Παρασκευή 30 Ιουνίου 2017

Τα άνθη στην Αρχαία Ελληνική Μυθολογία

Κυπαρίσσι-Κυπάρισσος

Σύμφωνα με τη μυθική παράδοση ο Κυπάρισσος ήταν ένας όμορφος νέος από την Κέα, γιος του Τήλεφου και εγγονός του Ηρακλή. Ήταν αγαπημένος του Απόλλωνα αλλά και του Ζέφυρου. Αγαπημένο του σύντροφο είχε ένα εξημερωμένο ιερό ελάφι. Αλλά κάποια καλοκαιρινή μέρα ενώ το ελάφι κοιμόταν ξαπλωμένο στον ίσκιο, ο Κυπάρισσος το σκότωσε από απροσεξία με ένα ακόντιο. Ο νέος γεμάτος απελπισία, θέλησε να πεθάνει. Ζήτησε από τον ουρανό τη χάρη να κυλούν τα δάκρυα του αιώνια. Οι θεοί τον μετέτρεψαν σε κυπαρίσσι, το δέντρο της θλίψης. Από τότε το κυπαρίσσι θεωρείται σαν πένθιμο δέντρο και φυτεύεται μέχρι σήμερα στα νεκροταφεία.

Αριστοτέλης περί Φόβου και Θάρρους

Ο φόβος λοιπόν είναι κάποια λύπη ή ταραχή πού προκαλείται από την αίσθηση κάποιου κακού πού επαπειλείται, ενός κακού πού μπορεί να μάς καταστρέψει ή να μάς λύπηση.

Γιατί οι άνθρωποι δεν φοβούνται όλα τα κακά, όπως π.χ. αν θα γίνουμε άδικοι ή βραδείς στη σκέψη, αλλά όσα μπορούν να μάς φέρουν μεγάλη λύπη ή καταστροφή, και μάλιστα όταν αυτά δεν βρίσκονται μακριά, αλλά φαίνονται πολύ κοντά, ότι επίκεινται. Γιατί τα πολύ μακρινά δεν τα φοβούνται. Γιατί όλοι γνωρίζουν ότι θα πεθάνουν, αλλά πιστεύουν ότι ο θάνατος δεν είναι κοντά, γι’ αυτό δεν τούς νοιάζει.

Γιατί ο ἥρως (ήρωας) παράγεται από τη λέξη ὥρα

Η έννοια του Αρχαίου Έλληνα ήρωα προβάλλεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους στο τεράστιο φάσμα της μέχρις στιγμής σωζόμενης Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Η θεμελιώδης έννοια που χαρακτηρίζει τον Αρχαίο Έλληνα ήρωα είναι η έννοια του κλέους.

Ως κλέος, ορίζεται η δόξα, η φήμη που αποκτά όχι μόνο ο ήρωας, αλλά και η οικογένειά του και οι μετέπειτα από αυτόν γενιές χάρη στα ανδραγαθήματά του στο πεδίο της μάχης. Η έννοια του κλέους συνδυάζεται με τις συνώνυμες έννοιες τηςἀριστείας και της ὑστεροφημίας. Οι επιτυχίες ενός ήρωα στο πεδίο της μάχης αποτελούσαν την ἀριστείατου και του εξασφάλιζαν ὑστεροφημία στις επερχόμενες γενιές ανά τους αιώνες. Επομένως, αντιλαμβανόμαστε ότι για τον Αρχαίο Έλληνα ήταν απαραίτητη η συμμετοχή του στον πόλεμο, καθώς η ανδρεία ήταν αυτή που του εξασφάλιζε την ἀριστεία και τον τίτλο του ήρωα.

H συλλογή λόγων των Επτά Σοφών

Στο ανθολόγιο του Ιωάννη του Στοβαίου (3.1.173) υπάρχει μια συλλογή ρητών των Επτά Σοφών με τον τίτλο Σωσιάδου τῶν ἑπτά σοφῶν ὑποθῆκαι, η οποία μεταφράζεται παρακάτω. Δεν ξέρουμε ποιος είναι αυτός ο Σωσιάδης. Δεν υπάρχει κάποια εισαγωγή μετά την επικεφαλίδα, ενώ υπάρχει μεγάλη ομοιομορφία στον τρόπο έκφρασης των ρητών. Τα περισσότερα αποτελούνται από δυο λέξεις και χωρίζονται σε δύο μέρη: συνήθως μια προστακτική β΄ ενικού σε συνδυασμό με μια λέξη ή φράση που ενσαρκώνει την υποθήκη.

Πέμπτη 29 Ιουνίου 2017

Η Ναυπηγική στην Αρχαία Ελλάδα - Δείτε την εκπληκτική ταινία

Η σειρά «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ» παρουσιάζει την ιστορία του υλικού και της παραγωγής του, όλη την επίπονη επεξεργασία του αγάλματος, του νομίσματος, των εργαλείων, που έχει ξεκινήσει πολύ πριν από το εργαστήρι του Τεχνίτη. Στις μέρες μας, η Αρχαιολογία ανακαλύπτει, όπως η Βιολογία, τη γενετική της. Και η τεχνολογία του 20ου αιώνα μαθαίνει να μην περιφρονεί τα διδάγματα της Αρχαίας τεχνολογίας.

Νέαρχος ο επικεφαλής του στόλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Ο Νέαρχος υπήρξε ο επικεφαλής του στόλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του στην Ασία. Ήταν κρητικής καταγωγής, γιος του Ανδροτίμου (πιθανόν από την Λατώ).

Ο Βασιλιάς Φίλιππος Β΄ τον εξόρισε στην Αμφίπολη, καθώς ο ίδιος είχε πέσει στη δυσμένεια του Βασιλιά. Αργότερα αποκαταστάθηκε από τον Αλέξανδρο και ανέλαβε διοικητής της Λυκίας στην Μικρά Ασία.

H αττική επιτύμβια στήλη της Ηγησούς που εξύμνησε ο Κωστής Παλαμάς

Ποια ήταν η νεαρή Ηγησώ που έζησε στην κλασική Αθήνα του 5ου αιώνα και το τέλος της αποτυπώθηκε σε επιτύμβια στήλη στον Κεραμεικό; Η εικόνα της να περιμένει τον θάνατο με θάρρος και ηρεμία, ενέπνευσε τον Παλαμά.

Στον Κεραμεικό βρισκόταν κατά την αρχαιότητα το δημόσιο νεκροταφείο της Αθήνας. Πήρε το όνομα του από τον δήμο των Κεραμέων, που ανήκε στην Ακαμαντίδα φυλή. Ήταν χωρισμένο σε δύο μέρη, τα οποία ενώνονταν με δύο πύλες “Το Δίπυλο” και την “Ιερά Πύλη”. Εντός του Θεμιστόκλειου τείχους βρισκόταν o οικισμός και στο εξωτερικό ήταν οι τάφοι των επιφανέστερων πολιτών της αρχαίας Αθήνας.

Τους τάφους στα αρχαϊκά χρόνια φρόντιζαν να κοσμούν ψηλές επιτύμβιες στήλες, που αποτελούσαν σημαντικά έργα τέχνης. Ήταν τοποθετημένες κοντά στο ποταμό Ηριδανό, στην οδό των ταφών. Σπουδαίοι καλλιτέχνες της Αθήνας αναλάμβαναν να φιλοτεχνήσουν μαρμάρινες επιτύμβιες στήλες για ιδιώτες.

Γιατί οι νεκροί Μαραθωνομάχοι δεν ετάφησαν στην Αθήνα;

Γιατί οι νεκροί Μαραθωνομάχοι δεν ετάφησαν στην Αθήνα, όπως όριζαν τα έθιμα, αλλά στο πεδίο της μάχης. Πώς δημιουργήθηκε ο Τύμβος και τι συμβολίζει για όλη την ανθρωπότητα.

Τι ακριβώς είχε συμβεί εκεί το 490 π.Χ στην κοσμοϊστορική μάχη του Μαραθώνα; Ποιος είναι ο Τύμβος και πώς είναι σήμερα η περιοχή. Η «Μηχανή του Χρόνου» έκανε την αυτοψία και περιγράφει:

Τετάρτη 28 Ιουνίου 2017

Πελλάνα Λακωνίας η εγκατάλειψη του Βασιλικού Τάφου

Η Αρχαία Λακεδαίμονα, η σημερινή Πελλάνα ανακαλύφθηκε τα τελευταία χρόνια από τον διαπρεπή αρχαιολόγο Δρ. Θεόδωρο Σπυρόπουλο.

Πριν 15 χρόνια, Μάρτιος του 2002, λίγο πριν το Πάσχα, μπαζώθηκε ο Βασιλικός Τάφος με 200 τόνους νταμαρίσιο χαλίκι από το Κ.Α.Σ. και την Ε’ ΕΚΠΑ Εφορεία Αχραιοτήτων Σπάρτης με την δικαιολογία: «τον κλείνουμε προσωρινά και τον ανοίγουμε Μάϊο – Ιούνιο». Φέτος, κλείσαμε 15 ολόκληρα χρόνια από τότε που θάφτηκε και παραμένει κλειστός. Ο μεγαλοπρεπέστατος Θολωτός Λαξευτός Βασιλικός Τάφος, ο μεγαλύτερος που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στον κόσμο, βουλιάζει μέσα στη Λάσπη. Οι υπόλοιποι βασιλικοί θολωτοί λαξευτοί τάφοι αφημένοι στο έλεος του Θεού κινδυνεύουν και καταστρέφονται κάθε φορά από φυσικά καιρικά αίτια και γίνονται χειμερινές λίμνες.

Οι συντάξεις των πολιτών στην Αρχαία Αθήνα

Στην αρχαιότητα, η αθηναϊκή πολιτεία είχε προβλέψει μηχανισμό ελέγχου για τη συνταξιοδότηση των πολιτών. Έτσι, όποιος Αθηναίος υποψιαζόταν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τη συνταξιοδότηση συμπολίτη του, ότι, δηλαδή, αυτός υποκρίθηκε τον ασθενή και ξεγέλασε τις αρμόδιες αρχές ή αντιμετωπίστηκε χαριστικά από αυτές, είχε το δικαίωμα να καταγγείλει στη Βουλή τον συνταξιούχο και να ζητήσει από το κράτος να του στερήσει τη σύνταξη.

Τρίτη 27 Ιουνίου 2017

Ίππος,βούς,κύων και άνθρωπος - Μύθοι του Αισώπου

Ο Δίας όταν έπλασε τον άνθρωπο δεν του έδωσε πολλά χρόνια ζωής. Ο άνθρωπος πάντως είχε ανώτερη νοημοσύνη, και έτσι κατασκεύασε ένα σπίτι γερό για να περάσει σε αυτό τον δύσκολο χειμώνα.

Σαν έγινε πολλή κακοκαιρία, και ο Δίας έβρεχε, το άλογο, μη αντέχοντας σε τόσο κρύο και βροχή, ήρθε στον άνθρωπο και τον παρακάλεσε:
- να μείνω και εγώ στο σπίτι σου, να γλιτώσω από το κρύο, τον άνεμο, τη βροχή;
- Έλα, είπε ο άνθρωπος, θα σου δώσω και κριθάρι να τρως, αλλά θα μου δώσεις κι εσύ κάτι!
- τι να σου δώσω;
- χρόνια από τη ζωή σου. Το άλογο συμφώνησε, σκέφτηκε ότι είναι καλύτερα να ζει λιγότερα χρόνια, τι να τα έκανε τα περισσότερα, αν ήταν να ταλαιπωρείται από την κακοκαιρία;

Η Δυτική φιλοσοφία αρχίζει με τον Θαλή, 45 Αποφθέγματα Σοφίας

Ο Θαλής ο Μιλήσιος, (640 ή 624 π.Χ. – 546 π.Χ.) είναι ο αρχαιότερος προσωκρατικός φιλόσοφος, ο πρώτος των επτά σοφών της αρχαιότητας, μαθηματικός, φυσικός, αστρονόμος, μηχανικός, μετεωρολόγος και ιδρυτής της Ιωνικής Σχολής της φυσικής φιλοσοφίας στη Μίλητο.

Κυρίως ο Αριστοτέλης, αλλά και άλλοι αρχαίοι φιλόσοφοι θεωρούν τον Θαλή ως τον πρώτο Έλληνα φιλόσοφο. Στον διάλογο του Πλάτωνα Πρωταγόρας, το όνομα που εμφανίζεται πρώτο στην λίστα πεπαιδευμένων ανθρώπων είναι του Θαλή του Μιλήσιου.

Χαρακτηριστικά ο Μπέρτραντ Ράσελ είπε πως «Η Δυτική φιλοσοφία αρχίζει με τον Θαλή».

O «Θησαυρός των Αθηναίων» στους Δελφούς και οι Δελφικοί Παιάνες

Όρθιος εδώ και 2.500 χρόνια. Μάρτυρας και «προβολέας» του πλούτου και της πολιτικής δύναμης της κλασικής Αθήνας. Καμωμένος από το υλικό των μεγάλων αριστουργημάτων της αρχαιότητας, το παριανό μάρμαρο. Αρχείο με σπάνιες επιγραφές στους τοίχους του – από τιμητικά ψηφίσματα και ονόματα ενεχυροδανειστών που χρησιμοποίησαν το κτίριο σε μεταγενέστερες εποχές έως τις δύο πιο ενδιαφέρουσες και εκτενείς αρχαίες παρτιτούρες με ύμνους προς τον Απόλλωνα που έχουν βρεθεί έως τώρα.

Ο «Θησαυρός των Αθηναίων», στο Πανελλήνιο ιερό των Δελφών, δεν είναι ένα απλό θησαυροφυλάκιο της Αθήνας στο οποίο φυλάσσονταν τρόπαια από σημαντικές πολεμικές νίκες της πόλης και αφιερώματα στο ιερό, αλλά ένα μνημείο με έντονο πολιτικό χαρακτήρα που εξέφρασε την ηγεμονική πολιτική της αρχαίας Αθήνας. Δύο είναι οι πιθανές αιτίες για τη δημιουργία του 160 τ.μ. κτιρίου που εξωτερικά μοιάζει με μικρό ναό δωρικού ρυθμού.

Σύμφωνα με τη μία εκδοχή, το μνημείο εκφράζει την επικράτηση των δημοκρατικών στην Αθήνα και την εκδίωξη των τυράννων, ενώ σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία και την επιγραφή που σώζεται στην πρόσοψη της νότιας κρηπίδας, το μνημείο οικοδομήθηκε σε ανάμνηση της απόκρουσης του περσικού κινδύνου μετά τη μάχη στον Μαραθώνα το 490 π.Χ.

Όποια και να είναι η αιτία, γεγονός είναι ότι οι Αθηναίοι δεν έχασαν τον σεβασμό τους στο Μαντείο των Δελφών, το οποίο παραμονές των Περσικών πολέμων μοίραζε χρησμούς που απέτρεπαν τις ελληνικές πόλεις να αντισταθούν στον περσικό κίνδυνο. Και προσέφεραν στο ιερό – με σκοπό βεβαίως να μείνουν καταγεγραμμένες στην αιωνιότητα οι πράξεις τους – ένα από τα πιο εντυπωσιακά και σπουδαία κτίσματα του τεμένους που δεσπόζει στην Ιερά Οδό, αμέσως μετά την πρώτη προς Βορρά στροφή της, δίπλα στο βουλευτήριο της πόλης των Δελφών και απέναντι από τους θησαυρούς των Κνιδίων και των Συρακουσίων.

Πέρα όμως από το πολιτικό του μήνυμα, ο «Θησαυρός των Αθηναίων» είναι μοναδικός και για έναν άλλο λόγο. Στις μαρμάρινες πλάκες του νότιου τοίχου – που βλέπει προς την Ιερά Οδό – καταγράφηκαν δύο μοναδικά μουσικά κείμενα, δύο παιάνες αφιερωμένοι στον Απόλλωνα. Συνθέτες των δύο έργων ήταν ο αοιδός Αθηναίος και ο κιθαριστής Λιμένιος με την ευκαιρία της Πυθαΐδος (επίσημη αντιπροσωπεία που έστελνε η Αθήνα στους Δελφούς ως μεγάλη θρησκευτική πομπή προς τιμήν του Απόλλωνα) του 128 π.Χ. Ο ένας μάλιστα από τους δύο παιάνες βραβεύτηκε στους μουσικούς αγώνες που συνόδευαν τη γιορτή, ενώ ένας εκ των δύο παρουσιάστηκε από χορό 86 τραγουδιστών με τη συνοδεία αυλητών και κιθαριστών....

Η τύχη βοήθησε ώστε να διαβαστούν τα δύο μουσικά κείμενα. Η πραγματεία του μουσικογράφου Αλύπιου (3ος αι. μ.Χ.) εξηγεί τα συστήματα τονισμού που χρησιμοποιούνταν στις παρτιτούρες ως εκείνη την εποχή. Οι ύμνοι που έχουν χαραχθεί στους τοίχους του Θησαυρού των Αθηναίων χρησιμοποιούν δύο διαφορετικά συστήματα. Το ένα βασίζεται στα 24 γράμματα του αλφαβήτου και το άλλο σε πλάγια και ανεστραμμένα γράμματα....

Αθήναιος Παιάνας και προσόδιο στον Απόλλωνα [1]


Οι δύο παιάνες που ανακαλύφθηκαν στους Δελφούς (του Αθήναιου και του Λιμήνιου) αποτελούν ένα μοναδικό μνημείο για πολλούς λόγους: καταρχήν είναι πιθανώς τα καλύτερα από ποιητική άποψη υπάρχοντα κείμενα ύμνων που χαράχτηκαν πάνω σε πέτρα. Επιπλέον, χάρη σε συνοδευτικές επιγραφές, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε πότε, πού και σε ποια γιορτή του Απόλλωνα εκτελέστηκαν. Πάνω απ’ όλα, όμως, περιλαμβάνουν πάνω από τα γράμματα του καθαυτό κειμένου μουσικά σημάδια, τα οποία μας επιτρέπουν να αποκαταστήσουμε ως ένα βαθμό τη μελωδία που τα συνόδευε.[2]

Ο τίτλος του πρώτου κειμένου (=παιάνας του Αθήναιου) είναι αποσπασματικά σωζόμενος, αλλά το ποίημα παρουσιάζει τέτοιες ομοιότητες με αυτό του Λιμήνιου, το οποίο φέρει τον τίτλο «παιάνας και προσόδιο», ώστε είναι πολύ πιθανό και το πόνημα του Αθήναιου να ήταν επίσης συνδυασμός παιάνος και προσοδίου. Και τα δύο έργα παραστάθηκαν από ένα χορό που αντιπροσώπευε την Αθήνα κατά τη γιορτή της Πυθαΐδος.[3] Ο παιάνας του Λιμήνιου εκτελέστηκε από επαγγελματίες χορευτές (τεχνίτες) κατά το έτος 128 π.Χ., ενώ ο παιάνας του Αθήναιου φαίνεται ότι ανήκει στο έτος 138 π.Χ.

Οι ομοιότητες ανάμεσα στα δύο ποιήματα μας αναγκάζουν να τα θεωρήσουμε ως παραλλαγές μιας βασικής παραδοσιακής δομής. Η δομή και η σύνθεσή τους είναι σχεδόν ταυτόσημη, αν και διαφέρουν στις λεπτομέρειες, το ίδιο και η μουσική και οι εκφράσεις.[4] Φαίνεται ότι αποτελούν δύο παραδείγματα ενός είδους αθηναϊκού «εθνικού» παιάνα που τραγουδήθηκαν σε δύο διαφορετικούς εορτασμούς της Πυθαΐδος. Οι συντάκτες τους φαίνεται ότι γνώριζαν τις απαιτήσεις της περίστασης της εορτής και συνέθεσαν παρόμοιους ύμνους που συνέδεαν τον Απόλλωνα με την Αθήνα, ενώ ταυτόχρονα έδιναν έμφαση σε πράξεις του θεού που σχετίζονταν με το περιβάλλον των Δελφών. Ως εκ τούτου μπορούμε να υποθέσουμε ότι και ο αρχαιότερος παιάνας εκτελέστηκε επίσης από τους «τεχνίτες».

Ο συγγραφέας του παλαιότερου παιάνα κατά πάσα πιθανότητα ονομαζόταν Αθήναιος.[5] Στην επιγραφή που κατέγραφε τον παιάνα του 128 αναφέρεται κάποιος Αθήναιος Αθηναίου ως ένας από τους 39 χορευτές και ίσως να πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο. Οι επιγραφές που κατέγραφαν τους δύο ύμνους φαίνεται να έγιναν από το ίδιο χέρι. Έτσι καθίσταται πιθανή η υπόθεση ότι με αφορμή την καταγραφή του παιάνα του 128 οι Αθηναίοι αποφάσισαν να καταγράψουν και τον παιάνα του 138. Και τα δύο κείμενα καταγράφτηκαν στο νότιο τοίχο του θησαυρού των Αθηναίων στους Δελφούς, όπου ανακαλύφτηκαν από Γάλλους ανασκαφείς στα τέλη του 19ου αιώνα.

Από τους δύο παιάνες λείπει η τυπική μορφική ένδειξη που φανερώνει ότι είναι παιάνες, δηλ. το επίφθεγμα (ρεφρέν) ιέ παιάν. Από την άλλη υπάρχουν στοιχεία που φανερώνουν το γένος του ύμνου: 1) το παιωνικό μέτρο, 2) η έμφαση στον Απόλλωνα σε συνδυασμό με την Άρτεμη και τη Λητώ,  3) η αναφορά στις νίκες του θεού, η οποία είναι τυπική στους παιάνες.

Χάρη στο συνοδευτικό επιγραφικό υλικό είμαστε σε θέση να αναπαραστήσουμε τις συνθήκες παράστασης των ύμνων: τη σύνθεση και την εκτέλεσή τους ανέθεταν σε επαγγελματίες, οι οποίοι ονομάζονταν τεχνίτες του Διονύσου. Αυτοί φεύγοντας από την Αθήνα εκτελούσαν σε επίσημο εορταστικό κλίμα για πρώτη φορά τον παιάνα (στ. 14-7 του παιάνα του Λιμήνιου). Με την άφιξή τους στους Δελφούς παρουσιάζονταν στις αρχές της πόλης και όριζαν μαζί μια συγκεκριμένη μέρα τέλεσης της γιορτής. Κατά τη μέρα αυτή τελούσαν μια σεμνή πομπή επάνω στην Ιερά Οδό με κατεύθυνση το μαντείο, ενώ οι ντόπιοι παρακολουθούσαν το θέαμα. Η πομπή συνοδευόταν από τον παιάνα και το προσόδιο, οι οποίοι τελούνταν με τη συνοδεία αυλού και κιθάρας που συνόδευαν το τραγούδι.

Παιάνας και προσόδιο [6] προς τιμήν του θεού που συνέθεσε ο Αθήναιος:

Ακούστε εσείς με τα όμορφα χέρια κόρες του βαρύβροντου Δία [7]που σας έλαχε ο βαθύδεντρος Ελικών, και ελάτε,στο Φοίβο με τη χρυσή κόμη άσμα να ψάλετε τον ομοαίματό σας. [8]Αυτός στο δικόρυφο θρόνο του, [9] στο βράχο αυτό του Παρνασσού,   με τις ξακουστές μαζί των Δελφών τις γυναίκες [10] τα νάματα                      επισκέπτεται της Κασταλίας με τα ωραία νερά,στων Δελφών τα υψώματα, στη μαντική του έδρα συχνάζει.Ιδού, η ξακουστή, πόλη μεγάλη, η Αθήνα χάρη στις προσευχές της προς την πάνοπληΑθηνά κατοικεί έδαφος άθραυστο. Και στους άγιους βωμούςο Ήφαιστος [11] τους μηρούς καίει νεαρών ταύρων.                                        Και μαζί του ανεβαίνει απλώνοντας ο αράβικος καπνός [12] προς τον Όλυμπο.Καθαρά ηχεί ο αυλός, σε μελωδίες ποικίλεςπαίζει τραγούδι. Κι η χρυσή κιθάραμε τους ύμνους μας ψέλνει μαζί σε ήχο γλυκό.Κι όλος των μουσικών ο εσμός που τους έλαχε πατρίδα η Αθήνα                εσένα, τον ξακουστό στην κιθάρα γιο του μεγάλου Δία,υμνούμε πλάι σε τούτο το βουνό που το χιόνι την κορφή του σκεπάζει, [13]κι εσύ ο θεός αθάνατους χρησμούς αλάθητους σε όλους τους θνητούς φανερώνεις.Ψάλλουμε πώς το μαντικό τρίποδα πήρες, που τον φύλαγε φίδι εχθρικό,τότε που με τα βέλη σου τρύπησες το ευκίνητο                                            σώμα του, το όλο ελιγμούς, ώσπου το θηρίο απανωτάάχαρα σφυρίγματα έβγαλε και ξεψύχησε. [14]Έτσι κι ο στρατός των Γαλατών ο βάρβαρος, που τούτη τη γηανόσια διέσχισε, χάθηκε απ’ τα υγρά του χιονιού βόλια. [15]Όμως εμπρός, το γόνο (της Λητώς), βλαστάρι φιλόμαχο (ας ψάλλουμε)...[16]


[1] Το ποίημα είναι γραμμένο σε μέτρο παιωνικό ή κρητικό (`-υ`-) κατάλληλο για χορευτές. Από τον κρητικό προκύπτουν με ανάλυση του πρώτου ή τελευταίου μακρού ο πρώτος και ο τέταρτος παιών (`-υ`υυ / `υυυ`-). Στον παιάνα αυτόν, όπως και στον αμέσως επόμενο παιάνα που θα δούμε, του Λιμήνιου, παρουσιάζεται μια αξιοσημείωτη σύμπτωση ανάμεσα στο μέλος και τον τόνο των λέξεων: όποια συλλαβή παίρνει οξεία συνδέεται ως επί το πλείστον με οξύτερο μουσικό ήχο σε σχέση με την προηγούμενη ή επόμενη συλλαβή. Το μέλος του παιάνα έχει συντεθεί κατά κύριο λόγο κατά τη φρυγική αρμονία (φρυγιστί). Λείπουν όμως οποιεσδήποτε ενδείξεις ρυθμού.
Για τη φρυγική αρμονία οι αρχαίοι πίστευαν ότι προκαλούσε ενθουσιαστική διάθεση (Αριστοτ, Πολιτ. 1340b). H φρυγική αρμονία είχε ανάμεσα στις αρμονίες τη θέση που είχε ο αυλός  ανάμεσα στα μουσικά όργανα: ήταν παθητική και οργιαστική. Κάθε είδους βακχεία ή άλλη μανική ή οργιαστική κατάσταση ή κίνηση τη συνοδεύει ο αυλός και η φρυγική αρμονία (Αριστοτ., ό.π. 1342b). Στη φρυγική αρμονία ταίριαζε περισσότερο το διατονικό μουσικό γένος (Αριστόξ. απ. 84), ένα σύστημα από τρία διαστήματα (ημιτόνιο, τόνος, τόνος) και τέσσερις φθόγγους.
[2] Για το πρώτο κείμενο έχει καταγραφεί στην επιγραφή η μελωδία των φωνητικών, ενώ για το δεύτερο η μουσική συνοδεία.
[3] Η γιορτή της Πυθαΐδος συνίστατο από μια αθηναϊκή θεωρία (=ιερή πρεσβεία) στους Δελφούς, σταλμένη για να τιμήσει τον Απόλλωνα. Καθιερώθηκε μετά τη μάχη των Πλαταιών, εν μέρει με σκοπό να φέρει στην Αθήνα καινούργια φωτιά από τους Δελφούς, αφού οι αθηναϊκές είχαν μολυνθεί από την περσική εισβολή. Εντούτοις το γεγονός αυτό δεν αναφέρεται σε κανέναν από τους δύο ύμνους. Αντίθετα γίνεται και στους δύο μνεία της νίκης επί των Γαλατών εισβολέων στη Φωκίδα το 279/8 π.Χ., ένα γεγονός εγγύτερο χρονικά στην παράσταση των ύμνων και προφανώς θεωρούμενο ανάλογης σημασίας με τη νίκη εναντίον των Περσών. Οι γιορτές της Πυθαΐδος τελούνταν σε άτακτα χρονικά διαστήματα, ανάλογα με το αν παρατηρούνταν κεραυνοί πάνω στην Πάρνηθα (στο μέρος που ονομαζόταν Άρμα) από κάποιους ειδικούς αξιωματούχους, οι οποίοι ονομάζονταν Πυθαϊσταί και στέκονταν πλάι στην εσχάρα του Διός Αστραπαίου συγκεκριμένες μέρες του χρόνου (τρεις μέρες και τρεις νύχτες για τρεις συγκεκριμένους μήνες). Βλ. Στράβων 9, 2, 11. Την εποχή του Ευριπίδη (Ίων 283-5) φαίνεται ότι παρατηρούσαν για κεραυνούς τη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης.
Υπάρχουν καταγραφές για τις αθηναϊκές αποστολές κατά τον 4ο αιώνα, μετά όμως μεσολαβεί ένα κενό ως τις επιγραφές του θησαυρού των Αθηναίων στους Δελφούς, οι οποίες αφορούν τα έτη 138, 128, 106 και 98 π.Χ.
[4] Κυριότερες ομοιότητες: επίκληση στις Μούσες, άφιξη του Απόλλωνος στους Δελφούς, η αναφορά στον Παρνασσό, η αναφορά στους Αθηναίους τραγουδιστές, η εξόντωση από τον Απόλλωνα του δράκοντα Πύθωνα, η νίκη επί των Γαλατών σε χειμερινά συμφραζόμενα.
[5] Η γραφή ΑΘΗΝΑΙΟΣ της επιγραφής θα μπορούσε, ωστόσο, να είναι και δηλωτική εθνικότητας (=Αθηναίος)
[6] Άσμα που το έψελναν με ρυθμικές κινήσεις και συνοδεία αυλού κατά την προσέγγιση μιας πομπής στο ναό ή το βωμό του θεού.
[7] Ενν. οι Ελικωνιάδες Μούσες, κόρες του Δία (βλ. και Ησίοδος, Θεογ. 1). Ο Ελικών, τόπος αφιερωμένος στις Μούσες, εκτείνεται μεταξύ του Παρνασσού και του Κιθαιρώνα.
[8] Ο Φοίβος, ως γιος του Δία και της Λητούς, ήταν ετεροθαλής αδερφός των Μουσών.
[9] Η δίδυμη κορυφή των Δελφών (=Φαιδριάδες, δηλ. «λαμπροί βράχοι») αποτελεί παραδοσιακό μοτίβο στην ποίηση (βλ. π.χ. Ευρ., Ίων 1126-7, Βάκ. 307 / Σοφ., Αντ. 1126 κ.α.).
[10] Ο Πίνδαρος, Παιάν. 2, 96-102 και 6, 15-8 SM, αναφέρει ότι ένας χορός γυναικών γιορτάζει την άφιξη του Απόλλωνα στους Δελφούς. Πβ. τον ομηρικό ύμνο στον Απόλλωνα 445-6, Ευρ., Ίων 551. Υπήρχε κατά πάσα πιθανότητα μια ομάδα γυναικών στους Δελφούς (= Δελφίδες κόρες), οι οποίες ήταν υπεύθυνες για την τέλεση μιας ποικιλίας παραδοσιακών τελετών στους Δελφούς, όπως οι Δηλιάδες στη Δήλο.
[11] Δηλ. η φωτιά.
[12] Θυμιάματα προερχόμενα από την Αραβία. Πβ. Ηρόδ. 3, 107.
[13] Δηλ. στον Παρνασσό.
[14] Ενν. ο Πύθωνας που φύλαγε τους Δελφούς.
[15] Στα 280 π.Χ. στίφη Γαλατών, ενός Κελτικού φύλου, με επικεφαλής το Βρέννο, εισέβαλαν στη Θράκη και κατόπιν στην υπόλοιπη Ελλάδα νικώντας μάλιστα και το μακεδονικό στρατό σε μάχη το 279 π.Χ. Σ' εκείνη τη μάχη σκοτώθηκε και ο βασιλιάς της Μακεδονίας Πτολεμαίος Κεραυνός. Οι Γαλάτες επιχείρησαν να λεηλατήσουν τους Δελφούς, νικήθηκαν όμως από τους ενωμένους Έλληνες της κεντρικής Ελλάδας και αποχώρησαν στα βόρεια. Σε ανάμνηση αυτής της νίκης καθιερώθηκαν να γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια τα Σωτήρια στους Δελφούς. Με τον καιρό η νίκη κατά των Γαλατών χαιρετίστηκε ως νίκη των Ελλήνων κατά των βαρβάρων γενικά και αποδόθηκε στη θαυματουργή επέμβαση του Απόλλωνα.
[16] Το υπόλοιπο κείμενο του παιάνα είναι εξαιρετικά κατεστραμμένο. Σε γενικές γραμμές ο παιάνας φαίνεται να έχει την ακόλουθη δομή: 1) Επίκληση προς τις Ελικωνιάδες Μούσες να ψάλλουν τον Απόλλωνα. 2) Αναφορά στην αθηναϊκή αποστολή και τις περιστάσεις του ύμνου. 3) Έπαινος του Απόλλωνα (μαντικές δυνάμεις, Πύθων, Γαλάτες). 4) Αποστροφή προς τον Απόλλωνα, προφανώς με σκοπό να ζητηθεί κάτι απ’ αυτόν. Το μέρος αυτό είναι κατεστραμμένο, αλλά οι μετρικές ενδείξεις των λέξεων που σώζονται υποδεικνύουν ότι ακολουθούσε ένα προσόδιο.


Δελφικός Παιάνας στον Απόλλωνα (του Αριστονόου)


Ο Αριστόνοος, άγνωστος από αλλού, είναι ο δημιουργός δύο ύμνων που βρέθηκαν στις ανασκαφές του 1903 στην περιοχή του θησαυρού των Αθηναίων στους Δελφούς. Ο Αριστόνοος ανήκει χρονολογικά στο 3ο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Τιμήθηκε από τις αρχές των Δελφών, ο ίδιος και οι απόγονοί του, με το δικαίωμα να έχει προτεραιότητα στη σειρά, κάθε φορά που θα ήθελε να συμβουλευτεί το μαντείο. Το δικαίωμα αυτό το κέρδισε δίκαια, χάρη στους ύμνους που συνέθεσε για τους θεούς, όπως αναφέρει μια δελφική επιγραφή.[1] Από τους ύμνους αυτούς σώζονται ένας παιάνας προς τιμήν του Απόλλωνος και ένας ύμνος στην Εστία.

Ο παιάνας προς τιμήν του Απόλλωνος φαίνεται ότι συντέθηκε με αφορμή τη δελφική γιορτή των Θεοξενίων. Το ποίημα ξεκινά με μια επίκληση στο θεό, ακολουθεί η περιγραφή της δύναμής του, ορισμένα μυθικά περιστατικά που συνδέονται με τον Απόλλωνα (άφιξη στα Τέμπη, στους Δελφούς, τα δώρα που λαμβάνει από τους άλλους θεούς) και λήγει με παράκληση για παροχή ευημερίας και ασφάλειας προς τους προσευχόμενους. Το περιεχόμενο του ύμνου παρουσιάζει ομοιότητες με τα λόγια της Πυθίας στους εναρκτήριους στίχους των Ευμενίδων του Αισχύλου.

Ο Αριστόνοος Νικοσθένους Κορίνθιος συνέθεσε τον ύμνο για τον Πύθιο Απόλλωνα:

Στον πύθιο, ιερόκτιστοσυ που κατοικείς δελφικό βράχο,την παντοτινή μαντική σου έδρα,ιή, ιέ Παιάν,Απόλλων, της κόρης του Κοίου[2]Λητώς σεμνή χαράμε τη βούληση του Δία,[3] του ύψιστουτων μακαρίων θεών, ώ ιέ Παιάν.
Όπου απ' τον τρίποδά σου,δώρο θεόκτητο, δάφνη που την έκοψαν χλωρήσείοντας, με τη μαντική τέχνηασχολείσαι, ιή ιέ Παιάν,απ' το φρικώδες άδυτο,με την ιερή σε χρησμούς των μελλόντωναπόφανση και φωνές της καλόηχηςλύρας, ώ ιέ Παιάν.
Στα Τέμπη εξαγνίστηκες,[4]με τη θέληση του υπέροχου Δία,κι η Παλλάδα σ' έστειλεστους Δελφούς, ιή ιέ Παιάν,όπου πείθοντας την ανθοτρόφο Γηκαι τη Θέμη, θεά με ωραίες πλεξούδες,πάντα με ωραίο λιβάνι γεμάτη έδρακατέχεις,[5] ώ ιέ Παιάν.
Γι' αυτό την Αθηνά μπροστά απ’ το ναό σουστο άγιο μαντείο σου έχεις[6]τιμώντας την με αθάνατηανταπόδοση, ιή ιέ Παιάν,ευγνώμων στην αιώνια μνήμη σουγια την παλιά χάρη που σου έκανε τότε,[7]τις ύψιστες της παρέχειςτιμές, ώ ιέ Παιάν.
Με δώρα σε τιμούν οι θεοί οι αθάνατοι,ο Ποσειδώνας στο αγνό του ιερό,[8]οι Νύμφες στο Κωρύκιοάντρο, [9] ιή ιέ Παιάν,ο Διόνυσος στις πομπές των πυρσών ανά τρία χρόνια,η σεβαστή Άρτεμη τη γη σουμε τα καλογυμνασμένα σκυλιά τηςφυλάγοντας, ώ ιέ Παιάν.
Όμως, εσύ που στα φαράγγια του Παρνασσού,στα νάματα της Κασταλίαςτα καλόδροσα το σώμα σουαπαλό το κάνεις,[10] ιή ιέ Παιάν,αφού χαρείς με τους ύμνους μας,πλούτο έντιμο να δίνειςπάντοτε, σωτήριος να στέκειςστο πλάι μας, ώ ιέ Παιάν.


[1] Collitz, GDI II, 1899, no 2721.
[2] Τιτάνας, γιος του Ουρανού και της Γαίας, πατέρας της Λητούς.
[3] Ο Απόλλωνας εκφέρει τους χρησμούς του μέσω της Πυθίας κατά τη θέληση του Δία.
[4] Ο Απόλλωνας εξαγνίστηκε για το φόνο του Πύθωνα, του μυθικού δράκοντα που φύλαγε το μαντείο των Δελφών, όταν εκείνο ανήκε ακόμη στη Γαία και τη Θέμιδα. Ο Αριστόνοος παραλείπει την άμεση αναφορά στο φόνο του Πύθωνα, προφανώς από πρόθεση να εξαγνίσει το μύθο. Στους Δελφούς υπήρχε ειδική γιορτή που τιμούσε τον εξαγνισμό του Απόλλωνα στα Τέμπη, τα λεγόμενα Σεπτήρια ή Στεπτήρια: κάθε οχτώ χρόνια μια ομάδα εκλεκτών παιδιών ξεκινούσε από τους Δελφούς και πήγαινε στα Τέμπη. Εκεί έκαναν λαμπρή θυσία και έφτιαχναν στεφάνια από το ίδιο δέντρο δάφνης που είχε χρησιμοποιήσει και ο Απόλλωνας. Κατόπιν επέστρεφαν στους Δελφούς, όπου τα στεφάνια φυλάσσονταν για τους νικητές των Πυθίων. Βλ. Αιλ., Ποικ.  ιστ. 3, 1.  
[5] Σε άλλες παραλλαγές του μύθου ο Απόλλωνας καταλαμβάνει τους Δελφούς χωρίς τη θέληση των προηγούμενων κυριάρχων του μαντείου.
[6] Ο ποιητής υπαινίσσεται το ιερό της Αθηνάς Προναίας στους Δελφούς που βρισκόταν πριν από το ναό του Απόλλωνα για κάποιον, ο οποίος κατευθυνόταν προς αυτόν από την ανατολική είσοδο του ιερού χώρου (Προναία < προ + ναός). Η λατρεία της Προναίας Αθήνας στους Δελφούς χρονολογείται από τον 8ο αιώνα π.Χ., αλλά ο ναός της ανακατασκευάστηκε κατά τον 4ο αιώνα.
[7] Η χάρη που χρωστά ο Απόλλων στην Αθηνά είναι ο εξαγνισμός του στα Τέμπη μετά το φόνο του Πύθωνα.
[8] Ο Ποσειδώνας θεωρούνταν ότι κατείχε στους Δελφούς την πηγή του Πλειστού, ενώ ο Παυσανίας (10, 24, 4) μνημονεύει και βωμό του Ποσειδώνος στο ναό του Απόλλωνος.  
[9] Σπήλαιο στον Παρνασσό, από τη νύμφη Κωρυκία, με την οποία ο Απόλλων απέκτησε γιο, τον Λυκωρέα. Σήμερα λέγεται και Σαρανταύλι.
[10] Η εικόνα του θεού που πλένεται στα νερά της Κασταλίας αντανακλά το πλύσιμο του αγάλματος του θεού από τους ιερείς των Δελφών.



Βιβλιογραφία:







Αμφίπολη τι έδειξε η «ακτινογραφία» του τύμβου Καστά και η δεύτερη είσοδος

Σημειώνεται ότι το 1998 η επιστημονική ομάδα Πολυμενάκου-Παπαμαρινόπουλου-Λιόση-Κουκούλ είχε ερευνήσει το λόφο Καστά και είχε καταλήξει στο συμπέρασμα, με βάση τη δική της έρευνα, ότι υπάρχει τουλάχιστον άλλη μία είσοδος στο ταφικό μνημείο, μια «σήραγγα», σχεδόν κάθετη προς την σημερινή ανασκαφή.

Ο μελετητής κος Λάζαρος Πολυμενάκος, μάλιστα, έκανε χαρακτηριστικά λόγο για «μνημείο μέσα στο μνημείο».

Δευτέρα 26 Ιουνίου 2017

Ο σημερινός «πολιτισμός» που μετέτρεψε τις Αρχαίες Ελληνικές αρετές σε ελαττώματα

Oι Αρχαίες Ελληνικές Αρετές που ανασκευάστηκαν ως ελαττώματα

ΦΑΙΔΡΟΤΗΤΑ = Η πρώτη βασική αρετή του πολίτη στην αρχαία Ελλάδα!
Φαιδρός ήταν ο χαρούμενος, αυτός που είχε χιούμορ. Ποτέ να μην εμπιστευτείς άνθρωπο που δεν τον έχεις δει να γελάει.

ΕΠΙΠΟΛΑΙΟΤΗΤΑ = ο επί πολλής
Ο ανοιχτός στη σύλληψη του αιφνίδιου συμβάντος

Τα Πλοία των Φαιάκων

Η Οδύσσεια, η ιστορία του νόστου του βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα τον οποίο οι θεοί έκαναν να περιπλανιέται στις θάλασσες για δέκα χρόνια αφού απέπλευσε από την Τροία με προορισμό την ιδιαίτερη πατρίδα του, την νήσο Ιθάκη, είναι ένα από τα κορυφαία λογοτεχνικά έργα της παγκόσμιας αρχαίας λογοτεχνίας.

Είναι όμως ένα κείμενο το οποίο προκαλεί διχασμό των απόψεων όσον αφορά αν δημιουργήθηκε ως μία καθαρά φανταστική ιστορία, ή αν, εκτός από τα μυθολογικά στοιχεία, έχει και πληροφορίες – γεωγραφικής και τεχνολογικής φύσης – που να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Έτσι άλλοι διαβάζουν την Οδύσσεια απλά ως λογοτεχνία κι άλλοι μελετούν κάθε της στοίχο για να αντλήσουν πληροφορίες και να διεξάγουν έρευνες πάνω σε αυτήν.

Οι μεγαλύτεροι κατακτητές από τον Ηρακλή ως τον Αλέξανδρο

Τι ορίζει έναν μεγάλο κατακτητή; Ένα από τα βασικότερα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για τη σύνταξη της παρακάτω λίστας είναι το συνολικό μέγεθος των εκτάσεων που κατέκτησε, χωρίς ωστόσο να είναι το μοναδικό. Το ιστορικό πλαίσιο, οι τακτικές αρετές και η διάρκεια κυριαρχίας έπαιξαν επίσης σημαντικό ρόλο.

1) Ο Αλέξανδρος Γ΄ ο Μακεδών (356 π.Χ - 323 π.Χ.) ή Μέγας Αλέξανδρος, ήταν βασιλιάς της Μακεδονίας, Ηγεμών της Πανελλήνιας Συμμαχίας κατά της Περσικής αυτοκρατορίας, Φαραώ της Αιγύπτου, Βασιλιάς της Ασίας και της Ινδίας, του οποίου οι κατακτήσεις αποτέλεσαν τον θεμέλιο λίθο της Ελληνιστικής εποχής των βασιλείων των Διαδόχων και Επιγόνων του. Γεννήθηκε στην Πέλλα της Μακεδονίας τον Ιούλιο του έτους 356 π.Χ.. Γονείς του ήταν ο βασιλιάς Φίλιππος Β' της Μακεδονίας και η πριγκίπισσα Ολυμπιάδα της Ηπείρου.

Οι «άγνωστες» πυραμίδες των Μεγάρων - Δείτε το βίντεο

Δύο χωμάτινοι λόφοι που μοιάζουν με αρχαίες πυραμίδες δεσπόζουν καταμεσής της πεδιάδας των Μεγάρων. Είναι γνωστοί ως «Κουρμουλοί» και σχηματίστηκαν πριν από εκατοντάδες χρόνια.

Έχουν ύψος 25 περίπου μέτρα κι απέχουν μεταξύ τους 30 μέτρα. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται κι ένας τρίτος χωμάτινος λόφος κωνικού σχήματος.

Παρασκευή 23 Ιουνίου 2017

Με βεβαιότητα στα αρχαία Στάγειρα ο τάφος του Αριστοτέλη - Ψηφιακή Αναπαράσταση του Μνημείου

Ο τάφος του Αριστοτέλη βρίσκεται στα αρχαία Στάγειρα, υποστηρίζει με βεβαιότητα ο Κώστας Σισμανίδης, αρχαιολόγος, διδάκτωρ κλασικής αρχαιολογίας και ανασκαφέας των αρχαίων Σταγείρων.

Νοτιοανατολικά της Ολυμπιάδας της Χαλκιδικής, πάνω στη χερσόνησο «Λιοτόπι», που αποτελείται από δύο λόφους, βρίσκονται τα αρχαία Στάγειρα. Μετά από τις ανασκαφές που ξεκίνησαν το 1990 έχει έρθει στο φως μια ολόκληρη πόλη σε σημείο που πριν ήταν ένα τεράστιο και πυκνό δάσος. Εκεί, στο κέντρο των δύο λόφων, εντοπίστηκε η αγορά της πόλης κι ένα μεγάλο συγκρότημα δημόσιων καταστημάτων και αποθηκών. Το μνημείο βρέθηκε περίπου 40 με 50 μέτρα βορειότερα από τη στοά, στον βόρειο λόφο.

Σειληνός Μαρσύας ο μουσικός ήρωας της μυθολογίας

Η τέχνη της μουσικής έχει ξεχωριστή θέση στην Eλληνική μυθολογία. Το ίδιο και οι τεχνίτες της οι μουσικοί, θεοί και άνθρωποι, πρωταγωνιστές και κομπάρσοι στις πολλές και θαυμαστές ιστορίες που έφτασαν με την προφορική παράδοση, από τις σκοτεινές αρχές των προϊστορικών χρόνων, ώς την εποχή της πρώτης γραφίδας που τις αποθησαύρισε.

Η μουσική, πριν ακόμα περάσει το κατώφλι που την έφερε από το μύθο στην πραγματικότητα, είχε ήδη, στη συνείδηση των Ελλήνων, πλούσια «ιστορία». Οι θεοί, στον Όλυμπο, γλεντοκοπούσαν, με τραγούδια που έλεγαν οι Μούσες συνοδεία λύρας ή φόρμιγγας που έπαιζε ο Απόλλων:

Το σπήλαιο των Λιμνών

«Πάνω από τη Νώνακρι υψώνονται τα λεγόμενα Αροάνια όρη, όπου υπάρχει σπηλιά, στην οποία λένε πως ανέβηκαν και βρήκαν καταφύγιο οι κόρες του Προίτου, όταν τρελάθηκαν. Με απόρρητες θυσίες και καθαρμούς ο Μελάμπους τις έφερε κάτω, σε μία θέση που λέγεται Λουσοί.» Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησης VIII, 18-7-8 Μετάφραση: Ν. Παπαχατζή

Το σπήλαιο των Λιμνών συγκεντρώνει με τρόπο θαυμαστό τη φυσική ομορφιά, αγέραστη στο πέρασμα του χρόνου, λείψανα κατοίκησης και χρήσης, την αρχαία μαρτυρία και το μύθο, «στέρεο υπόβαθρο της ιστορίας».

Φαέθων - Δείτε το βίντεο

Στην ελληνική μυθολογία ο Φαέθων, που σημαίνει εκείνος που λάμπει, που εκπέμπει φως, ήταν ο γιος της νύμφης Κλυμένης. Δεν γνώριζε ποιος ήταν ο πατέρας του, και όταν ρώτησε της μητέρα του, εκείνη του είπε ότι ήταν γιος του θεού Ήλιου.

Ο Φαέθων υπέθεσε ότι η Κλυμένη του έλεγε την αλήθεια, αλλά όταν ο συμμαθητής του Έπαφος το κορόιδεψε αμφισβητώντας την ταυτότητα του πατέρα του, εκείνος πήγε στη μητέρα του και απαίτησε αποδείξεις. Εκείνη του είπε να αναζητήσει ο ίδιος τον Ήλιο, μάλιστα τον οδήγησε να αναζητήσει τον πατέρα του στην Ινδία, την περιοχή από όπου ανέτειλε με το άρμα του.

Η Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και οι ήχοι της

Ατάκτως ερριμένα παραδείγματα για το πώς αναπλάθουμε την αρχαία ελληνική προφορά. Όσα εκτίθενται παρακάτω δεν φιλοδοξούν να αποτελέσουν μια συστηματική απάντηση στο ζήτημα, αλλά μια διαφώτιση μέσω χαρακτηριστικών παραδειγμάτων για το πώς και με ποιες μεθόδους οι γλωσσολόγοι αναπλάθουν την αρχαία ελληνική προφορά :

Ήδη από τη χαρακτηριστική φράση του κωμικού Κρατίνου ότι τα πρόβατα έκαναν βη-βη καταλαβαίνουμε ότι και το β και το η δεν μπορεί να είχαν τη σημερινή προφορά, αλλά ότι το β=μπ και το η=εε (ήταν το μακρό αντίστοιχο του βραχέος ε).

Πέμπτη 22 Ιουνίου 2017

Το βοϊκόν πρόβλημα του Αρχιμήδη

Το 1773 ο φημισμένος Γερμανός συγγραφέας G. E. Lessing ανακάλυψε χειρόγραφο, το οποίο περιείχε ένα άγνωστο μέχρι τότε αρχαίο Ελληνικό ποίημα.

Το χειρόγραφο απέδιδε το κείμενο στον Αρχιμήδη (287-212 π.Χ.), ενώ το ποίημα από τότε έγινε γνωστό με τον τίτλο βοϊκόν πρόβλημα (=το πρόβλημα των βοδιών). Η σύνθεση έχει έκταση 44 στίχων και αντλεί την έμπνευσή της από την περίφημη ομηρική περιγραφή των βοδιών του Ήλιου στη δωδέκατη ραψωδία της Οδύσσειας και την αριθμητική της πλευρά. Μόνο που τα μαθηματικά του Αρχιμήδη είναι φυσικά πολύ περισσότερο περίπλοκα: έχουμε να κάνουμε με μια περιγραφή των σχετικών αναλογιών των μαύρων, λευκών, ξανθών και ποικιλόχρωμων κοπαδιών από βόδια, τα οποία στη συνέχεια κατανέμονται γεωμετρικά στη Σικελία.[1]

Δελφικό Χάσμα και το πνεύμα της Πυθίας

Το Μαντείο των Δελφών ήταν το γνωστότερο μαντείο της Αρχαίας Ελλάδας και του τότε γνωστού κοσμου. Βρίσκεται στους Δελφούς. Θεωρείται ο ομφαλός του κόσμου, γιατί, σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Ζευς άφησε δύο αετούς, έναν προς την Ανατολή και έναν προς την Δύση, συναντήθηκαν στους Δελφούς. Ήταν αφιερωμένο στον θεό Απόλλωνα. Η Πυθία ήταν το διάμεσο, με το οποίο επικοινωνούσε ο θεός, και έδινε τους χρησμούς, που καταγράφονταν.

Κάθε τέσσερα χρόνια τελούνταν οι Πυθικοί αγώνες, προς τιμήν του Απόλλωνα, και που προσπάθησε να αναβιώσει ο Άγγελος Σικελιανός.

Το αίνιγμα του Παρθενώνα

Η ζωφόρος του Παρθενώνα απεικονίζει τη θυσία της κόρης του Ερεχθέως και όχι την πομπή των Μεγάλων Παναθηναίων, υποστηρίζει μια νέα έρευνα.

Εδώ και 230 χρόνια, η παράσταση που κοσμεί την 160 μέτρων ζωφόρο του Παρθενώνα, ενός κτίσματος με τη μεγαλύτερη επιρροή στην αρχιτεκτονική του δυτικού κόσμου, φαινόταν αρκετά απλή. Όλοι δέχονταν ότι απεικονίζει την πομπή των Μεγάλων Παναθηναίων που γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, στην οποία άλλωστε είναι αφιερωμένος ο Παρθενώνας.

Χαρώνειο η γιγαντιαία προτομή στην Αντιόχεια της Μικρασίας

Μια γιγαντιαία ανθρώπινη φιγούρα είναι σκαλισμένη σε έναν βράχο στην Αντιόχεια της Μικράς Ασίας. Η πόλη δημιουργήθηκε από τους Σελευκίδες που πήραν το όνομά τους από τον ιδρυτή τους, στρατηγό Σέλευκο. Υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους βασιλείς που διαδέχτηκαν τον Αλέξανδρο και έφτασε σχεδόν να αναβιώσει την αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η μορφή που σμιλεύτηκε στο βράχο φοράει ένα πέπλο στο κεφάλι.
Στο δεξί ώμο ξεχωρίζει μια μικρότερη προτομή με ένα καλάθι με κρίνα, σαν αυτά που κρατούσαν οι μύστες στις πομπές προς τιμήν της Θεάς Δήμητρας.

Τετάρτη 21 Ιουνίου 2017

Οι στοές κάτω από τον Ιερό βράχο της Ακρόπολης

Οι περισσότεροι Έλληνες, αλλά και πάρα πολλοί ξένοι έχουν βρεθεί τουλάχιστον μία φορά στον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Οι περισσότεροι όμως απ’ όσους πήγαν εκεί δεν ήξεραν το παραμικρό για τα μυστικά που κρύβονταν κάτω από τα πόδια τους.

Η Ακρόπολη δεν είναι μόνο ένα από τα πιο γνωστά αρχαιολογικά μνημεία του κόσμου που στολίζεται από μερικά από τα ομορφότερα κτίσματα της ελληνικής αρχαιότητας, αλλά είναι παράλληλα και ένας τόπος που κρύβει πολλά και σημαντικά μυστικά Σύμφωνα με την συμβατική ιστορία, δεν είναι γνωστό το πότε η Ακρόπολη κατοικήθηκε για πρώτη φορά.

Οι Ιεροί πόλεμοι στην Αρχαία Ελλάδα

Από τη μία πλευρά αναμφίβολα υφίσταται ο θρησκευτικός χαρακτήρας, μιας και οι συγκρούσεις γινόταν επ' ονόματι του θεού Απόλλωνος και παράλληλα η ηττημένη πλευρά καλούταν να πληρώσει το αντίτιμο της ασέβειας στον θεό. Από την άλλη όμως είναι κάθε φορά ξεκάθαρα και τα πολιτικά κίνητρα που σε κάθε σύγκρουση ωθούσαν τις εκάστοτε παρατάξεις στις ενέργειές τους, τη στιγμή μάλιστα που διαρκώς εξελισσόταν ένας ιδιότυπος αγώνας για το ποια παράταξη θα απολάμβανε τον έλεγχο πάνω στην Δελφική Αμφικτιονία και το κύρος που αυτός προσέφερε.

Τρίτη 20 Ιουνίου 2017

Νεοπτόλεμος ο γιος του Αχιλλέα

Ο Νεοπτόλεμος, ο «νέος πολεμιστής», είναι γιος του Αχιλλέα και της Δηιδάμειας, κόρης του βασιλιά της Σκύρου Λυκομήδη. Η σύλληψή του έγινε την εποχή που τον Αχιλλέα τον είχε κρύψει η μάνα του ανάμεσα στις κόρες του Λυκομήδη. Επειδή ο Αχιλλέας τότε είχε το όνομα Πύρρα («κοκκινομάλα», γιατί ήταν μεταμφιεσμένος σε κορίτσι), το όνομα Πύρρος (ο «κοκκινομάλης») έμεινε συνδεδεμένο με το γιο του. Στη μυθολογία είναι γνωστός και με τις δύο ονομασίες, και ως Πύρρος και ως Νεοπτόλεμος.

Τον Νεοπτόλεμο, που γεννήθηκε ύστερα από την αναχώρηση του πατέρα του για τον Τρωϊκό πόλεμο, τον μεγάλωσε ο παππούς του Λυκομήδης. Ύστερα από το θάνατο του Αχιλλέα και την αιχμαλωσία του μάντη Έλενου, οι Έλληνες έμαθαν από αυτόν πως δε θα μπορούσαν ποτέ να πάρουν την πόλη, αν ο Νεοπτόλεμος δεν ερχόταν να πολεμήσει μαζί τους. Ένας άλλος όρος ήταν να πάρουν το τόξο και τα βέλη του Ηρακλή. Έστειλαν λοιπόν μια πρώτη αποστολή να αναζητήσει τον Νεοπτόλεμο στη Σκύρο. Ο Οδυσσέας, ο Φοίνικας και ο Διομήδης ανέλαβαν να τον φέρουν.

Από που προέκυψε η λέξη κρασί και η φράση «Ἐς αὔριον τά σπουδαῖα»;

Το κρασί ονομάζεται "οίνος. Πώς καταλήξαμε όμως να τον λέμε "κρασί";


Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν κρασί πολύ πιο δυνατό από το σύγχρονο. Επειδή ήταν και της φιλοσοφίας "μέτρον ἄριστον" συνήθιζαν να το ανακατεύουν με νερό, ώστε να μην τους μεθάει και να το απολαμβάνουν σιγά -σιγά. Το ρήμα που σημαίνει "ανακατεύω" στα αρχαία είναι το "κεράννυμι". Η μετοχή του Παρακειμένου μας δίνει τον τύπο "κε-κρα-μένος" (αυτός που έχει ανακατευθεί), ενώ το ουσιαστικό που παράγεται είναι η "κρᾶ-σις".Βλέπετε τώρα από πού προέκυψε η ρίζα της λέξεως (ΚΡΑ); Κι έτσι έχουμε: "κρα - σί".

Το Ευπαλίνειο Ορυγμα της Σάμου

Έσκαβαν υπογείως  με βαριοπούλες, σφήνες και καλέμια τον ασβεστολιθικό βράχο, έχοντας ξεκινήσει από δύο αντίθετες πλευρές. Έπρεπε να συναντηθούν σε κάποιο σημείο και όλοι ανησυχούσαν, μήπως αυτό το έργο, μήκους ενός χιλιομέτρου, πάει στράφι. Κι όμως, περίπου στο μέσον της διαδρομής που είχε σχεδιαστεί, τα δύο ορύγματα ενώθηκαν σε ένα με τη διόρθωση μιας πολύ μικρής αστοχίας. Το Ευπαλίνειο Ορυγμα της Σάμου ήταν γεγονός. Δεν έτυχε, πέτυχε.

H καταστροφή του Παρθενώνα από τον ΜΟΡΟΖΙΝΙ - Δείτε το βίντεο

Θέμα του συγκεκριμένου επεισοδίου της σειράς "ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ" είναι η καταστροφή του Παρθενώνα από τον ΜΟΡΟΖΙΝΙ και οι αναστηλωτικές εργασίες για την αποκατάσταση του μνημείου. Περιγράφεται το ιστορικό πλαίσιο της εκστρατείας του ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ ΜΟΡΟΖΙΝΙ στην Αθήνα και της ανατίναξης του Παρθενώνα. Η αρχιτέκτων-αρχαιολόγος ΚΟΡΝΗΛΙΑ ΧΑΤΖΗΑΣΛΑΝΗ παρουσιάζει την κατάσταση των μνημείων της Ακρόπολης πριν την έλευση του ΜΟΡΟΖΙΝΙ.

Ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΟΡΡΕΣ, αρχιτέκτων, υπεύθυνος για την αναστήλωση του Παρθενώνα, παρουσιάζει αναλυτικά τα αποτελέσματα των επιστημονικών ερευνών για τις καταστροφές στο μνημείο και στη συνέχεια μιλά για το ιστορικό των αναστηλώσεων του μνημείου, με αφετηρία το αναστηλωτικό πρόγραμμα που ξεκίνησε μετά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και πραγματοποιείται έως την περίοδο αυτή στην Ακρόπολη.

Δευτέρα 19 Ιουνίου 2017

Δέκα χρόνια μετά την αρπαγή την Ελένης ξεκινάει τελικά ο Τρωικός πόλεμος

Ὃποτε κι ἂν ἒγινε ὁ Τρωικός πόλεμος (κάτι πού θά μᾶς ἀπασχολήσει σέ προσεχές ἂρθρο), σήμερα θά κάνω μία σημαντική ἀποκάλυψη, βασιζόμενος σέ <στίχο κλειδί> τῆς Ἰλιάδος, πού διέφυγε τῆς προσοχῆς καί τοῦ παραμικροῦ σχολιασμοῦ ὃλων τῶν μελετητῶν τοῦ Ὁμήρου, ἀπό τήν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα, παρά τό γεγονός ὃτι ὁ στίχος αὐτός, στό Ω τῆς Ἰλιάδος, ἀποκαλύπτει καί στόν πλέον ἀδαῆ, ὃτι ὁ Τρωικός πόλεμος δέν ἒγινε ἀμέσως μετά τήν ἁρπαγή ἢ μᾶλλον ἑκούσια ἀπαγωγή τῆς Ἑλένης, ἢ ἒστω ὓστερα ἀπό εὒλογο χρόνο γιά τήν προετοιμασία τῆς μεγάλης ἐκστρατείας, ἀλλά μετά πάροδο…ὁλόκληρης δεκαετίας!

Αμφίονας και Ζήθος

Ο Αμφίονας και ο Ζήθος γεννήθηκαν μέσα σε μια σπηλιά, κοντά στις Ελευθερές,στα όρια της Αττικής με τη Βοιωτία.Η Αντιόπη η μητέρα τους καταδιωκόταν από τον πατέρα της, τον Νυκτέα, επειδή είχε μείνει έγκυος από τον Δία.Η Αντιόπη ηταν ξακουστή για την ομορφιά της και οταν βλέποντάς την ο Δίας, έμεινε έκθαμβος και θέλησε να την κατακτήσει μεταμορφωμενος σε σάτυρο.Την είχε συλλάβει ο θείος της ο Λύκος μετά από όρκο που είχε δώσει στον πατέρα της πριν τον θάνατο του τελευταίου, και την πήγαινε στη Θήβα.

Δείτε τη τρισδιάστατη αναπαράσταση του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης

Η ομάδα «Ancient Greece 3D» δημιούργησε το τριών λεπτών βίντεο, μια τρισδιάστατη αναπαράσταση του επιβλητικού ταφικού μνημείου της Αμφίπολης.

Δείτε πώς ο τάφος της Αμφίπολης συγκρίνεται σε μέγεθος με τον Παρθενώνα, την Αιγυπτιακή Σφίγγα και το Ταζ Μαχάλ! Ελέγξτε το εσωτερικό του τάφου στην τρέχουσα κατάσταση με τις σφίγγες, τις καρυατίδες και το υπέροχο δάπεδο μωσαϊκού.




Το στοίχημα του Αλεξάνδρου με το Φίλιππο, που είπε: «Η Μακεδονία είναι μικρή για σένα»

O Μέγας Αλέξανδρος, όπως όλα τα παιδιά των μακεδονικών καλών οικογενειών, ίππευε σχεδόν προτού αρχίσει να περπατά. Μάλιστα η  ανεπτυγμένη ιππική του ικανότητα, έδωσε λαβή στο πιο διάσημο ανέκδοτο που διασώζεται γι’ αυτόν. Όταν ήταν περίπου οκτώ ετών, κατά τους «Ολυμπιακούς» Αγώνες του Φιλίππου στο Δίον, ένας Θεσσαλός εκτροφέας αλόγων, ο Φιλόνεικος, έφερε στο βασιλιά ένα καθαρόαιμο επιβήτορα. Προσφέρθηκε να του τον πουλήσει για το τεράστιο ποσό των 13 ταλάντων.

Κυριακή 18 Ιουνίου 2017

Διάλογος Σωκράτης - Μένων : H ανάμνηση της Ψυχής

Επειδή λοιπόν η ψυχή είναι αθάνατος, και έχει γεννηθεί επανειλημμένως, και έχει ιδεί όλα τα πράγματα, και εδώ και εις τον Άδην, δεν υπάρχει τίποτε που να μη το έχει μάθει· ώστε δεν πρέπει ν' απορήσωμεν εάν της είναι δυνατόν να ενθυμηθή και ως προς την αρετήν, και ως προς άλλα πράγματα, αυτά που εγνώριζε και από πριν.

Διότι επειδή όλα τα πράγματα συγγενεύουν μεταξύ των, και αφού η ψυχή τα έχει μάθει κάποτε όλα, τίποτε δεν εμποδίζει τον άνθρωπον, μόλις ενθυμηθή το ένα, πράγμα που οι άνθρωποι ονομάζουν μόλις το μάθη, να επανεύρη πάλιν όλα τα άλλα, εάν έχη κανείς θάρρος και δεν κουράζεται με την αναζήτησιν· διότι και η αναζήτησις και η εύρεσις είναι όλα μαζί μία ανάμνησις.

Η θεά Μηλινόη

Πατέρας της Μηλινόης ή Μελινόης ήταν ο Δίας, ο οποίος πήρε τη μορφή του Πλούτωνα για να ενωθεί με την Περσεφόνη σε ανυποψίαστο χρόνο και ο καρπός της ένωσης στην μυθολογία ήταν τόσο σημαντικός που δημιουργήθηκε ορφικός ύμνος προς αυτήν.

Γεννήθηκε στις όχθες του Κωκυτού (που σημαίνει θρήνος), ενός από τους τέσσερις ποταμούς του Κάτω Κόσμου και ήταν αδελφή του Ζαγρέα Διόνυσου.
Για την προέλευση του ονόματος της Μηλινόης δεν υπάρχει κάποια καταγεγραμμένη πηγή, αλλά κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από το επίθετο «μήλινος», παραπέμποντας στο χρώμα του κίτρινου μήλου (ή κυδωνιού), χρώμα του θανάτου ή της ασθένειας, κάτι που συμπίπτει και από τον τόπο γέννησής της και έχει συσχέτιση με την μητέρα της.

Οι αδελφές των Καρυάτιδων σε Ελλάδα και Ξενιτιά

Το εντυπωσιακό ταφικό μνημείο στον λόφο Καστά της Αμφίπολης «ξετυλίγει» μέρα με τη μέρα τα μυστικά του. Οι δύο εξαιρετικής τέχνης Καρυάτιδες από  μάρμαρο Θάσου, που στηρίζουν το μαρμάρινο επιστύλιο μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, είναι μια ανακάλυψη που γοητεύει. Οι δύο Κόρες, από τις οποίες μόνο η μία σώζει σχεδόν ακέραιο το πρόσωπό της, φέρουν πλούσιους βοστρύχους που καλύπτουν τους ώμους τους, ενώτια και χειριδωτό (με μανίκια) χιτώνα, ενώ υπάρχουν ίχνη κόκκινου και μπλε χρώματος.

H αρπαγή των «Μαγεμένων», γνωστών και ως «Καρυάτιδων» της Θεσσαλονίκης

Η φήμη ενός παράνομου έρωτα, μεταξύ του Μ. Αλεξάνδρου και της γυναίκας του βασιλιά της Θράκης ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει ο περίφημος μύθος των «Μαγεμένων» της Θεσσαλονίκης. Ο Θράκας βασιλιάς τυφλωμένος από ζήλια διέταξε να κάνουν μάγια στον εραστή της γυναίκας του. Ο Αλέξανδρος, το πληροφορήθηκε εγκαίρως και έτσι δεν έπεσε στην παγίδα. Η επίμονη όμως βασίλισσα δεν γνώριζε τις προθέσεις του συζύγου και έτρεξε να βρει τον αγαπημένο της, με αποτέλεσμα τόσο εκείνη όσο και η συνοδεία της να «μαρμαρώσουν».

Παρασκευή 16 Ιουνίου 2017

Η πολιορκία της Σογδιανής από το Μέγα Αλέξανδρο

Την άνοιξη του 327 π.Χ. ο Αλέξανδρος είχε υποτάξει σχεδόν όλη τη Σογδιανή (σημερινό Ουζμπεκιστάν) και προέλασε προς το τελευταίο ανθιστάμενο οχυρό. Η Σογδιανή Πέτρα, μια πολύ καλά οχυρωμένη φυσική τοποθεσία, ήταν ένας απότομος βράχος, απροσπέλαστος από παντού, όπου είχαν οχυρωθεί πολλοί επαναστάτες. Η κατάληψή της φαινόταν αδύνατη, αφού η πυκνή ανοιξιάτικη χιονόπτωση δυσκόλευε ακόμη περισσότερο την πρόσβαση, ενώ οι επαναστάτες είχαν συγκεντρώσει τρόφιμα, για να αντέξουν πολύχρονη πολιορκία, και είχαν άφθονο τρεχούμενο νερό.

Επίκουρος: H ανθρώπινη ευτυχία

Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Επίκουρος (341 π.Χ. – 270 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και ότι ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, η οποία ονομαζόταν Κήπος του Επίκουρου. Θεωρείται μια από τις πιο γνωστές σχολές της ελληνικής φιλοσοφίας. Ο Επίκουρος πίστευε πως η ευτυχία μπορεί να κατακτηθεί μέσω ορισμένων βασικών αποκτημάτων. Ποια είναι όμως αυτά;

Ακολουθεί η επικούρεια λίστα αποκτημάτων:

Ι. Φιλία

Επιστρέφοντας στην Αθήνα το 306 π.Χ., ο Επίκουρος στην ηλικία των 35, επέλεξε μια ασυνήθιστη κατοικία. Εντόπισε μια μεγάλη οικία λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, στον δήμο της Μελίτης, μεταξύ αγοράς και λιμανιού στον Πειραιά, και μετακόμισε εκεί με μια παρέα φίλων. Ο Επίκουρος παρατήρησε ότι: «Από όσα παρέχει η σοφία για την ευτυχία της ζωής συνολικά, το κατά πολύ πιο σημαντικό είναι η απόκτηση φίλων».Τέτοια ήταν η προσήλωση του στην ευχάριστη παρέα, ώστε ο Επίκουρος συνιστούσε να προσπαθεί κανείς να μην τρώει ποτέ μόνος:

Οι περιπέτειες του Πλάτωνα στη Σικελία

Ο Πλάτων Αρίστωνος είναι γνωστός ένας από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους όλων των εποχών. Μαθητής του Σωκράτη, έγραψε την απολογία του δασκάλου του, αφήνοντας ένα πολύτιμο οδηγό της σωκρατικής σκέψης και ρητορικής.

Ο Πλάτων ήταν θεωρητικός στοχαστής, που μας προσέφερε πάνω από είκοσι διαλόγους πάνω σε θέματα πολιτικής, ηθικής και μεταφυσικής. Πίστευε βαθιά, έχοντας δοκιμάσει όλες τις αρνητικές εκφάνσεις των πολιτευμάτων της εποχής του, ότι μοναδική λύση στην παρηκμασμένη πολιτική ζωή ήταν είτε να φιλοσοφήσουν οι πολιτικοί είτε να αναλάβουν την εξουσία οι φιλόσοφοι.

Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017

H αρχαιότερη Ελληνική επιγραφή

Η ιστορία μας, έχει τα περισσότερα «θύματα» όσον αφορά τις παραποιήσεις και τα λάθη εν γνώσει των συγγραφέων των ιστορικών βιβλίων. Ένα από τα αγαπημένα θέματα παραποίησης είναι και η πρωτιά της γραφής σε παγκόσμιο επίπεδο. Έλληνες ή Φοίνικες; Η απάντηση πρέπει να δίνεται μόνο με τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία και ποτέ με εικασίες. Η αρχαιότερη επιγραφή λοιπόν είναι…… Ελληνική!!!

Ο μύθος της αρπαγής της Ευρώπης

Ο μύθος της αρπαγής της Ευρώπης είναι ένας εξαιρετικά σημαντικός μύθος, καθώς μπορεί να μας αποκαλύψει πολλά, τόσο για την μυθολογική καταγωγή μας (εφόσον σχετίζεται με τον μυθολογικό Έλληνα, τον γενάρχη των Ελλήνων) όσο και για την σχέση μας με τους υπόλοιπους λαούς και εταίρους στην ήπειρο, η οποία από την αρχαιότητα, και σύμφωνα με τον ομώνυμο μύθο, ονομάζεται Ευρώπη...

Ας ξεκινήσουμε όμως με την ετυμολογία του ονόματος: Ευρώπη. Σύμφωνα με τον Ησύχιο, Ευρώπη σημαίνει «η ευρύωπος», η γυναίκα με τα μεγάλα (ευρεία) μάτια («όπες», από το οπή - όπ-μα -όμμα - μάτι), εξού και μυ-ωπία, πρεσβει-ωπία, κ.λπ..

Στην αρχαιότητα, στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, ζούσε ο βασιλιάς Αγήνορας, ο οποίος ήταν γιος της Λιβύης και του Ποσειδώνα. Ο Αγήνορας είχε έρθει από την Αίγυπτο και είχε νυμφευτεί την Τηλέφασσα, με την οποία απόκτησε τρεις γιους, τον Κάδμο, τον Φοίνικα και τον Κίλικα και μια κόρη, την Ευρώπη.

Η Ευρώπη καθώς μεγάλωσε έγινε ξακουστή για την ομορφιά της και όπως ήταν φυσικό ο Δίας σαγηνεύτηκε από την ομορφιά της, την ερωτεύτηκε, και βάλθηκε να την αποκτήσει, καταστρώνοντας σχέδιο απαγωγής της.
Το βράδυ πριν την απαγωγή της η Ευρώπη είδε ένα παράξενο όνειρο. Στο όνειρο αυτό βρισκόταν σε ένα μέρος, ανάμεσα σε δύο γυναίκες, οι οποίες εκπροσωπούσαν δυο ηπείρους. Την μια την γνώριζε, ήταν η Ασία, η ήπειρος όπου κατοικούσε. Η άλλη όμως της ήταν άγνωστη, ενώ θάλασσα χώριζε τις δύο γυναίκες/ηπείρους. Οι δυο γυναίκες πάλευαν μανιασμένα για το ποια θα έπαιρνε μαζί της την νεαρή κόρη, την Ευρώπη. Στο τέλος, με τη βοήθεια του Δία, νίκησε η άγνωστη γυναίκα, η αντίπαλος της Ασίας.

Η Ευρώπη ξύπνησε τρομαγμένη από τον εφιάλτη, και αργότερα μέσα στην ημέρα, πήγε με άλλα νεαρά κορίτσια να μαζέψουν άνθη σε ένα κοντινό λιβάδι. Εκεί εμφανίστηκε ξαφνικά ένας ήμερος υπέροχος άσπρος ταύρος, με χρυσά κέρατα. Η Ευρώπη και οι φίλες της, θαμπωμένες από τον υπέροχο αυτόν ταύρο, τον πλησίασαν για να χαϊδέψουν.

Ο μεταμορφωμένος, όμως σε ταύρο, Δίας πλησίασε την Ευρώπη και ξάπλωσε στα πόδια της, η οποία μπήκε στον πειρασμό και κάθισε στην ράχη του. Ο ταύρος τότε πετάχτηκε επάνω και καλπάζοντας προς την θάλασσα, πέταξε προς τις ακτές της Κρήτης εκεί όπου, σύμφωνα με τον μύθο, και ο ίδιος είχε γεννηθεί και κρυφά μεγαλώσει, στο «Δικταίον άντρον».

Το νυφικό κρεβάτι, όπου Ο Δίας ενώθηκε με την Ευρώπη, το είχαν ετοιμάσει οι Ώρες. Μετά τον «ιερό γάμο», ο Δίας πρόσφερε στην αγαπημένη του τρία μοναδικά δώρα: έναν χάλκινο γίγαντα, τον Τάλω, για να προστατεύει τόσο τον έρωτά του, όσο και ολόκληρη την Κρήτη, ένα χρυσό σκύλο, στον οποίο κανένα θήραμα δεν μπορούσε να ξεφύγει, και μια φαρέτρα με βέλη, που ποτέ δεν αστοχούσαν.

Ο Δίας έμεινε κρυφά από την Ήρα με την Ευρώπη, τρείς ημέρες. Στην συνέχεια μη θέλοντας να αφήσει μόνη της την ωραία Ευρώπη, η οποία ήταν ήδη σε «εν-Δια-φέρουσα κατάσταση» από τον Δία με τρεις γιους, τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυ και τον Σαρπηδόνα, την πάντρεψε με τον βασιλιά της Κρήτης Αστέριο. Μέσω του Αστερίου, του, του θνητού συζύγου της, η Ευρώπη συνδέεται με τον Έλληνα, τον μυθικό γενάρχη των Ελλήνων. Ο Αστέριος ήταν γιος του Τεκτάμου, ο οποίος ήταν εγγονός του Έλληνα, του γιου του Δευκαλίωνα και της Πύρας.

Για να τιμήσουν την Ευρώπη, όταν αυτή πέθανε, θεοί και άνθρωποι, έδωσαν προς τιμή της στην ήπειρο που εγκαταστάθηκε, το όνομα Ευρώπη…

Ιστορικά ο μύθος της Ευρώπη συμβολίζει την μετάβαση μίας ολόκληρης κοινωνίας, αλλά και εποχής, όπου από την προσπάθεια κατευνασμού των χθόνιων μαγικών δυνάμεων της φύσης, ο άνθρωπος σηκώνει το κεφάλι προς τον Ουρανό, για να αναγνωρίσει την Θεία πνευματική καταγωγή του στους Ουρανούς. Η θνητή Ευρώπη, η οποία συμβολίζει την ύλη, ενώνεται με την Θεία Ουράνια πνευματική φύση και αποκτά, μέσω του «ιερού γάμου» τρία παιδιά. Στον Ελληνικό χώρο αυτό γίνεται για πρώτη φορά στην Κρήτη, εκεί όπου γεννήθηκε ο Δίας.



Πηγή