέσσερις συλλαβές, συμπυκνώνει τόσες αρετές, που απλά είναι αδύνατο να μεταφραστεί.

Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2018

H εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου στην κεντρική Ασία


Έχουν ειπωθεί πολλά για την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου συνολικά και πιο ειδικά για το τμήμα της εκείνο που έλαβε χώρα στην κεντρική Ασία. Πιο συγκεκριμένα αυτό το τμήμα που πραγματοποιήθηκε στην έρημο της Τάκλα Μακάν!

Ποιος ήταν ο πραγματικός στόχος του όταν τόλμησε να διασχίσει μια από τις σκληρότερες ερήμους του πλανήτη (κατά πολλούς η σκληρότερη). Τι ήταν αυτό που τον οδήγησε να υπερνικήσει όλα τα εμπόδια και να αψηφήσει τις πλέον αντίξοες συνθήκες, για να κάνει αυτή τη διαδρομή;

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν μια τρέλα και μια προσπάθεια να αποδείξει την στρατιωτική του αξία. Μα αυτό το είχε κάνει ήδη κάνει πάρα πολλές φορές, μία ακόμα δεν θα του προσέφερε τίποτα! Οπότε το ερώτημα για την αιτία που τον οδήγησε σε αυτό το εγχείρημα παραμένει αναπάντητο; ή μήπως όχι;

Από τους Αργοναύτες στο αρχαιότερο άθικτο ναυάγιο πλοίου. Ποια ήταν η πορεία του στη Μαύρη θάλασσα και γιατί επιβεβαιώνει ότι η Αργώ δεν ήταν απλά ένας μύθος

«Ο ναυτικός δρόμος που πιθανόν ακολούθησε το αρχαιοελληνικό πλοίο είναι από το βόρειο άκρο του Βοσπόρου». Αυτή είναι η εκτίμηση του γεωλόγου, Δημήτρη Σακελλαρίου για το αρχαιοελληνικό πλοίο που εντοπίστηκε στην Μαύρη θάλασσα και θεωρείται το αρχαιότερο άθικτο ναυάγιο που έχει εντοπιστεί ποτέ.

Ο έλληνας ερευνητής του ωκεανογραφικού κέντρου ΕΛΚΕΘΕ, συμμετέχει στην διεθνή έρευνα και μίλησε στη Μηχανή του Χρόνου για την πιθανή πορεία του πλοίου. Εκτιμά ότι το πλοίο ξεκίνησε  από τη Μεσόγειο, πέρασε τη θάλασσα του Μαρμαρά και βρέθηκε στη Μαύρη Θάλασσα. Ακολούθησε πορεία κατά μήκος των ακτών της σημερινής Βουλγαρίας.

Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2018

Σφακτηρία, η βραχονησίδα στο λιμάνι της Πύλου, όπου δόθηκαν φονικές μάχες από την αρχαιότητα

Η Σφακτηρία είναι μια μικρή βραχονησίδα με μεγάλη ιστορία. Θεωρείται από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Πελοποννήσου. Εκεί πραγματοποιήθηκαν ιστορικές μάχες και βρήκαν τον θάνατο γενναίοι άνθρωποι της αρχαιότητας και της νεότερης ιστορίας.

Βρίσκεται μπροστά το λιμάνι της Πύλου και στην αρχαιότητα αποτελούσε ορμητήριο, καθώς ήταν σε στρατηγική θέση και προστάτευε τη δυτική πλευρά του λιμανιού.

Στα ομηρικά χρόνια στο βόρειο άκρο της βραχονησίδας υπήρχε το φρούριο του Νέστορα, μυθικού βασιλιά της Πύλου.Το όνομά της βραχονησίδας προέρχεται από εκείνη την περίοδο και πιθανόν από το ρήμα σφάζω που σήμαινε και θυσιάζω, επειδή εκεί πραγματοποιούσαν οι κάτοικοι της Πελοποννήσου θυσίες προς τιμήν του θεού Ποσειδώνα.

Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2018

Βρήκαν στη Μαύρη Θάλασσα το αρχαιότερο άθικτο ναυάγιο του κόσμου - και είναι αρχαιοελληνικό

Οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει αυτό που πιστεύεται ότι είναι το αρχαιότερο άθικτο ναυάγιο που έχει βρεθεί στον κόσμο ενώ όπως ανακοίνωσαν είναι αρχαιοελληνικό.
Τα ναυάγιο βρέθηκε στο βυθό της Μαύρης Θάλασσας και φαίνεται να βρίσκεται εκεί για περισσότερα από 2.400 χρόνια.

Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2018

Αρχαίοι χοροί που χορεύονται μέχρι σήμερα!

Οι Μινωίτες, όπως και όλοι οι λαοί της Μεσογείου, χόρευαν πολύ. Συχνά οι χοροί τους ήταν συνδεδεμένοι με θρηκευτικές τελετουργίες ή θρησκευτικούς εορτασμούς και κάποιοι από αυτούς έχουν φτάσει και χορεύονται ως τις μέρες μας!

Ο σημαντικότερος χορός καθ’ όλη τη διάρκεια της μινωικής εποχής ήταν ο γυναικείος ανοιχτός κυκλικός χορός που χορευόταν με την ίδια λαμπρότητα τόσο στο ανακτορικό περιβάλλον, όσο και στην εξοχή, στο πλαίσιο λατρευτικών δρώμενων για την επιφάνεια γυναικείας θεότητας της βλάστησης. Ελάμβαναν μέρος μόνο γυναίκες, είχαν ελεύθερη κυκλική κίνηση και έκαναν χειρονομίες επίκλησης με σημαντικότερη την ανύψωση των χεριών πάνω από την κεφαλή, που συνοδεύεται με ελαφρά κλίση του κορμού προς τα πίσω.

Τι ήταν ο Ταράξιππος που τόσο έτρεμαν οι αρχαίοι Έλληνες

Οι πρόγονοί μας είχαν μια λέξη ειδικά αφιερωμένη σε έναν από τους χειρότερους εφιάλτες τους. Ταράξιππο ονόμαζαν τον δαίμονα που τρόμαζε τα άλογα στις ιπποδρομίες, μια βασανισμένη ψυχή που στοίχειωνε τα ιπποδρόμια του ελλαδικού χώρου και καταλάγιαζε μόνο με θυσίες.

Ο Ταράξιππος ήταν ουσιαστικά Ταράξιπποι, πλήθος δαιμονίων δηλαδή που ενέδρευαν στους ιπποδρόμους και έκαναν τα άλογα να αφηνιάζουν, προκαλώντας συντριβές αρμάτων και τραυματισμούς ή θανάτους αρματηλατών.

Δεν ήταν μικρό πράγμα ο Ταράξιππος, που όπως μας λέει ο Παυσανίας ήταν περισσότερο επίθετο που αποδίδονταν στους δαίμονες του ιπποδρόμου παρά αυθύπαρκτη οντότητα. Ο δαίμονας έσπερνε όλεθρο και καταστροφή στα ιπποδρόμια και έπρεπε να καλοπιαστεί για να αφήσει ήσυχα τα άλογα και τους αναβάτες τους.

Φαρμακονήσι. To όνομά του, καθόλου τυχαίο

To όνομά του, καθόλου τυχαίο. Το Φαρμακονήσι, όμως, ήταν γνωστό ήδη από την αρχαιότητα για λόγους που υποδεικνύει το ίδιο το όνομά του:

H νησίδα αυτή του νότιου Αιγαίου, με την αρχαία ονομασία «Φάρμακος» ή «Φαρμακούσα», πήρε το όνομά της εξαιτίας της εξαιρετικής πληθώρας βοτάνων που ενδημούν στο νησί αυτό, από το οποίο, σύμφωνα με τον μύθο, ο Ιπποκράτης συνέλεγε τις πρώτες ύλες για τα φάρμακά του.

Η Σελήνη στην Ελληνική Μυθολογία

Το όνομά της ετυμολογείται από το σέλας (φως). Στην Ελληνική μυθολογία και Ελληνική Εθνική Θρησκεία η Σελήνη, ή Μήν (από τη σεληνιακή μηνολόγηση) ή Πασιφάη (στη Λακωνία), είναι τιτανική οντότητα, Κατά την Θεογονία του Ησιόδου η Σελήνη είναι κόρη του Υπερίωνα και της Θείας και αδελφή της Ηούς (Αυγής), και του Ηλίου, ο οποίος τη φωτίζει αιώνια λόγω της αδελφότητάς τους.

Απεικονίζεται συνήθως ως θηλυκή μορφή με μία ημισέληνο ως στέμμα και έφιππη ή οδηγώντας άρμα με φτερωτούς ίππους. Άλλοτε οι περιγραφές την θέλουν να οδηγεί μια αγέλη βοών και το ημισεληνιακό της στέμμα συσχετισμένο με τα κέρατα του ταύρου. Διασχίζει κυκλοτερώς τον ουρανό όμοια με τον αδελφό της, πάνω σε άρμα που σέρνουν δύο ημίονοι, ίπποι ή ταύροι, κατά το ένα μέρος τους λευκοί και κατά το άλλο μαύροι, αλληγορία του ότι μόνο η μία πλευρά της σεληνιακής επιφάνειας φωτίζεται από το ηλιακό φως.

Ερείπια από τα ομορφότερα μνημεία της Ελλάδας, από την πλευρά της ιστορίας και από την πλευρά της αρχιτεκτονικής

Σε μια από τις χαλκογραφίες του δίτομου έργου (βιβλίου) του Γάλλου αρχιτέκτονα και αρχαιολόγου Julien David le Roy (1724-1803) «Les Ruines des plus beaux monuments de la Grèce, considérées du côté de l’ histoire et du côté de l’ architecture» / «Ερείπια από τα ομορφότερα μνημεία της Ελλάδας, από την πλευρά της ιστορίας και από την πλευρά της αρχιτεκτονικής», εικονίζονται «εργάτες» που σκάβουν παράνομα με γκασμάδες (!) για να αφαιρέσουν κίονες…

Οι πιο διάσημοι χρησμοί της Πυθίας

Ένας χρησμός της Πυθίας αποτελούσε την σημαντικότερη πρόβλεψη για την έκβαση σημαντικών γεγονότων. Ήταν αδιανόητο για τους περισσότερους εηγέτες της εποχής να μην την συμβουλευτούν. Είτε ήταν βασιλείς ή στρατηγοί.

Οι χρησμοί μπορεί να αποδίδονταν με τρόπο λακωνικό και για κάποιους δυσνόητο αλλά κατάφερνε να επιβεβαιώνεται. Η Πυθία κατάφερε να προβλέψει ακόμα και το δικό της τέλος. Αυτοί είναι  οι πιο διάσημοι χρησμοί:

Ο Ιουλιανός ο Αποστάτης υπήρξε παγανιστής, ειδωλολάτρης και πολέμιος του Χριστιανισμού. Με αυτόν συνδέεται και ο τελευταίος χρησμός της Πυθίας. Προσπάθησε να επαναφέρει τα ήθη και έθιμα των αρχαίων Ελλήνων, αλλά κυρίως τα προνόμια του μαντείου για να μπορεί να παίρνει τους χρησμούς για τα θέματα που τον απασχολούσαν. Έτσι με απεσταλμένο τον έμπιστο γιατρό του Ορειβάσιο, θέλησε να μάθει από την Πυθία αν έκανε σωστά που αναβίωσε την αίγλη του μαντείου.

Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2018

Ποιας και πόσο μεγάλης τιμής πρέπει να είναι άξιοι οι Μακεδόνες ;

Λέει ο Λυκίσκος (και μας μεταφέρει ο Πολύβιος, ΙΧ 34, 1):
«Τίνος και πηλίκης δει τιμής αξιούσθαι Μακεδόνας, οι τον πλείω του βίου χρόνον ου παύονται διαγωνιζόμενοι προς τούς βαρβάρους υπέρ τής των Ελλήνων ασφαλείας; Ότι γάρ αιεί ποτ’ αν εν μεγάλοις ν κινδύνοις τα κατά τούς Έλληνας, ει μη Μακεδόνας είχομεν πρόφραγμα και τας των παρά τούτοις βασιλέων φιλοτιμίας...».

Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2018

Σε αυτό τον βράχο βρήκε καταφύγιο ο βασιλιάς της Λιβύης και οι πενήντα κόρες του, που ονομάστηκαν Δαναϊδες - Δείτε το βίντεο

Σε έναν βράχο ύψους 116 μέτρων δεσπόζει ο ναός της Αθηνάς στη Λίνδο. Βρίσκεται πάνω από τη θάλασσα και έχει πανοραμική θέα στο Λύκιο Πέλαγος. Σύμφωνα με τη μυθολογία χτίστηκε από τον Δαναό, βασιλιά της Λιβύης, όταν κατέπλευσε στη Ρόδο με τις κόρες του.

Ο μύθος αναφέρει ότι ο Δαναός εγκατέλειψε τη Λιβύη μαζί με τις 50 κόρες του για να γλιτώσει από τoν Αίγυπτο, βασιλιά της Αραβίας και τους 50 γιους του. Η θέα Αθηνά τον βοήθησε και ο Δαναός για να την ευχαριστήσει, μόλις έφτασε στη Λίνδο που ήταν αποικία των Αργείων, έχτισε προς τιμήν της το ιερό της Λινδίας Αθηνάς και άγαλμα. Στη συνέχεια απέπλευσε για το Άργος όπου βασίλευσε ευτυχής με τις κόρες του και τους υπηκόους του.

Τι σημαίνει η φράση «λυδία λίθος». Πώς τη χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι για να μετράνε τα καράτια, τη γνησιότητα του χρυσού και τη σχέση είχε με τον «τραπεζίτη»

Η φράση «λυδία λίθος» χρησιμοποιείται μεταφορικά για να δηλώσει τρόπο δοκιμασίας, ελέγχου, εξακρίβωσης. Στην κυριολεξία η πέτρα από την Λυδία, πόλη στα παράλια της Μικράς Ασίας, ήταν ένα εργαλείο με το οποίο εξακρίβωναν τη γνησιότητα των  πολύτιμων λίθων.

Η λυδία λίθος ή «λυδία πέτρη», όπως αποκαλούταν στην αρχαιότητα, ήταν ένα σκληρό μαύρο πέτρωμα που υπήρχε σε αφθονία στην περιοχή της Λυδίας, απ΄ όπου πήρε και το όνομα της. Επρόκειτο για ένα είδος βασάλτη το οποίο οι αρχαίοι Έλληνες εισήγαγαν προκειμένου να χρησιμοποιήσουν με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Ήταν αριστοτέχνες στο εμπόριο και έκαναν καινοτομίες και διακρατικές συναλλαγές. Η λυδία λίθος αποτελούσε ένα από τα βασικότερα εργαλεία τους.

Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2018

Ένας διπλούς πέλεκυς 3500 χρόνων από την Κρήτη αποδεικνύει ότι μιλάμε ακόμη την γλώσσα εκείνης της εποχής

Ένας διπλούς πέλεκυς (λάβρυς, όπως τον έλεγαν οι Λυδοί, φύλο ελληνικής καταγωγής) από την Κρήτη (του 1500 π.Χ.), μεγέθους 9 Χ 8,3 εκατ., ευρίσκεται και εκτίθεται στο Μουσείο της Βοστώνης των ΗΠΑ.

Στο αριστερό σκέλος του πέλεκυ υπάρχει μια αφιερωματική επιγραφή!

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2018

Ο αποτυμπανισμός: Ένας φρικτός θάνατος στην Αρχαία Ελλάδα

Δεκάδες σκελετοί σιδηροδέσμιοι, σε μακριά συστοιχία ο ένας δίπλα στον άλλον αποκαλυφτηκαν κατά την δημιουργία του Κέντρου πολιτισμού του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» .Πομπή καταδικασμένων σε θάνατο; Ενας αλλόκοτος χορός εγκληματιών, εχθρών του λαού της αρχαϊκής Αθήνας που συνδέονται με το Κυλώνειο Aγος; Ποιοι είναι αυτοί που δέχτηκαν τη χαριστική βολή και βυθίστηκαν στο χώμα, πιθανότατα καταντροπιασμένοι και άκλαυτοι, καταραμένοι από την οργή του όχλου;

Μάταια οι αρχαιολόγοι στις ανακοινώσεις τους τονίζουν τη σημασία της κεραμικής που βρέθηκε ανάμεσα στους σκελετούς – γιατί μάλλον κανείς δεν μπορεί να πάρει το βλέμμα από τα οργανικά κατάλοιπα. Οι εικόνες υπνωτίζουν, οι χειροπέδες, τα καρφιά και τα υπολείμματα του ξύλου φέρνουν πάμπολους συνειρμούς και εικασίες: για τον τρόπο που θανατώθηκαν αυτοί οι άνθρωποι, τη βίαιη και παραδειγματική τιμωρία τους, το φριχτό έγκλημα που διέπραξαν, την κατάρα του φοβερού Κυλώνειου Αγους, τον αποτυμπανισμό, δηλαδή την, κατά κάποιον τρόπο, σταύρωσή τους..

Υπήρξαν αρχαίοι που σκηνοθετούσαν δολοφονίες;

Όποιος ανοίξει μια εγκυκλοπαίδεια (1) και αναζητήσει το όνομα Αγαθοκλής θα συναντήσει τουλάχιστον επτά προσωπικότητες της αρχαίας ελληνικής ιστορίας (2), όπου τον κυρίαρχο ρόλο δεν τον έχουν οι ισχυροί άνδρες, αλλά και οι .. ισχυρές γυναίκες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο γενναίος χιλίαρχος Αγαθοκλής για τον οποίο καλό θα ήταν να διαβάσουμε ορισμένα στοιχεία από τη ζωή του, ενώ στις σημειώσεις μας θα διαβάσουμε και κάποια πολύ ενδιαφέροντα πράγματα και για άλλα ιστορικά πρόσωπα με το ίδιο όνομα:

Τίμων ο Αθηναίος o μισάνθρωπος

Λένε πως ο Τίμων ήταν ένας Αθηναίος του 5ου αιώνα π.Χ., που έγινε μισάνθρωπος εξαιτίας της αχαριστίας των φίλων του!!

Ήταν γιος του Εχεκρατίδη, από εύπορη οικογένεια και έζησε στους χρόνους του Πελοποννησιακού πολέμου. Σπούδασε φιλοσοφία, αλλά όταν διαπίστωσε την ηθική κατάπτωση των συγχρόνων του, κατελήφθη από μίσος για την ανθρωπότητα και έζησε απομονωμένος στους πρόποδες του Υμηττού, έχοντας σύνοικό του κάποιον Απέναντο, που τον είχε ακολουθήσει στη μοναχική ζωή του.

Λέγεται πως ανακάλυψε αργότερα έναν κρυμμένο θησαυρό, κι όταν οι φίλοι του, που δελεάστηκαν απ' αυτό, προσπάθησαν να τον προσεγγίσουν και πάλι, εκείνος τους έδιωξε με χλευασμούς. Μέρος της ιστορίας του αφηγείται ο Πλούταρχος στο βίο του Αντωνίου. Η ανακάλυψη του θησαυρού ίσως να είναι επινόηση του Λουκιανού, που παρουσιάζε τον Τίμωνα στον ομώνυμο διάλογό του.

25 αρχαίες Ελληνικές πόλεις που δεν υπάρχουν πλέον ή δεν είναι πλέον Ελληνικές

Κοιτάζοντας σήμερα τον παγκόσμιο χάρτη δεν θα πίστευε καν ότι η Ελλάδα, η οποία δεν είναι παρά μια μικρή χώρα, σήμερα γνωστή ως όμορφος τουριστικός προορισμός στη νότια Ευρώπη, κυριάρχησε κάποτε και αποίκισε τα περισσότερα μέρη του τότε γνωστού κόσμου.

Για όσους αγαπούν την ιστορία όμως, η Ελλάδα είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα σημαντικότερα και ισχυρότερα έθνη όλων των εποχών με εκπληκτικές συνεισφορές στον ανθρώπινο πολιτισμό, συμπεριλαμβανομένης της φιλοσοφίας, των διάφορων επιστημών, της αρχιτεκτονικής, των Ολυμπιακών Αγώνων και της δημοκρατίας.

Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2018

Από τι πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος;... Διάγνωση από έναν γιατρό του σήμερα, με βάση τα αρχαία κείμενα του χθες.

Θεωρείται, και δικαίως, μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της ιστορίας: Πέρα από ικανότατος στρατιωτικός διοικητής, ο Μέγας Αλέξανδρος (356 πΧ- 323 πΧ) σηματοδότησε το τέλος μιας εποχής και την έναρξη μιας νέας, φέρνοντας την Ανατολή και τη Δύση πιο κοντά από ό,τι είχαν έρθει ποτέ άλλοτε στο παρελθόν.

Οι κατακτήσεις του αποτέλεσαν την ανατολή της Ελληνιστικής Περιόδου, η επίδραση της οποίας θα συνεχιζόταν για πολλά χρόνια μετά την πτώση των τελευταίων ελληνιστικών βασιλείων- οπότε και ο ρόλος του ως προς την εξάπλωση και επίδραση του ελληνικού πολιτισμού στην παγκόσμια ιστορία δεν μπορεί να αμφισβητηθεί

Ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της ιστορίας του Αλεξάνδρου του 3ου της Μακεδονίας είναι το τελευταίο της: Ο θάνατός του σε νεαρή ηλικία άφησε ακέφαλη μια αυτοκρατορία όμοια της οποίας ο κόσμος δεν είχε ξαναδεί, και οι «επιτάφιοι αγώνες» που ακολούθησαν μεταξύ των Διαδόχων – με πολέμους, μηχανορραφίες και δολοπλοκίες που συγκλόνισαν τον γνωστό τότε κόσμο.

Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2018

Ἄτη: Η θεά της σύγχυσης, της φθοράς και της πλάνης των ανθρώπων

Η άτη είναι ψυχολογική κατάσταση, που αναφέρεται στο ξαφνικό θόλωμα του νου, σ᾽ ένα είδος πνευματικής τύφλωσης ή σύγχυσης, που σπρώχνει τους θνητούς σε λανθασμένες κρίσεις και πράξεις με καταστροφικές συνέπειες. Γι᾽ αυτό και η σχετική λέξη σημαίνει γενικότερα την αφροσύνη, την πλάνη και τη συμφορά.

Στις περιπτώσεις, ειδικότερα, όπου ένας ήρωας ή μια ηρωίδα, δρώντας με τη θέλησή τους και όχι υπό καθεστώς εξαναγκασμού εξηγούν το κίνητρο της πράξης τους, η κατηγορία συχνά μετατοπίζεται έξω από τον εαυτό τους: στους άλλους θνητούς, αλλά και κυρίως στους θεούς, σε κάποιο δαίμονα ή ακόμη και σε ανεξήγητες, υπερφυσικές δυνάμεις.Παράδειγμα τέτοιας δύναμης είναι η ἄτη, η οποία συχνά εμφανίζεται και προσωποποιημένη ως Ἄτη.

Η Άτη ήταν θεά της ελληνικής μυθολογίας, προσωποποίηση της πλάνης. Ως προσωποποιημένη δύναμη η Άτη θεωρείται μεγαλύτερη κόρη του Δία που σταλμένη από τον πανίσχυρο θεό στους θνητούς, τους βλάπτει με την ακαταμάχητη δύναμη και την ταχύτητά της.

Διόδωρος Σικελιώτης – Οι αρχαίοι Έλληνες που επισκέφτηκαν την Αίγυπτο

Ποιοι από τους ονομαστούς για τη σύνεση και τη μόρφωση τους Έλληνες επισκέφτηκαν την Αίγυπτο την αρχαία εποχή για να γνωρίσουν τα έθιμα και τον πολιτισμό της.

Οι ιερείς των Αιγυπτίων ιστορούν από τις καταγραφές στα ιερά τους βιβλία ότι τους επισκέφτηκαν τα παλαιά χρόνια ο Ορφέας, ο Μουσαίος, ο Μελάμπους και ο Δαίδαλος, καθώς και ο ποιητής Όμηρος και ο Λυκούργος ο Σπαρτιάτης, ο Σόλων ο Αθηναίος και ο φιλόσοφος Πλάτων, ήλθε επίσης ο Πυθαγόρας ο Σάμιος και ο μαθηματικός Εύδοξος, καθώς επίσης ο Δημόκριτος ο Αβδηρίτης και ο Οινοπίδης ο Χίος.

Τεκμήρια της επίσκεψης όλων ετούτων δείχνουν για άλλους τα αγάλματα τους και για άλλους τοποθεσίες ή κτίρια που φέρουν τ’ όνομα τους, και φέρνουν αποδείξεις από τον τομέα της γνώσης που υπηρέτησε ο καθένας τους, βγάζοντας το συμπέρασμα πως από την Αίγυπτο πήραν όλες τις γνώσεις για τις οποίες θαυμάστηκαν από τους Έλληνες. Ο Ορφέας, για παράδειγμα, πήρε από την Αίγυπτο τις περισσότερες από τις μυστικές τελετουργίες, τις οργιαστικές τελετές που συνοδεύουν τις περιπλανήσεις του και τη μυθική παράδοση για τις εμπειρίες του στον Άδη. Γιατί η λατρεία του Όσιρι είναι ίδια μ’ εκείνη του Διονύσου, ενώ της Ίσιδος είναι πανομοιότυπη με την αντίστοιχη της Δήμητρας και μόνο τα ονόματα έχουν αλλάξει.

Tα άγνωστα σπήλαια του λόφου της Ακροπόλεως

Ο Ιερός βράχος αποτέλεσε εδώ και χιλιάδες χρόνια τη βάση της Αθηναϊκής δημοκρατίας και του αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Δεσπόζει σε ύψος 156 μέτρων και λόγω της πλεονεκτικής του θέσης επέτρεπε τον έλεγχο της περιοχής και οι απόκρημνες πλαγιές, τον έκαναν απρόσιτο στους εχθρούς.

Στους πρόποδες του υπήρχαν οι πηγές της Κλεψύδρας και του Ασκληπιού, που ευνόησαν την εγκατάσταση των πρώτων κατοίκων της Αττικής στο ευρύχωρο πλάτωμα της κορυφής του βράχου. Κατά τη Μυκηναϊκή εποχή, η Ακρόπολη οχυρώθηκε με κυκλώπεια τείχη για να προστατεύονται τα ανάκτορα των βασιλιάδων.

Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2018

Η σεισμική «τομογραφία» του τύμβου Καστά. Η απόρρητη μελέτη, η οποία δεν ανακοινώθηκε ποτέ!

Επιστημονική τεκμηρίωση ότι ο τύμβος Καστά έχει ‘πλούσιο’ περιεχόμενο: Το 2003 έγινε από ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών, του Τμήματος Γεωλογίας και Εργαστηρίου Γεωφυσικής, Μελέτη με τίτλο «Έρευνα ενός Μνημειώδους Μακεδονικού Τύμβου με τριδιαστατική Σεισμική Τομογραφία» (Investigation of a Monumental Macedonian Tumulus by Three-dimensional Seismic Tomography).

Η Μελέτη αυτή αφορούσε στον Τύμβο Καστά και διεξήχθη από τους καθηγητές Λ. Πολυμενάκο, Σ. Παπαμαρινόπουλο, Α. Λιόσση ενώ συμμετείχε και η κα Χ. Κουκούλη-Χρυσανθακάκη από την Αρχαιολογική Εταιρεία Αθηνών.

Βρέθηκε αρχαία ελληνική ακρόπολις στην Ήπειρο

Η ανασκαφή του 2018 που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Macerata ολοκληρώθηκε.

Πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Αρχαιολογικό Ίδρυμα των Τιράνων στο πλαίσιο σχεδίου του υπουργείου Εξωτερικών Αλβανίας, που αφορά στα οχυρά του Παλαιόκαστρου και του Μέλανος και των αρχαίων ελληνικών οικισμών στην Κοιλάδα του Δρίνου.

Το αρχαίο ελληνικό φρούριο Παλαιόκαστρο (ακόμη έτσι λέγεται σήμερα Paleokastro) στην Κοιλάδα του Δρίνου. Κτισμένο εκεί από τον 4ο αι. π.Χ.  Στο Παλαιόκαστρο οι ανασκαφές εστιάσθηκαν στην δυτική πύλη, την κύρια είσοδο της ελληνικής ακροπόλεως (φρουρίου), που χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ., και στην βυζαντινή εκκλησία του φρουρίου, που κατά πάσαν πιθανότητα εκτίσθη τον 5ο – 6ο αιώνα μ.Χ.

Πέργαμος η πρωτεύουσα του βασιλείου της Μυσίας στη Μικρά Ασία - Δείτε το βίντεο

Η Πέργαμος ήταν μια δοξασμένη και πλούσια πόλη της επαρχίας Τευθρανίας της Μυσίας, στη Μικρά Ασία, και πρωτεύουσα του ομώνυμου Βασιλείου. Βρισκόταν χτισμένη πάνω σε ένα μικρό λόφο 300 μ. υψόμετρο, (από τον οποίο πήρε το όνομά της, που σημαίνει φρούριο ή ακρόπολη), μέσα σε μια εύφορη κοιλάδα που εκτεινόταν προς Δ. μέχρι τις ακτές του κόλπου Ελαίας (σημ. Τσανταρλή) και του Αδραμμυτίου, έναντι της Λέσβου. Η πόλη βρισκόταν ανάμεσα των δύο παραποτάμων του Κάικου, του Σελινούντα και του Κητείου που χάριζαν στη πόλη πλούσια κοιλάδα.

Τρίτη 9 Οκτωβρίου 2018

Ο αρχιτέκτονας του Φάρου της Αλεξάνδρειας που τόσο δαιμόνια ξεγέλασε τον Πτολεμαίο

Ο δημιουργός ενός από τα εφτά θαύματα του κόσμου και το ιστορικό τέχνασμά του να υπονομεύσει την υστεροφημία του μονάρχη

Όταν ολοκληρώθηκε το 270 π.Χ., ο Φάρος της Αλεξάνδρειας ήταν το δεύτερο ψηλότερο ανθρώπινο οικοδόμημα του κόσμου, πίσω μόνο από την περίβλεπτη Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας!

Ο γνωστότερος φάρος της αρχαιότητας και ένα από τα εφτά θαύματα του αρχαίου κόσμου ήταν ένα εντυπωσιακό αρχιτεκτόνημα που στεκόταν σε ύψος πάνω από 100 μετρά και ήταν ορατό από δεκάδες χιλιόμετρα μακριά, δεσπόζοντας σε κείνη τη γωνιά της Μεσογείου.

Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2018

Τι απέγιναν τα εφτά θαύματα του αρχαίου κόσμου;

Τα εφτά θαύματα του κόσμου ήταν σε εποχές αλλοτινές αξιοσημείωτα μνημεία και κολοσσιαία οικοδομήματα που κάθε Έλληνας που σεβόταν τον εαυτό του όφειλε να θαυμάσει.

Και λέμε Έλληνας γιατί ο κατάλογος που φτιαχνόταν με τα «εφτά θεάματα», όπως τα αποκαλούσαν χαρακτηριστικά οι Έλληνες συγγραφείς (Τὰ ἑπτὰ θεάματα τῆς οἰκουμένης), αφορούσε σε αυτό ακριβώς, σε έλληνες ταξιδιώτες και περιηγητές. Η ελληνική κατάκτηση ενός καλού τμήματος του γνωστού κόσμου εκεί τον 4ο αιώνα π.Χ. έδωσε τη δυνατότητα στο ελληνικό στοιχείο να έρθει σε επαφή με τον πολιτισμό των Αιγυπτίων, των Περσών και των Βαβυλώνιων και χρειαζόταν πια ένας οδικός χάρτης, ένας ταξιδιωτικός οδηγός για τα μακρινά αυτά μέρη.

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων ανατρέπει την ιστορία (Βίντεο)



Αν και είναι πάνω από 2.000 χρόνια παλιός, αντιπροσωπεύει ένα επίπεδο το οποίο η τεχνολογία μας δεν κατάφερε να φτάσει παρά το 18ο αιώνα. Αν η διαίσθηση των Ελλήνων είχε προλάβει την εφευρετικότητά τους, η βιομηχανική επανάσταση ίσως να είχε αρχίσει 1.000 χρόνια πριν τον Κολόμβο. Τώρα δε θα τριγυρνούσαμε απλά στο φεγγάρι. Θα είχαμε φτάσει στα κοντινότερα άστρα. Αν η εξέλιξη της γνώσης, όπως αποτυπώνεται στον υπολογιστή των Αντικυθήρων, δεν είχε ανακοπεί, η επιστήμη θα βρισκόταν σήμερα χίλια χρόνια μπροστά! Άρθουρ Κλαρκ

«Ο Μηχανισμός δεν είναι μόνο αντιπροσωπευτικός της τεχνολογικής αιχμής της αστρονομίας της εποχής του, αλλά εμπεριέχει τη δυναμική που θα επιτρέψει την επέκταση των γνώσεών μας τόσο για την ίδια την αστρονομία όσο και για τον πολιτισμικό ρόλο της». Alexander Jones καθηγητής Κλασικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Τορόντο.

Η νεοεμφανιζόμενη μηχανική τελειότητα του Μηχανισμού σαφώς εγείρει το ζωτικής σημασίας ερώτημα σχετικά με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και τις γνώσεις των Ελλήνων εκείνης της περιόδου. Πότε ακριβώς, από ποιον, για ποιον και για ποιον λόγο κατασκευάστηκε ο Μηχανισμός; Τι άλλου είδους τεχνολογία προϋποθέτει η ύπαρξή του; Ποια θα ήταν η επίδραση των μηχανικών μοντέλων στην άποψη των Ελλήνων για το Σύμπαν; Αυτά είναι τα ερωτήματα που χρήζουν απαντήσεων».Mike Edmunds καθηγητής Αστρονομίας, Πανεπιστήμιο Κάρντιφ

«Διερωτάται κανείς μέσα από ποιες διαδικασίες προέκυψε ο Μηχανισμός. Ποιες ήταν οι κοινωνικές, πολιτικές και ιδεολογικές «χρήσεις» της αστρονομικής γνώσης; Σε ποιον βαθμό αυτές περιλάμβαναν «παθητική» παρατήρηση και τι μπορεί να πυροδότησε την επιθυμία μελλοντικής πρόβλεψης; Πόσο συνέβαλε σε αυτό η τεχνολογική πρόοδος;

Και, τελικά, στην ίδια την κλασική Ελλάδα ποια ήταν η σχέση της αρχαϊκής κοσμολογίας (η οποία μπορεί να ανιχνευθεί στον καθορισμό του χρόνου των θρησκευτικών τελετών και στον προσανατολισμό των ναών) με την ανάπτυξη της προβλεπτικής επιστήμης της αστρονομίας;».Clive Ruggles καθηγητής Αρχαιοαστρονομίας, Πανεπιστήμιο του Λέστερ

«Το νησί της Ρόδου κατείχε μια στρατηγική θέση ζωτικής σημασίας και κατά την ελληνιστική περίοδο η πόλη-κράτος της Ρόδου αναπτύχθηκε σε ένα πολύ σημαντικό πολιτισμικό, ναυτικό και εμπορικό κέντρο. Στη Ρόδο κατά τον 2ο αιώνα π.Χ. ο Ίππαρχος, πατέρας της αστρονομίας, ανέπτυξε τη θεωρία του η οποία εξηγεί τις ανωμαλίες στην κίνηση της Σελήνης».Μαίρη Ζαφειροπούλου αρχαιολόγος, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών

Ένα άλλο καινούργιο δεδομένο είναι οι δυο πολύ μεγάλες περιοδικότητες πλανητών που βρέθηκαν στον Μηχανισμό. «Πρόκειται για μια περίοδο της Αφροδίτης που είναι 462 έτη (όσο δηλαδή χρειάζεται για να γυρίσει γύρω από τον Ήλιο όπως την βλέπουμε από τη Γη και καθώς η Γη συντονίζεται μαζί της) και μια άλλη περιοδικότητα 422 ετών του Κρόνου.

Και επειδή δεν έχουμε βρει αυτές τις περιοδικότητες σε άλλα κείμενα πουθενά, αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για γνώσεις που διατύπωσαν οι Έλληνες. Κι αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό και καινούργιο».Ξενοφών Μουσσάς Καθηγητής ΕΚΠΑ Φυσικής του Διαστήματος, Διευθυντής Εργαστηρίου Αστροφυσικής, Ειδικός Συνεργάτης NASA

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων


Τι είναι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων;

O Μηχανισμός των Αντικυθήρων θεωρείται παγκοσμίως ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά αντικείμενα επειδή είναι ένα πολύ προηγμένο μηχάνημα. Ο Μηχανισμός είναι σημαντικότατος τόσο για την Ελλάδα όσο και την ανθρωπότητα.

Η Μελέτη μας παρέχει αδιάσειστες αποδείξεις ότι οι Έλληνες ανέπτυσσαν υψηλού επιπέδου επιστήμη και τεχνολογία βασισμένη σε γνώσεις των νόμων της φυσικής και μαθηματικά, πολύ ανώτερα από ότι εκτιμούσε μέχρι τώρα η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της αρχαιότητας σε παγκόσμια κλίμακα.

Είναι το μόνο αρχαίο επιστημονικό όργανο που επέζησε της ανακύκλωσης του χαλκού που ήταν πολύτιμος κατά την αρχαιότητα. Κατασκευάσθηκε από Έλληνες επιστήμονες, πιθανότατα μεταξύ 150 και 100 π.Χ. Οι διαστάσεις του είναι περίπου 32Χ22Χ7 εκατοστά. Διατηρήθηκε επί 23 αιώνες παρόλο που διαβρώθηκε από το θαλασσινό νερό διασώθηκε καλυμμένο και προστατευμένο με ασβεστολιθικές επιθέσεις και κοράλλια και κοχύλια. Βρέθηκε σε ναυάγιο στα Αντικύθηρα Συμιακούς δύτες το 1901-2. Το πλοίο ήταν γεμάτο με θησαυρούς που μεταφέρονταν από την Ελλάδα στη Ρώμη.
Η ανακάλυψη

Η ιστορία της ανακάλυψής του είναι εντυπωσιακή. Το 1900 Συμιακοί σφουγγαράδες αναγκάστηκαν να αγκυροβολήσουν στα Αντικύθηρα λόγω σφοδρής θαλασσοταραχής. Ήταν Μ. Τρίτη και ένας δύτης, ο Ηλίας Λυκοπάντης, βούτηξε, είτε για να τσεκάρει μια νέα στολή, είτε –πιο πιθανόν– για να μαζέψει θαλασσινά για το νηστίσιμο γεύμα του καϊκιού.

Αντ’ αυτών, προς μεγάλη έκπληξη του καπετάνιου, ο Ηλίας ανέσυρε από το βυθό τον βραχίονα ενός μπρούτζινου αγάλματος. Είχε ανακαλύψει, σε βάθος περίπου 50 μέτρων, ένα από τα πλουσιότερα αρχαία ναυάγια που έμελλε να γίνει γνωστό ως το «Ναυάγιο των Αντικυθήρων».

Λίγους μήνες αργότερα, η Αρχαιολογική Υπηρεσία ξεκίνησε μια σειρά συστηματικών ενάλιων ανασκαφών, κατά τη διάρκεια των οποίων ανασύρθηκαν σημαντικά ευρήματα, όπως για παράδειγμα ο περίφημος Έφηβος των Αντικυθήρων, πολλά από τα οποία εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.

Ανάμεσά τους ήταν και ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο οποίος, διαβρωμένος, κομματιασμένος και απολιθωμένος πλέον μετά από 2000 χρόνια στο βυθό της θάλασσας, έμελλε να αλλάξει τη γνώμη πού είχαμε μέχρι σήμερα για τις τεχνολογικές ικανότητες των προγόνων μας. Όπως αναφέρει ο Φυσικός, Μαθηματικός και Ιστορικός των Επιστημών, Ντέρεκ Ντε Σόλα Πράις (De Solla Price) «είναι το παλαιότερο δείγμα επιστημονικής τεχνολογίας που διασώζεται μέχρι σήμερα και αλλάζει τελείως τις απόψεις μας για την αρχαία ελληνική τεχνολογία».

Έρευνες


Το πρόγραμμα έρευνας του μηχανισμού των Αντικυθήρων (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ξενοφών Μουσσάς, Γιάννης Μπιτσάκης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Γιάννης Σειραδάκης, Πανεπιστήμιο Κάρντιφ, Mike Edmunds, Tony Freeth) διεξήγε μελέτες και διεθνές συνέδριο στην Αθήνα, στις 30 Νοεμβρίου 2006 και την 1 Δεκεμβρίου, στο οποίο ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των πρόσφατων πληρέστερων ερευνών.

Συμμετείχαν ειδικοί της ιστορίας των μηχανισμών και της αρχαίας ελληνικής αστρονομίας και τεχνολογίας [X-tek, HP]. Ταυτόχρονα, τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο περιοδικό Nature. Στις 7 Απριλίου του 2008, σε εκδήλωση που οργανώθηκε στην Αθήνα από την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, οι ειδικοί της ελληνοβρετανικής ερευνητικής ομάδας ανακοίνωσαν τα σημεία στα οποία επικεντρώνεται η συνέχιση της έρευνας με τη συνεργασία ειδικών από τον χώρο της Ιστορίας της Επιστήμης.

Παράλληλα, ο Μαικλ Ράιτ, που είναι ο μοναδικός ερευνητής που έχει επεκτείνει το υλικό του μοντέλο έτσι ώστε να περιλαμβάνει τις κινήσεις των 5 πλανητών που ήταν γνωστοί στην αρχαιότητα (Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, Δία και Κρόνο), αναθεώρησε το μηχανικό του μοντέλο με βάση τα τελευταία αποτελέσματα των ερευνών.

Για τις κινήσεις των πλανητών δεν υπάρχουν άμεσες μηχανικές ενδείξεις από τα θραύσματα του μηχανισμού, παρά μονάχα τα ονόματα δύο πλανητών (της Αφροδίτης και πιθανώς του Ερμή) στις πρόσφατα αναγνωσθείσες επιγραφές.

Παρουσίασε το αναθεωρημένο μοντέλο του σε εκδήλωση του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, στην Αθήνα στις 6 Μαρτίου 2007, στα πλαίσια του προγράμματος: «Επιστήμης κοινωνία». Η πρώτη εμπεριστατωμένη μελέτη παρουσιάστηκε από τον Ξενοφώντα Μουσσά το 2006

Επιστροφή στα Αντικύθηρα


Μετά από 38 χρόνια από την τελευταία έρευνα του διάσημου Γάλλου εξερευνητή Ζακ Υβ Κουστώ, ξεκίνησαν νέες έρευνες (στις 15 Σεπτεμβρίου 2014) με ονομασία «Επιστροφή στα Αντικύθηρα» για το ναυάγιο, τον μηχανισμό και άλλα πολύτιμα αντικείμενα από το ναυάγιο . Οι ομάδα των επιστημών είναι εξοπλισμένη με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Δύτες με μπουκάλες όπου «ανακυκλώνουν» τον αέρα έτσι δεν χάνετε, με αποτέλεσμα να μένουν στον βυθό για περίπου 1 ώρα, αυτόνομο υποβρύχιο όχημα που κάνει χαρτογράφηση του βυθού, στολή-υποβρύχιο (exosuit από την εταιρία Hublot) όπου :


  • Επιτρέπει στους δύτες να παραμείνουν αρκετή ώρα σε μεγάλο βάθος, το οποίο φτάνει ακόμα και τα 300 μέτρα.
  • Δίνει τη δυνατότητα άμεσης επιστροφής στην επιφάνεια χωρίς την υποχρέωση στάσεων, καθώς δεν χρειάζεται αποσυμπίεση.
  • Προσφέρει εξαιρετική επιδεξιότητα και ευελιξία για την εκτέλεση λεπτής εργασίας.
  • Η στολή μοιάζει με εκείνες των αστροναυτών και καθελκύεται/ανελκύεται μονάχα με γερανό. Έχει προωθητήρες που βοηθούν την πλοήγησή της από τον χειριστή, ειδικά πετάλια στα πόδια του δύτη, με τα οποία εκείνος ρυθμίζει την κατεύθυνση, ρομποτικά χέρια με τσιμπίδα, ειδικά φώτα, κάμερα και ενδοεπικοινωνία.
  • Η ερευνητική ομάδα εντόπισε και ανέλκυσε:
  • Ένα χάλκινο συμπαγές δόρυ με σαυρωτήρα, το οποίο προέρχεται από χάλκινο ή και μαρμάρινο άγαλμα.
  • Ένα χάλκινο δακτύλιο, προσαρμοσμένο σε χάλκινο καρφί, ο οποίος σώζει στο στέλεχός του συσσωμάτωμα, το οποίο ενδέχεται να περιλαμβάνει ξύλο του ίδιου, του πλοίου όπου ήταν προσηλωμένος.
  • Ανελκύστηκε επίσης δειγματοληπτικά μικρό τμήμα φύλλου μολύβδου, το οποίο προέρχεται από τη μολύβδινη επένδυση των υφάλων του αρχαίου σκάφους.
  • Ανελκύστηκε επίσης μολύβδινος στύπος άγκυρας του σκάφους που είχε εντοπιστεί το 2013 και άλλα επιφανειακά ευρήματα, μεταξύ των οποίων ένας δακτύλιος και μία χάλκινη απόληξη στηρίγματος κλίνης, καθώς και μία σχεδόν ακέραιη λάγυνος.

Συνέντευξη του καθηγητή Φυσικής του Διαστήματος – Αστρονομίας Ξενοφώντα Μουσσά


Ανακαλύψαμε ότι ο Μηχανισμός προβλέπει τις εκλείψεις (το ανέμενα), τελείως αναπάντεχα διαπιστώσαμε ότι η κίνηση της Σελήνης ακολουθεί με καλή προσέγγιση τον δεύτερο νόμο του Κέπλερ, δηλαδή πηγαίνει ταχύτερα όταν είναι στο περίγειο (κοντά στη Γη) και βαθμιαία επιβραδύνεται μέχρι το απόγειο, το μακρύτερο σημείο από την Γη, στην διάρκεια της μηνιαίας περιφοράς της γύρω από τον πλανήτη μας. Βρήκαμε μεγάλο τμήμα του εγχειριδίου χρήσης μέσα στον Μηχανισμό όπου είναι κλεισμένο 21 αιώνες μέσα στη σκουριά.Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη

Εκτιμάτε ότι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, είναι ο αρχαιότερος, πολυσύνθετος αστρονομικός φορητός υπολογιστής, με τον οποίον προσδιορίζονταν οι θέσεις του Ήλιου, της Σελήνης και, πιθανότατα, των πέντε γνωστών κατά την αρχαιότητα πλανητών;

– O Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι το αρχαιότερο επιστημονικό όργανο, ο αρχαιότερος υπολογιστής, το αρχαιότερο πλανητάριο και μηχανικός Κόσμος που έχουμε στα χέρια μας σε οποιοδήποτε μουσείο. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ο αρχαιότερος υπολογιστής και μηχανικό σύμπαν, επιτομή της ελληνικής φιλοσοφίας, διότι για να φτιάξεις ένα τέτοιο μηχανικό σύμπαν πρέπει να έχεις ενστερνισθεί τη φιλοσοφία των Πυθαγορείων και των Ιώνων φιλοσόφων και να την έχεις βάλει σε πράξη. Πρέπει να έχεις αποδεχθεί ότι η Φύση περιγράφεται σωστά μόνο με τα μαθηματικά που εκφράζουν σωστά τους νόμους της φυσικής που διέπουν τα φυσικά φαινόμενα, όπως οι κινήσεις του Ήλιου και της Σελήνης, των πλανητών και των εκλείψεων.



Γνωρίζουμε ότι ο Αρχιμήδης είχε φτιάξει δυο παρόμοια μηχανήματα, αυτόματες μηχανικές ουράνιες σφαίρες, σφαίρες τις λέγανε, που αναπαριστούσαν ρεαλιστικά τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων.

Πώς ονομαζόταν κατά την αρχαιότητα;

– O Μηχανισμός των Αντικυθήρων ονομαζόταν κατά την αρχαιότητα, Σφαίρα (μηχανική ουράνια σφαίρα) και λίγο αργότερα Πίναξ (πίνακας, δηλαδή) ή Πινακίδιον, δηλαδή tablet, όπως διαβάζουμε στα αρχαία βιβλία, όπως η μυθιστορηματική ιστορία του Μεγαλέξανδρου, ή τα τεχνικά βιβλία του Ήρωνα, του Πρόκλου και άλλων. Πιθανώς ονομαζόταν Πίναξ διότι είχε και πίνακες ή εφημερίδες όπως λέγονται από την αρχαιότητα από τους αστρονόμους. Οι αστρονομικές εφημερίδες χρειάζονταν στον χρήστη του μηχανήματος ώστε να βρίσκει διάφορα δεδομένα, όπως το πλάτος και ίσως το γεωγραφικό μήκος.

Χρησιμοποιούνταν και για άλλους σκοπούς;

– Πίνακες ή πινακίδια, που όπως είπαμε ονομάζονταν τέτοια μηχανήματα κατά την αρχαιότητα, ήταν αστρονομικά ρολόγια και πλανητάρια, δηλαδή εκτός από ρολόγια ήταν και μηχανικά σύμπαντα, που έδειχναν συνεχώς την κίνηση του Ηλίου, τη θέση της Σελήνης και των πλανητών σε σχέση με τα άστρα, ή ακόμη και τις φάσεις της Σελήνης και της εκλείψεις, ηλιακές και σεληνιακές, όπως ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Από τη βιβλιογραφία, από αρχαία βιβλία που δίνουν λεπτομερείς περιγραφές, φαίνεται ότι τέτοια μηχανήματα χρησιμοποιούσαν οι άρχοντες, οι βασιλείς για να εντυπωσιάζουν τους φίλους τους και ασφαλώς και τους εχθρούς.

Ασφαλώς τέτοια μηχανήματα χρησιμοποιούνταν από τους αστρονόμους και φιλοσόφους γενικότερα στα πανεπιστήμια της εποχής, στις φιλοσοφικές σχολές, όπως ονομάζονταν. Τέτοια μηχανήματα ήταν πολύ χρήσιμα για στρατιωτικούς, για ταξιδευτές, πλοίαρχους κ.λπ. διότι μπορούσαν να χρησιμοποιούνται και για τον προσδιορισμό του γεωγραφικού πλάτους, που είναι εύκολο να υπολογιστεί, και του γεωγραφικού μήκους ενός τόπου. Συνεπώς ήταν χρήσιμα και για την πλοήγηση και για τη χαρτογραφία.

Για τους στρατηγούς ήταν πολύ σημαντικό να ξέρουν πότε γίνεται μια έκλειψη διότι οι στρατιώτες ήταν δεισιδαίμονες και δεν πολεμούσαν αν γινόταν μια έκλειψη. Οι Αθηναίοι πιθανότατα έχασαν το Πελοποννησιακό Πόλεμο διότι φοβήθηκαν μια έκλειψη και δεν πολέμησαν. Αντιθέτως οι Πελοποννήσιοι, πείσθηκαν από ένα Συρακούσιο αστρονόμο ότι η έκλειψη είναι ένα φυσικό φαινόμενο πολέμησαν και νίκησαν. Η έκβαση του πολέμου, συνεπώς κρίθηκε σε μεγάλο βαθμό από την τυχαία έκλειψη και τη δεισιδαιμονία.

Μπορείτε να αναφερθείτε στα αποτελέσματα της διεθνούς ομάδας, στην οποία είστε μέλος, και η οποία συγκροτήθηκε πρόσφατα για την εξ υπαρχής μελέτη του Μηχανισμού;

– Από το 2005 η ομάδα μελέτης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων αποτελούμενη αρχικά από τον καθηγητή αστρονόμο κ. Ιωάννη Σειραδάκη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, από τον καθηγητή αστρονόμο κ. Mike Edmunds, του Πανεπιστημίου της Ουαλίας στο Κάρντιφ, τον συνεγράτη του Δρα Tony Freeth και εμένα από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, που πλαισιωθήκαμε από την Χημικό του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου δρ. Ελένη Μάγκου, την μουσειολόγο κ. Μαίρη Ζαφειροπούλου, τον συνεργάτη μου και παλαιό φοιτητή μου κ. Γιάννη Μπισάκη και λίγο αργότερα από τον δρ. -Αγαμέμνονα Τσελίκα.

Χρησιμοποιήσαμε τρισδιάστατη φωτογράφηση που αναδεικνύει την επιφάνεια του Μηχανισμού, που βγάζει τη σκουριά με τα μαθηματικά, όπως λέω στις ομιλίες μου και κυρίως άριστη λεπτομερέστατη αξονική τομογραφία που καταγράφει με λεπτομέρεια κάθε χαρακτηριστικό στο εσωτερικό του Μηχανισμού.

O αξονικός τομογράφος με το όνομα BladeRunner, σχεδιάστηκε ειδικά για τη μελέτη μας από την εταιρία X tek systems, που τώρα είναι μέρος της Nikon Metrologies, ώστε να διαπερνά μέχρι 13 εκατοστά χαλκού και να έχει ανάλυση 1/50 του χιλιοστομέτρου, πολύ μεγαλύτερη δισειδυτικότητα και ανάλυση από κάθε άλλο σύστημα στον κόσμο και με κατάλληλα μαθηματικά και φυσική, που κανείς άλλος δεν έχει ακόμη. Λάβαμε έτσι τις καλύτερες δυνατές μετρήσεις και αναδείξαμε πολλά από τα χαρακτηριστικά του μηχανισμού.

Ανακαλύψαμε ότι ο Μηχανισμός προβλέπει τις εκλείψεις (το ανέμενα), τελείως αναπάντεχα διαπιστώσαμε ότι η κίνηση της Σελήνης ακολουθεί με καλή προσέγγιση τον δεύτερο νόμο του Κέπλερ, δηλαδή πηγαίνει ταχύτερα όταν είναι στο περίγειο (κοντά στην Γη) και βαθμιαία επιβραδύνεται μέχρι το απόγειο, το μακρύτερο σημείο από την Γη, στη διάρκεια της μηνιαίας περιφοράς της γύρω από τον πλανήτη μας.

Βρήκαμε μεγάλο τμήμα του εγχειριδίου χρήσης μέσα στον Μηχανισμό όπου είναι κλεισμένο 21 αιώνες μέσα στη σκουριά.

Πώς κοινωνείτε τα αποτελέσματα των ερευνών σας στο ευρύ κοινό;

– Φυσικά κάνουμε δημοσιεύσεις για το ευρύ κοινό, έχω γράψει και ένα βιβλίο για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων και τώρα έχω έτοιμη την τρίτη έκδοση, κάνω ομιλίες σε σχολεία, πανεπιστήμια, μουσεία, και κυρίως κάνω εκθέσεις για το ευρύ κοινό. Έχω κάνει εκθέσεις σε πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού, στην NASA, UNESCO και αρκετά Μουσεία. Η έκθεση είναι διαθέσιμη σε πολλές γλώσσες, Ελληνικά, Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Αραβικά, Ιταλικά, Πορτογαλικά, Πολωνικά, Σουηδικά και είναι διαθέσιμη σε φορείς που επιθυμούν να την διοργανώσουν στην Γερμανία.

ΜΟΥΣΣΆΣ: ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΚΙ ΆΛΛΑ ΤΜΉΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΎ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΉΡΩΝ ΣΤΟ ΒΥΘΌ

Ερωτηθείς για το ποσοστό ανασύστασης της λειτουργίας του, ανέφερε: «Σε ό,τι έχει να κάνει με τον Ήλιο και τη Σελήνη θα μπορούσα να πω ότι έχουν ανασυσταθεί σχεδόν όλα, νομίζω ότι θα συμφωνούσαν και οι συνάδελφοί μου σε αυτό. Αλλά για τους πλανήτες δεν έχουμε παρά μόνον ένα γρανάζι, που υποστηρίζω ότι είναι του Δία. Στην πραγματικότητα είναι δυο γρανάζια, ένα θηλυκό κι ένα συνηθισμένο, το ‘κιβώτιο ταχυτήτων’ του Δία δηλαδή, που έδειχνε τις θέσεις του, απαντά ο κ. Μουσσάς, ο οποίος πιστεύει ότι στον βυθό της θάλασσας πρέπει να βρίσκονται κι άλλα γρανάζια, αν δεν έχουν καταστραφεί. Και όχι μόνον αυτά.

«Σίγουρα και πάνω από το 70% του εγχειριδίου χρήσης, γραμμένο σε σελίδες χαλκού με πολύ ωραία και μικρά γράμματα γύρω στα 2 χιλιοστά. Από αυτή τη ‘γραμματοσειρά’ οι αρχαιολόγοι προσδιορίζουν το πότε πιθανότατα γράφτηκε το κείμενο, δηλαδή μεταξύ 150 με 100 π. Χ., ενώ το πλοίο που το μετέφερε βυθίστηκε πιθανότατα μεταξύ 80 και 62 π.Χ.», συμπληρώνει.

«Εγώ πιστεύω ότι θα εντοπίσουν κι άλλα τμήματα του Μηχανισμού οι αρχαιολόγοι, οι οποίοι βρίσκονται πάλι εκεί τώρα, όπως και λίγο καιρό πριν. Το γεγονός ότι βρήκαν πρόσφατα ένα δόρυ σχεδόν στην επιφάνεια του βυθού σημαίνει ότι δεν έχουν κατακλέψει το ναυάγιο και αυτό είναι πολύ σημαντικό», τονίζει. Όσο για τα γρανάζια που λείπουν, ο ίδιος πιστεύει ότι αυτά είχαν να κάνουν με τους υπόλοιπους πλανήτες. «Είμαι βέβαιος -και οι συνάδελφοί μου συμφωνούν- ότι ο Μηχανισμός περιλάμβανε όλους τους τότε γνωστούς πλανήτες, δηλαδή τον Δία, τον Κρόνο, τον Ερμή, την Αφροδίτη και τον ‘Αρη. Αυτό το στηρίζουμε κατά κύριο λόγο από τα κείμενα αυτού καθεαυτού του εγχειριδίου χρήσης που μας δίνει πάρα πολλές λεπτομέρειες για τις κινήσεις των πλανητών. Ό,τι δηλαδή κάνει ένα προγραμματάκι στον υπολογιστή ή στο τηλέφωνό σας σήμερα, όπως για παράδειγμα το Google Sky, με το οποίο βλέπει κανείς τον ουρανό όπου κι αν βρίσκεται. Κάτι παρόμοιο μπορούμε φανταστούμε ότι ήταν αυτό το μηχάνημα», σημειώνει.






Πηγή







Τελικά υπήρξε χρυσόμαλλο δέρας;

Άραγε οι αρχαίες μέθοδοι εξόρυξης χρυσού μπορούσαν να φτιάξουν ένα αληθινό χρυσόμαλλο δέρας και να εμπνεύσουν τον θρύλο του Ιάσονα και της Αργοναυτικής εκστρατείας;
Το θρυλικό χρυσόμαλλο δέρας συνδέεται με τον αρχαίο μυθικό ήρωα, τον Ιάσονα και τους ναύτες του, γνωστούς ως Αργοναύτες.

Γεωλόγοι μετά από έρευνα καταλήγουν στο συμπέρασμα πως το χρυσόμαλλο δέρας ίσως να μην ήταν αποκύημα φαντασίας και ίσως να αποτελούσε μια πραγματικότητα για τους λαούς της Μαύρης θάλασσας, πιο γνωστή ως Εύξεινος Πόντος.

Στοιχεία δείχνουν ότι η αναζήτηση για το χρυσόμαλλο δέρας ενδέχεται να βασίστηκε σε κάποιο αληθινό ταξίδι προς την Κολχίδα, ένα αρχαίο βασίλειο, που βρίσκεται στη σημερινή Γεωργία.

Ο Ιάσονας παίρνει το χρυσόμαλλο δέρας, παράσταση μαρμάρινης σαρκοφάγου, δεύτερο μισό του 2ου αιώνα π.Χ

Το μεγάλο μυστήριο του μαντείου του Απόλλωνα στους Δελφούς

Ουσιαστικά το Μαντείο των Δελφών αποτελούσε μια πολυσήμαντη λειτουργία όσον αφορά την ανθρώπινη επικοινωνία με τους θεούς. Οι ιερείς και οι ιέρειες υπηρετούσαν τον πανάρχαιο αυτό χώρο με κάθε ευλάβεια. Η Πυθία προέβλεπε το μέλλον και έδινε συμβουλές απέναντι στα προβλήματα της ζωής. Πέρα απ’ αυτά, η γεωγραφική θέση των Δελφών είχε τις δικές της συντεταγμένες.

Από τον Ηρόδοτο, τον Πλούταρχο και τον Παυσανία έχουμε κάποιες γνώσεις για την ιστορία του Δελφικού Μαντείου. Από τον 19ο αιώνα άρχισαν αρχαιολογικές ανασκαφές, φέρνοντας στο φως αρκετά νέα στοιχεία του ιερού αυτού χώρου.

Ξενάγηση στα άδυτα του ΤΥΜΒΟΥ ΚΑΣΤΑ στην ΑΜΦΙΠΟΛΗ από την ανασκαφική ομάδα

Στα άδυτα του ταφικού μνημείου του λόφου Καστά στην Αμφιπόλη, οδήγησε η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη τους πολυάριθμους θεατές του 2ου συμποσίου Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης – Δυτικού Παγγαίου που διοργάνωσε το Σαββατοκύριακο στην πόλη των Σερρών η ΩΔΗ ΑΜΦΙΠΟΛΕΩΣ (Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη περιοχής Αμφίπολης – Δυτικού Παγγαίου), με την υποστήριξη του υπουργείου Εσωτερικών, της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Με τη συμμετοχή όλης της ανασκαφικής ομάδας αποτελούμενη από τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή, το γεωφυσικό Γρηγόρη Τσιόκα, τους γεωλόγους Σπύρο Παυλίδη και Γιώργο Σειρίδη, η Κατερίνα Περιστέρη παρουσίασε μέσα από πληθώρα φωτογραφιών όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν τη μοναδικότητα του ταφικού μνημείου.

Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2018

Λυκούργος και Σόλων - Δύο κορυφαίοι νομοθέτες

Στην μακρόχρονη ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας, υπάρχουν δύο νομοθέτες που ξεχωρίζουν για το εκπολιτιστικό έργο που άφησαν πίσω τους και παραμένουν γνωστοί, ακόμα και στις μέρες μας.

Πρόκειται βεβαίως για τον ΛΥΚΟΥΡΓΟ ΣΤΗΝ ΣΠΑΡΤΗ και τον ΣΟΛΩΝΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ.

Ο Πλούταρχος στο έργο του «Βίοι Παράλληλοι» μας δίνει τα στοιχεία εκείνα που χρειαζόμαστε για να πάρουμε σήμερα μία μικρή γεύση των νόμων αυτών των δύο μέγιστων νομοθετών.

Στην «Αληθή ιστορία» του ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς στέλνει τους ήρωες του στο φεγγάρι

Είστε λάτρεις του Ιουλίου Βερν ή του Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς; Αν ναι ίσως θα σας ενδιέφερε να ξέρετε ότι, πολύ πριν από αυτούς τους θεωρούμενους «πατέρες» της λογοτεχνίας επιστημονικής φαντασίας ένας σατιρικός συγγραφέας των ελληνιστικών χρόνων, ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς, είχε ήδη εντρυφήσει στο είδος γράφοντας στα Ελληνικά το πρώτο μυθιστόρημα που έστελνε τους ήρωες του στο… φεγγάρι.

Αυτό είναι κάτι που πολλοί Έλληνες αγνοούμε ή ξεχνάμε, όμως η επισήμανση έγινε την περασμένη εβδομάδα στη Βρετανία, στο Φεστιβάλ Ιδεών του Κέιμπριτζ, από τον λέκτορα του Πανεπιστημίου Τζάστιν Μέγκιτ.

Κάβειροι : Η αρχαιοτέρα μυστική εταιρεία – αδελφότης

Συμφώνως προς όλα τα στοιχεία, η αρχαιοτέρα εταιρεία προέρχεται από την αρχέγονον αδελφότητα των πυρομυστών –μεταλλουργών Καβείρων, ο πρωταρχικός πυρήν της οποίας, ως προανεφέρθη, προήλθεν εκ Κρήτης, αλλά δεν ανιχνεύεται ακόμη το εύρος αυτού επακριβώς, ελλείψει πλήρων αρχαιολογικο-ιστορικών στοιχείων.

Πάντως ως έδρα των Καβείρων θεωρείται η νήσος Σαμοθράκη, παρ’ όλον ότι ο αρχηγέτης αυτών και πρωτοΚάβειρος Ήφαιστος απαντάται πρωτίστως εις Κρήτην, εν συνεχεία εις Λήμνον και ακολούθως, κατά τον ιστορικόν Ηρόδοτον, τινές τουλάχιστον εξ αυτών «οίχοντο πλέοντες εις Λακεδαίμονα» (όπου εσχάτως ανεκαλύφθη και η Πελλάνα), θεωρεί δε ότι είναι πρωτο Πελασγικής καταγωγής, ενώ ο Διόδωρος ο Σικελιώτης υποστηρίζει ότι πρόκειται περί εντοπίων, χωρίς να παραθεωρήσωμεν την άποψιν του Ισοκράτους, ο οποίος εις τον «Πανηγυρικόν» του το ίδιον υποστηρίζει περί των κατοικούντων την Ελλαδικήν χερσόνησον και την Αττικήν, ότι είναι δηλ. αυτόχθονες.

Aρχαιολόγοι ανακάλυψαν ασύλητο μυκηναϊκό τάφο στη Νεμέα

Ασύλητος θαλαμοειδής τάφος, από τους μεγαλύτερους που έχουν βρεθεί στην περιοχή, ανακάλυψαν αρχαιολόγοι στο μυκηναϊκό νεκροταφείο στα Αηδόνια Νεμέας, όπως ενημερώνει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με ανακοίνωσή του.

«Με την ανασκαφή του 2018 ολοκληρώθηκε η αποκάλυψη ενός ασύλητου θαλαμοειδούς τάφου της πρώιμης μυκηναϊκής περιόδου (περίπου 1650-1400 π.Χ.), ενός από τους μεγαλύτερους που έχουν έως τώρα έρθει στο φως στα Αηδόνια.

Ο νεο-αποκαλυφθείς τάφος διακρίνεται για το βραχύ πλην ιδιαίτερα φαρδύ δρόμο, το επίσης βραχύ και ευρύ στόμιο και τον κυκλικής-ελλειψοειδούς κάτοψης θάλαμο, με διαστάσεις που κατά τόπους προσεγγίζουν και σε άλλους ξεπερνούν τα έξι μέτρα.

Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2018

Το ελληνιστικό Βασίλειο των Πάρθων

 Οι Πάρθοι ηταν Αρχαίος ιρανικός λαός εντοπιζόμενος στις νοτιοανατολικές περιοχές της Κασπίας, όπου είχε εγκατασταθεί από την εποχή της εισόδου των ιρανικών φύλων στο οροπέδιο του Ιράν. Η αρχαιότερη αναφορά στην χώρα των Πάρθων γίνεται στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. στην περίφημη τρίγλωσση επιγραφή του Μπεχιστούν (Behistun, γύρω στα 80 χλμ. ΝΔ από την αρχαία πρωτεύουσα των Μήδων, Εκβάτανα - το σημερινό Χαμαντάν. Η επιγραφή χαράχτηκε (μάλλον το 521 π.Χ.) με διαταγή του αυτοκράτορα των Περσών Δαρείου Ι (522-486 π.Χ.) στην αρχαία Περσική, την Ελαμιτική και την Βαβυλωνιακή διάλεκτο της Ακκαδικής γλώσσας και μνημονεύει τον τρόπο που κατέκτησε τον θρόνο και αποκατέστησε την τάξη στην αυτοκρατορία.

Στην επιγραφή μνημονεύονται και όλες οι επαρχίες (Σατραπείες) της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται και η Παρθία (αρχ. περσ. Παρθάβα – Parthava). Τους Πάρθους μνημονεύει και ο Ηρόδοτος (Γ΄ 93) αναφέροντας ότι περιλαμβάνονταν στην 16η φορολογική περιφέρεια («Νομό») της περσικής αυτοκρατορίας, μαζί με τους Αρείους (Αρίους), τους Χορασμίους (Χωρασμίους) και τους Σόγδους (ή Σογδιανούς) και παρακάτω (Γ΄ 117) σε σχέση με ένα γεγονός που αφορούσε την άρδευση μιας μεγάλης περιοχής στα κοινά όρια Πάρθων, Χωρασμίων και Υρκανίων.

Τα ελληνικά προϊστορικά μνημεία και ο αρχαίος πολιτισμός στην χώρα των Υπερβορείων(Φινλανδία, Λαπωνία, Ρωσία)

Η Σεϊντόζερο είναι ένα από τα πιο μυστικιστικά μέρη της βορειοδυτικής Ρωσίας. Τριγυρισμένη από βουνά, είναι κρυμμένη μέσα στην καρδιά της χερσονήσου Κόλσκι. Η ονομασία της σημαίνει «ιερή λίμνη» στη γλώσσα του γηγενούς πληθυσμού, Σαάμι.

Τη σέβονται σαν έναν ιδιαίτερο τόπο όπου επιτρέπεται να έρθεις μόνο αν είναι αναγκαίο, προκειμένου να επικοινωνήσεις με το Μεγάλο Πνεύμα, και να ζητήσεις συμβουλή ή προστασία. Στη Σεϊντόζερο δεν αποτολμά ο καθένας να πάει μόνο και μόνο από περιέργεια. Πόσο μάλλον, αφού η διαδρομή περνά μέσα από ένα σκοτεινό φαράγγι και ένα επικίνδυνο πέτρινο πέρασμα.

Εμπόριο ναρκωτικών στην Κύπρο πριν 3000 χρόνια – Αίσθηση προκαλούν τα ευρήματα

Αίσθηση προκαλούν τα ευρήματα Βρετανών επιστημόνων σε σχέση με έναν κυπριακό αρχαίο αμφορέα.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Γιορκ ανακάλυψαν εντός αμφορέα ηλικίας 3.000 ετών (1.650 – 1.350 π.Χ.) που ήταν μέρος κυπριακού φορτίου, οπιούχα αλκαλοειδή, γνωστά για τις επιδράσεις τους στο μυαλό και στο σώμα.

Το εύρημα αυτό, σύμφωνα με δημοσιεύματα στον βρετανικό Τύπο, επιβεβαιώνουν τις υποψίες ότι οι αμφορείς συνδέονταν με εμπόριο οπίου.

Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018

Αριστοτέλης: Tο Ελληνικό γένος θα μπορούσε να κυριαρχήσει, αν ήταν πολιτικά ενωμένο!

Ο Αριστοτέλης, o μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος, γεννήθηκε το 384 π.Χ. στην αρχαία πόλη των Σταγείρων και πέθανε το 322 π.Χ. Οι φιλοσοφικές του σκέψεις και ιδέες έχουν μεγάλη επίδραση στην ανθρωπότητα, την εκπαίδευση και τον σύγχρονο δυτικό τρόπο σκέψης. Ο Αριστοτέλης θεωρείται ο δημιουργός της λογικής σκέψης.

Ο Αριστοτέλης έμεινε νωρίς ορφανός από πατέρα και μητέρα και την κηδεμονία του ανέλαβε ο φίλος του πατέρα του, Πρόξενος, που ήταν εγκαταστημένος στον Αταρνέα της μικρασιατικής Αιολίδας, απέναντι από τη Λέσβο. Ο Πρόξενος, φρόντισε τον Αριστοτέλη σαν δικό του παιδί και τον έστειλε στην Αθήνα σε ηλικία 17 ετών για να γίνει μαθητής του Πλάτωνα.

Η σύλληψη της ιδέας του ηλιοκεντρικού συστήματος από τον Αρίσταρχο

Αφού είδαμε πως έγινε η « Η μέτρηση της ακτίνας της Γης, της Σελήνης και του Ήλιου από τον Ερατοσθένη» να δούμε και πως ο Αρίσταρχος συνέλαβε την ιδέα του ηλιοκεντρικού συστήματος (1500 χρόνια πριν τον Κοπέρνικο!) και γιατί τελικά αυτή δεν επικράτησε.

Κύκλοι μέσα σε κύκλους 


Οι πολύ μακρινοί μας πρόγονοι μελετούσαν λεπτομερώς τον ουρανό, είτε για να προβλέπουν τις μεταβολές του καιρού, είτε για να έχουν συγκεκριμένη εικόνα για την πάροδο του χρόνου, ή για να μετρούν αποστάσεις. Κάθε μέρα παρατηρούσαν τις θέσεις του Ήλιου στον ουρανό και κάθε νύχτα την παρέλαση των άστρων μέχρι το επόμενο ξύπνημα του ήλιου .