Παρασκευή 31 Μαΐου 2019

H έκλειψη Ηλίου της 28ης Μαΐου 585 π.Χ, που είχε προβλέψει ο Θαλής ο Μιλήσιος

Η έκλειψη Ηλίου της 28ης Μαΐου 585 π.Χ. είναι φημισμένο αστρονομικό γεγονός που ίσως να επηρέασε την παγκόσμια ιστορία. Είναι επίσης η πρώτη έκλειψη Ηλίου, που γνωρίζουμε ότι προβλέφτηκε με ακρίβεια ως προς το χρόνο και τον τόπο που θα γινόταν.

Την προέβλεψε ο Έλληνας Θαλής ο Μιλήσιος. Ο Ηρόδοτος που μας δίνει την αρχαιότερη αναφορά για τον Θαλή, υποστηρίζει ότι ο Θαλής προέβλεψε το έτος που θα γινόταν η έκλειψη. Ξέρουμε ότι ο Θαλής ταξίδεψε στην Αίγυπτο, ενώ δεν υπάρχουν αναφορές για παραμονή του Θαλή στην Βαβυλώνα. Το ταξίδι όμως δεν αποδεικνύει ότι απόκτησε γνώση από τους Αιγύπτιους, ή έστω, τους Βαβυλώνιους.

Η πιο λογική εκδοχή είναι ότι ο Θαλής διδάχτηκε την αστρονομία στην γενέτειρά του. Πολλοί είναι οι μελετητές που υποστηρίζουν ότι ο Θαλής γνώριζε τον κύκλο του Σάρος, και ότι ο ίδιος όντας στην Αίγυπτο ή στην Μεσοποταμία είχε παρατηρήσει την έκλειψη του Ήλιου της 18 Μαΐου 603 π.Χ., ή έλαβε γνώση αυτής.Παραμένει μία υπόθεση αυτό όμως, δηλαδή αναπόδεικτο θεώρημα.

Η μάχη στον ποταμό Άλυ


Την ώρα που έγινε η έκλειψη ήταν έτοιμοι οι Λυδοί να πολεμήσουν τους Μήδους στον ποταμό Άλυ, οι οποίοι βρίσκονταν ήδη επί πέντε χρόνια σε εμπόλεμη κατάσταση αναμεταξύ τους χωρίς η μια μεριά να υπερισχύει της άλλης. Με την συσκότιση του ουρανού επήλθε τέτοιος τρόμος στους μαχομένους, που αποφάσισαν να σταματήσουν τον πόλεμο.

Οι στρατηγοί των Λυδών ήταν προειδοποιημένοι επειδή γνώριζαν την πρόβλεψη της έκλειψης, ενώ οι Μήδοι ερμήνευσαν το αναπάντεχο γεγονός ως κακό οιωνό που τους είχε στείλει κάποιος θεός. Έτσι, ενώ είχαν την στρατιωτική υπεροχή, σταμάτησαν να πολεμούν και έκλεισαν συμφωνία ειρήνης χωρίς να γίνει μάχη.

Σήμερα οι αστρονόμοι υπολογίζουν ότι η στιγμή της έκλειψης έγινε αργά το απόγευμα


  • Τον Θαλή εξύμνησε ο μεγάλος Καρλ Σαγκάν σ΄ ένα από τα επεισόδια από το περίφημο ντοκιμαντέρ “Cosmos” λέγοντας τα εξής:
  • Ο πρώτος Ίωνας επιστήμονας ονομαζόταν Θαλής. Γεννήθηκε εκεί στην πόλη της Μιλήτου σε αυτό το στενό.
  • Είχε ταξιδέψει στην Αίγυπτο και ήταν εξοικειωμένος με τη γνώση της Βαβυλώνας.
  • Όπως οι Βαβυλώνιοι, πίστευε ότι ο κόσμος κάποτε ήταν όλος νερό.
  • Για να εξηγήσουν τη στεριά οι Βαβυλώνιοι πρόσθεσαν ότι ο Θεός τους, Μάρντουκ είχε τοποθετήσει ένα χαλί στο πρόσωπο των υδάτων και στοίβαξε χώμα πάνω του.
  • Ο Θαλής είχε παρόμοια άποψη αλλά άφησε έξω τον Μάρντουκ.
  • Ναι, ο κόσμος ήταν κάποτε κυρίως νερό αλλά ήταν μια φυσική διαδικασία που εξηγούσε την ξηρά.
  • Ο Θαλής πίστευε ότι ήταν παρόμοια με την πρόσχωση που είχε παρατηρήσει στο δέλτα του ποταμού Νείλου.
  • Αν τα συμπεράσματα του Θαλή ήταν σωστά ή λάθος δεν είναι τόσο σημαντικό όσο η προσέγγιση του.
  • Ο κόσμος δεν δημιουργήθηκε από τους θεούς αλλά αντίθετα ήταν το αποτέλεσμα των δυνάμεων της ύλης που αλληλεπιδρούν στη φύση.
  • Ο Θαλής έφερε πίσω από τη Βαβυλώνα και την Αίγυπτο…τους σπόρους νέων επιστημών: Αστρονομία και γεωμετρία επιστήμες, οι οποίες θα βλαστήσουν και θα μεγαλώσουν…στο γόνιμο έδαφος των Ιωνικών πόλεων.


Επίσης κατά τον Ιωάννη Στοβαίο (Ανθολόγιον 3.1.172δ] ο Θαλής, γιος του Εξαμία, από τη Μίλητο είπε τα εξής:


  • Δώσε εγγύηση… και η συμφορά είναι δίπλα.
  • Τους φίλους σου να τους θυμάσαι και όταν είναι κοντά σου και όταν βρίσκονται μακριά σου.
  • Να μην καλλωπίζεις την εξωτερική σου εμφάνιση, αλλά να κοιτάζεις να είσαι ωραίος στη συμπεριφορά σου.
  • Να μη πλουτίζεις με άσχημο τρόπο.
  • Να μην επιτρέπεις διαβολές να σε επηρεάζουν σε βάρος προσώπων που κέρδισαν την εμπιστοσύνη σου.
  • Να μη κουράζεσαι να κολακεύεις και να καλοπιάνεις τους γονείς σου.
  • Να μην αποδέχεσαι το κακό.
  • Ό,τι πρόνοιες λάβεις για τους γονείς σου, τέτοιες να περιμένεις κι εσύ στα γηρατειά σου από τα παιδιά σου.
  • Δύσκολη η σωστή γνώμη.
  • Πολύ ευχάριστο πράγμα η πραγματοποίηση μιας επιθυμίας.
  • Δυσάρεστο πράγμα η αργία.
  • Βλαβερό πράγμα να μην ελέγχεις τον εαυτό σου.
  • Βαρύ πράγμα η αμορφωσιά.
  • Δίδασκε και μάθαινε το καλύτερο.
  • Μη μένεις αργός, ακόμη κι αν είσαι πλούσιος.
  • Τα κακά κρύβε τα στο σπίτι σου.
  • Καλύτερα να σε φθονούν παρά να σε οικτίρουν.
  • Να έχεις μέτρο.
  • Μην εμπιστεύεσαι τους πάντες.
  • Ως άρχοντας να κοσμείς τον εαυτό σου.



Δημητρίου Φαληρέως τῶν ἑπτά σοφῶν ἀποφθέγματα


Πηγή