Εκεί βρέθηκε το αρχαιότερο μετάξι στον κόσμο, παλαιότερο και από την Κίνα αλλά και το πρώτο εργαστήριο αρωματοποιίας στον κόσμο. Εργαστήριο φαρμακευτικής παρασκευής και επίσης εντοπίστηκαν στοιχεία που συνδέουν την επεξεργασία των μετάλλων με ελαιόλαδο (καύση ελαίου για υψηλή θερμοκρασία) μοναδικό και αυτό στον κόσμο. 1500 χρόνια δε, πριν από τους Φοίνικες, έβαφαν με πορφύρα.
Η περιοχή του Πύργου αποτελεί ένα από τα κύρια κέντρα ενός σημαντικού φορέα για την προϊστορία του ελληνισμού της Κύπρου για την οποία ,ο εκσυγχρονισμός και η εμβάθυνση των μελετών με καινοτόμα συστήματα ανασκαφών και αρχαιομετρικές έρευνες , μπορούν να παρέχουν, σημαντικές πληροφορίες για την ιστορία και την εξέλιξη των προϊστορικών γεωργικών τεχνολογιών, τα οποία καθορίζουν και διαμόρφωσαν τα κύρια χαρακτηριστικά του νησιού, και την πολιτιστική ταυτότητα.
Η γνώση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς ώθησε τους προϊστορικούς πληθυσμούς των Ελλήνων να εκπονήσουν και να αναπτύξουν συστήματα διατήρησης της μνήμης για την τεχνολογική κληρονομιά τους, μέσω της χρήσης των εικονογραφικών συμβόλων και να επινοήσουν πρωτότυπα συστήματα μετάδοσης της ιστορικής μνήμης, έχουμε στοιχεία αυτού του συστήματος στο περίφημο «Βάζο του Πύργου »που έχει βρεθεί από τον Παύλο Φλουρέντζο, διευθυντή του Τμήματος Αρχαιοτήτων της Κύπρου, σε ένα τάφο του Πύργου και οι οποίες , όπως και αυτό, αντιπροσωπεύουν εδώ με την μέθοδο του συμβολισμού το σύνολο της διαδικασίας για την παραγωγή κρασιού.
Η σύγκριση ανάμεσα σε αυτές τις εικονογραφικές μαρτυρίες και πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν καθ 'όλη την ανάλυση του περιεχομένου στοιχείων και των αρχαιολογικών ιζημάτων ίχνη μια ρεαλιστική εικόνα του περιβάλλοντος και των γεωργικών πόρων του χρόνου, πάνω από τα διάφορα συστήματα που έχουν χρησιμοποιηθεί για να επωφεληθούν από τους γεωργικούς και μεταλλευτικούς πόρους του νησιού.
Στον Πύργο έχουμε στοιχεία της αγροτικής επανάστασης, από την έναρξη της Εποχής του Χαλκού που τροποποιήθηκε με την οργάνωση και το μετασχηματισμό της προϊστορικής κοινωνίας των Ελλήνων, η οποία ιδρύθηκε με βάση τις σχέσεις και την ισορροπία μεταξύ της τεχνολογίας και της οργάνωσης της κοινωνικής ζωής: αυτά που κατέχουν πρωταρχική θέση στις ανάγκες, τους πόρους, τις οικονομικές ανταλλαγές και τη διαφοροποίηση των κοινωνικών και εργατικών τάξεων.
Από την αρχή των αρχαιολογικών ερευνών Πύργου / Μαυροράχης αναγνωρίστηκε ως ένα από τα πιο σημαντικά για τις μεταλλουργικές έρευνες του 2000 π.Χ. στην Κύπρο, αλλά και στην Μεσόγειο και σε όλο τον κόσμο .
Η στρατηγική θέση του αρχαίου οικισμού, μεταξύ ορυκτών πόρων χαλκού και τη θάλασσα, στη συμβολή της με ορισμένα ρεύματα ήταν ιδανικό στη II χιλιετία π.Χ. για τις μεταλλουργικές δραστηριότητες και το εμπόριο.
Αλλά μέρα με τη μέρα, μετά από οκτώ χρόνια συστηματικής ανασκαφής, γνωρίζουμε ότι ο οικισμός διέθετε ένα πολύ σημαντικό βιομηχανικό κτίριο περίπου 4000 μ², για την επεξεργασία όχι μόνο του χαλκού, αλλά και του ελαιολάδου, αρωμάτων, φάρμακων, κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, χρωμάτων και κρασιού .Εκεί βρέθηκε το αρχαιότερο μετάξι στον κόσμο, αλλά και το πρώτο εργαστήριο αρωματοποιίας στον κόσμο. Εντοπίστηκαν στοιχεία που συνδέουν την επεξεργασία των μετάλλων με ελαιόλαδο μοναδικό και αυτό στον κόσμο.
Είναι αυτό ,το εύρημα ,το πιο αρχαίο μετάξι που βρέθηκε στη Mεσόγειο. Ένα πολύ μικρό κομμάτι, ηλικίας 4.000 ετών, που έφεραν στην επιφάνεια Iταλοί ερευνητές. Kαι δεν προερχόταν από την Kίνα, αλλά από ένα χωριό της Kύπρου, τον Πύργο.
Μπορεί να είναι αναγνωρίσιμα μόνο στο μικροσκόπιο τα ίχνη αυτά του μεταξιού που βρέθηκαν μέσα σε δοχείο από τερακότα, όμως η διάγνωση του καθηγητή Τζουζέπε Σκάλα από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας είναι σαφέστατη - πρόκειται για μεταξένιες ίνες που προέρχονται από το κουκούλι του λεπιδόπτερου tortrix viridens, το οποίο ζούσε στα νησιά του Αιγαίου.
Επομένως δεν ήταν εισαγόμενο από την Κίνα όπου γινόταν μετά από χρόνια, όπως είναι γνωστό, για την παραγωγή μεταξιού, αλλά μόνο από το κουκούλι της πεταλούδας bombyxmori. To μετάξι του Πύργου το έφτιαχναν σίγουρα επί τόπου άνθρωποι που δεν γνώριζαν την τεχνική των Κινέζων, αλλά έμαθαν μόνοι τους αξιοποιώντας τα κουκούλια.
Πηγή