Πρόκειται για το σπήλαιο Αλεπότρυπα, στον κόλπο του Διρού. Βρέθηκε το 1958 και είναι από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα σπήλαια του Διρού. Είναι μεγάλο, με ευρύχωρες αίθουσες και δαιδαλώδεις διαδρόμους, συνολικού μήκους 280 μ., ενώ στο εσωτερικό του βρίσκεται λίμνη με πόσιμο νερό.
Το σπήλαιο Αλεπότρυπα βρίσκεται στον κόλπο του Διρού, 220 μ. ανατολικά του σπηλαίου ''Γλυφάδα'' και περίπου 20 μ. πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Εντοπίστηκε τυχαία από το ζεύγος Πετροχείλου το 1958 και είναι από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα σπήλαια του Διρού αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μάνης. Είναι μεγάλο επίμηκες σπήλαιο με ευρύχωρες αίθουσες και πολυδαίδαλους διαδρόμους, συνολικού μήκους 280 μ. Στο βάθος της μεγαλύτερης αίθουσας, βρίσκεται λίμνη με καθαρό πόσιμο νερό. Η ανασκαφική έρευνα στο σπήλαιο άρχισε το 1970 από τον Γ. Παπαθανασόπουλο και έφερε στο φως ευρήματα που πιστοποιούν τη χρήση του σπηλαίου από τον άνθρωπο κατά τη Νεώτερη και Τελική Νεολιθική Εποχή (έως το 3000 π.Χ., περίπου).
Σε αυτά περιλαμβάνονται χρηστικά αγγεία, αποθηκευτικά πιθάρια, λίθινα και οστέινα εργαλεία, υφαντικά βάρη, κοσμήματα κλπ. Επίσης εντοπίστηκαν λιθόστρωτα δάπεδα, κυκλοτερείς εστίες και λάκκοι - αποθηκευτικοί βόθροι. Αξίζει τέλος, να σημειωθεί το πλούσιο ανθρώπινο οστεολογικό υλικό που αποκαλύφθηκε στις κόγχες κυρίως της σπηλιάς αλλά και διάσπαρτο μέσα στο σπήλαιο. Από τα παραπάνω συνάγεται η συνεχής χρήση του σπηλαίου ως κατοικίας, αποθήκης αγαθών, εργαστηρίου οικιακών δραστηριοτήτων και χώρου ταφής.
Η ανασκαφική έρευνα στο σπήλαιο άρχισε το 1970 και έφερε στο φως ευρήματα από τη Νεώτερη και Τελική Νεολιθική Εποχή (έως το 3000 π.Χ., περίπου), καθώς και λιθόστρωτα δάπεδα, εστίες και λάκκους αποθήκευσης. Επίσης, έχει βρεθεί πλούσιο ανθρώπινο οστεολογικό υλικό (αντιστοιχεί σε περίπου 150 σορούς), οδηγώντας στο συμπέρασμα της συνεχούς χρήσης του σπηλαίου ως κατοικίας, αποθήκης αγαθών, εργαστηρίου οικιακών δραστηριοτήτων και χώρου ταφής.
Αφιερωματικό βίντεο – μίνι ντοκιμαντέρ για την Αλεπότρυπα δημιούργησε το National Geographic.
Πηγή1 / Πηγή2