Το 1941 έγιναν πρώτη φορά ανασκαφές από τη γαλλική αρχαιολογική σχολή των Αθηνών. Οι έρευνες έδειξαν ότι ήταν πανάρχαια Αρκαδική πόλη που μετά την δημιουργία και εποικισμό της Μεγαλόπολης μειώθηκε αισθητά σε πληθυσμό αλλά συνέχισε να υπάρχει μέχρι τους πρώτους Βυζαντινούς χρόνους.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία η πόλη οικίστηκε και πήρε το όνομα της από τον Γόρτυνο, γιο του Στύμφηλου που την έκτισε δίπλα σε ποταμό που σε εκείνο το σημείο λέγεται Γορτύνιος.O Στύμφηλος
O Στύμφηλος γιος του Αρκάδα και εγγονός του Λυκάονα, ο οποίος έδωσε το όνομα του Στύμφηλος στην πόλη, αλλά και σε όλη την περιοχή. Κατά τον Παυσανία η πόλη Στύμφηλος που ίδρυσε ήταν σε άλλο σημείο από αυτή που συνάντησε αυτός στην εποχή του. Κοντά στην πόλη βρισκόταν η Λίμνη Στυμφαλία, όπου ο Ηρακλής σκότωσε τις Στυμφαλίδες Όρνιθες.
Στην Στύμφαλο, κατά τη μυθολογία, ανατράφηκε η θεά Ήρα από τον Τήμενο, γιο του Πελασγού. Μάλιστα η θεά όταν τσακώθηκε μια φορά με τον Δία για κάποιο παραστράτημά του, εδώ ήρθε και κάθισε. Προς τιμή της υπήρχαν τρεις ναοί αφιερωμένοι στην πόλη, της Ήρας Παίς , για τα παιδικά της χρόνια στην πόλη, της Ήρας τελείας για τον γάμο της με τον Δία, και της Ήρας χήρας για την επιστροφής της μετά το παραστράτημα του Δια.
Η Γόρτυνα ή Γόρτυς
Ο ποταμός ήταν Λούσιος που στην Γόρτυνα δεχόταν τα νερά των πηγών της περιοχής και τα νερά του ήταν παγωμένα πολύ. Ο Παυσανίας την αναφέρει στις πόλεις που εποίκισαν την νέα πόλη, την Μεγαλόπολη.
Την εποχή που πέρασε από εκεί ο Παυσανίας την αναφέρει κώμη που σημαίνει ότι δεν εγκαταλείφθηκε εντελώς όπως οι περισσότερες πόλεις που εποίκησαν την Μεγαλόπολη αλλά συνέχισε να κατοικήται. Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι στην πόλη είχε εγκατασταθεί μακεδονική φρουρά και τείχη κτισμένα από τους Μακεδόνες.
Η πόλη συνδεόταν με την Μεγαλόπολη με δημόσιο δρόμο. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα η Γόρτυνα ίδρυσε και εποίκησε την Γόρτυνα στην Κρήτη. Η Γόρτυνα είχε ναό του Ασκληπιού με αγάλματα του Ασκληπιού και της Υγείας, επίσης είχε και ιαματικά λουτρά. Ερείπια του Ασκληπιείου διασώζονται και σήμερα στον αρχαιολογικό χώρο.
Δείτε την Γόρτυνα από ψηλά
Βιβλιογραφία:
- Παυσανία Αρκαδικά
- «An Inventory of Archaic and Classical Poleis». (Αγγλικά) Inventory of Archaic and Classical Poleis. 2004.
- Στράβων Ιστορίαι Βιβλίο Θ΄
- Πλάτωνος νόμοι Δ΄, Κλεινίας: 708a-708b
Πηγή βίντεο: Nebula Wind
Πληροφορίες αντλήθηκαν από τις παρακάτω πηγές: