Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2021

Μάχη του Ευρυμέδοντα

Η Μάχη του Ευρυμέδοντα ήταν διπλή μάχη (ναυμαχία και πεζομαχία), η οποία έλαβε χώρα στη θάλασσα και στη ξηρά μεταξύ της Δηλιακής Συμμαχίας — δηλαδή της Αθήνας και των συμμάχων της — και της Περσικής αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών υπό την ηγεσία του Ξέρξη Α'. 

Διεξήχθη είτε το 469 π.Χ. είτε το 466 π.Χ. στον Ευρυμέδοντα Ποταμό, στην Παμφυλία της Μικράς Ασίας (σημερινή Τουρκία). Αποτελεί μέρος των Πολέμων της Δηλιακής Συμμαχίας, οι οποίοι με τη σειρά τους εντάσσονται στο πλαίσιο των Περσικών Πολέμων.

Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2021

Λάιος o γιος του Λάβδακου και βασιλιάς της Θήβας

Ο Λάιος ήταν πρόσωπο της Ελληνικής μυθολογίας γιος του Λάβδακου και μυθικός βασιλιάς της Θήβας.

Κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής του, ο πατέρας του Λάιου πεθαίνει. Τη θέση στον θρόνο παίρνει ο Λύκος, ο οποίος εξορίζει τον Λάιο στην Ηλεία, όπου φιλοξενείται από τον βασιλιά της Ηλείας, Πέλοπα. Ο Πέλοπας είχε έναν γιο, τον Χρύσιππο, την διαπαιδαγώγηση του οποίου ανέθεσε στον Λάιο. Ο Λάιος ερωτεύτηκε τον μικρό Χρύσιππο και τον βίασε. Ο Χρύσιππος ντροπιασμένος αυτοκτόνησε. Φοβισμένος ο Λάιος για την οργή του Πέλοπα, έφυγε και επέστρεψε στη Θήβα. Εκεί εύκολα ανέλαβε τον θρόνο της Θήβας.

Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2021

Η Γέφυρα του Αρκαδικού, η αρχαιότερη γέφυρα της Ευρώπης

Η Γέφυρα του Αρκαδικού, γνωστή και ως Γέφυρα της Καζάρμας (σημερινή τουριστική σήμανση/πινακίδα: Μυκηναϊκή Γέφυρα Α΄) είναι μυκηναϊκή γέφυρα, που βρίσκεται στο χωριό Αρκαδικό Αργολίδας. Θεωρείται η αρχαιότερη διατηρημένη γέφυρα της Ευρώπης και πιθανότατα του κόσμου, καθώς και η αρχαιότερη μονότοξη γέφυρα που παραμένει μέχρι σήμερα σε χρήση.

Η γέφυρα χτίστηκε την Εποχή του χαλκού, μάλλον τον 13ο αιώνα π.Χ. και ήταν μέρος του οδικού δικτύου που είχαν κατασκευάσει οι Μυκηναίοι στην περιοχή της Αργολίδας, για τη διασύνδεση της Επιδαύρου με τις Μυκήνες και την Τίρυνθα.

Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2021

Χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς

Το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου ήταν γλυπτό έργο τέχνης του Φειδία. Ήταν το πλέον αναγνωρίσιμο λατρευτικό άγαλμα της αρχαίας Αθήνας και ένα από τα μεγαλύτερα κατορθώματα γλύπτη στην αρχαία εποχή.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Παυσανία η Αθηνά Παρθένος έστεκε όρθια. Είχε ύψος περίπου 12 μέτρα. Τα γυμνά μέρη του σώματος της θεάς ήταν φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο, ενώ το ένδυμά της από χρυσό. Ήταν ντυμένη με μακρύ χιτώνα ως τα πόδια. Φορούσε πέδιλα, τα οποία ήταν διακοσμημένα με ανάγλυφες παραστάσεις που εικόνιζαν τη μάχη των Λαπιθών και των Κενταύρων. Στο κεφάλι φορούσε κράνος διακοσμημένο με σφίγγα και δύο γρύπες.

Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2021

Θησέας και Αντιόπη

Η Αντιόπη ήταν αδελφή (ή κατά μία εκδοχή κόρη) της βασίλισσας των Αμαζόνων Ιππολύτης. Υπήρξε σύζυγος του Θησέα (η μοναδική αναφερόμενη έγγαμη Αμαζόνα σε ολόκληρη τη μυθολογία) και μητέρα του Ιππολύτου (κατά τον Πίνδαρο, του Δημοφώντα). Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος (Β 387 κ.ε.) αναφέρει την ίδια την Αντιόπη ως βασίλισσα των Αμαζόνων, η οποία συμβασίλευσε με την Οτρήρη και μαζί διέταξαν να οικοδομηθεί ναός του Άρεως σε ένα νησάκι του Εύξεινου Πόντου.

Αντιόπη επίσης, ονομάζεται και μία χαμένη τραγωδία του Ευριπίδη, από την οποία έχουν σωθεί αρκετοί στίχοι. Παρουσιάστηκε μαζί με τις Φοίνισσες και την Υψιπύλη περίπου το 410 π.Χ.

Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2021

Αίσωπος γιατί καταδικάστηκε σε θάνατο από το Μαντείο των Δελφών;

Ο Αίσωπος (Μεσημβρία Ευξείνου Πόντου, 620 π.Χ. - Δελφοί, 564 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας μυθοποιός και μυθογράφος. Θεωρείται ιδρυτής του λογοτεχνικού είδους που σήμερα ονομάζεται παραβολή ή αλληγορία. Για τη ζωή του δεν υπάρχουν ακριβείς και συγκεκριμένες πληροφορίες, από πολλούς μάλιστα αμφισβητείται ακόμη και η ύπαρξή του.

Είναι ο διασημότερος από τους αρχαίους μυθοποιούς, αναμφισβήτητος πατέρας του αρχαίου μύθου. Θεωρείται επίσης ο κορυφαίος της λεγόμενης διδακτικής μυθολογίας. Δεν έγραψε κανέναν από τους μύθους αλλά τους διηγόταν προφορικά.

Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2021

Ιλίου Πέρσις, ένα από τα χαμένα έπη του τρωικού κύκλου

Η Ιλίου Πέρσις, ένα από τα χαμένα έπη του τρωικού κύκλου, περιέγραφε την άλωση και καταστροφή της Τροίας από τους Αχαιούς. Ως δημιουργός του φερόταν ο ποιητής του 8ου π.Χ. αιώνα Αρκτίνος ο Μιλήσιος, πιθανολογούμενος συγγραφέας επίσης της Αιθιοπίδος και της Τιτανομαχίας.

Σύμφωνα με τον Πρόκλο, τον συγγραφέα της Γραμματικής Χρηστομάθειας, η Ιλίου Πέρσις αποτελούσε συνέχεια της Αιθιοπίδος και της Μικράς Ιλιάδος και περιελάμβανε δύο βιβλία. Σύγχρονοι όμως ερευνητές πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα το έπος του Αρκτίνου πρέπει να ήταν αρκετά μεγαλύτερο - άλλωστε ο Πρόκλος δεν είχε άμεση πρόσβαση στο αρχικό κείμενο του ποιήματος (που στην εποχή του ήταν ήδη χαμένο), αλλά αντλούσε τις πληροφορίες του μόνον από επιτομές και σχόλια προγενεστέρων του.

Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2021

Η Ηρώ και ο Λέανδρος είναι τα πρόσωπα μιας δραματικής ιστορίας της ελληνικής μυθολογίας

Η Ηρώ ήταν ιέρεια της Αφροδίτης η οποία κατοικούσε σε ένα πύργο στη Σηστό, στην ευρωπαϊκή ακτή του Ελλησπόντου. Ο Λέανδρος, ένας νεαρός από την Άβυδο, στην απέναντι όχθη του στενού, την ερωτεύθηκε, και κάθε βράδυ περνούσε κολυμπώντας τον Ελλήσποντο για να είναι μαζί της. Η Ηρώ με μόνη βοηθό την πιστή τροφό της, άναβε μία λάμπα κάθε νύχτα στην κορυφή του πύργου της, για να τον οδηγεί, και, όταν έφθανε, τον υποδεχόταν η ίδια στην ακτή. 

Πριν όμως ξημερώσει ο Λέανδρος επέστρεφε στη Άβυδο προκειμένου να επανέλθει το επόμενο απόγευμα. Συμφώνησαν να παντρευτούν αλλά κράτησαν μυστικό το γάμο τους, γιατί η Ηρώ ως ιέρεια της Αφροδίτης απαγορευόταν να παντρευτεί. Το χειμώνα οι εραστές χώρισαν με την υπόσχεση να ξαναβρεθούν στις αρχές της άνοιξης. Παρά ταύτα το επόμενο απόγευμα το λυχνάρι βρέθηκε πάλι αναμμένο.

Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου 2021

Γλαύκος ο Ανθηδόνιος

Ο Γλαύκος ο Ανθηδόνιος ήταν θαλάσσιος δαίμονας, η προσωποποίηση του γαλάζιου κύματος που αντανακλά το γλαυκό χρώμα του ουρανού, γνωστός και ως «Γλαύκος ο Πόντιος» ή «ο Θαλάσσιος». Αργότερα έγινε η προσωποποίηση του όλου θαλάσσιου βίου.

Ο αρχικός του μύθος ξεκινά από την Ανθηδόνα, μικρό λιμάνι στη Βοιωτία, από όπου και η επωνυμία. Ο Γλαύκος ήταν γιος του ιδρυτή της Ανθηδόνας και της Αλκυόνης. Αργότερα, ο μύθος του διαδόθηκε σε όλες τις Κυκλάδες και γενικά στις ακτές, με τη μορφή κυρίως λαϊκών παραδόσεων.

Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2021

Λαΐς (περ. 425 π. Χ.) η φημισμένη εταίρα της αρχαίας Ελλάδας

Η Λαΐδα (περ. 425 π. Χ.) ήταν η πιο φημισμένη εταίρα της αρχαίας Ελλάδας. Συχνά οι αρχαίοι συγγραφείς τη συνέχεαν με την συνονόματη της Λαΐδα από τη Σικελία. Έζησε στην πόλη των «χαλαρών ηθών» της αρχαίας Ελλάδας, την Κόρινθο και ήταν μια από τις ιερόδουλες του ναού της Αφροδίτης. Έγινε μοντέλο του ζωγράφου Απελλή. 

0 Απελλής υπήρξε ένας από τους πιο γνωστούς Έλληνες ζωγράφους της αρχαιότητας που άκμασε κατά την πρώιμη Ελληνιστική περίοδο. Οι αρχαίες πηγές αναφέρουν πως καταγόταν από την Κω ή την Έφεσο ωστόσο θεωρείται πιθανότερο πως γεννήθηκε στην αρχαία ιωνική πόλη Κολοφώνα, βόρεια της Εφέσου.

Δύο μικρά ειδώλια με τις μορφές πιθήκων από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού βρέθηκαν στις Μυκήνες

Δύο μικρά ειδώλια πιθήκων από φριτ φέροντα το περιέλιγμα (καρτούς)του Αμενχοτέπ II έχουν βρεθεί σε επίπεδα της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στις Μυκήνες και την Τίρυνθα στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Εξετάζονται τα θέματα του σημείου εύρεσης του ειδωλίου των Μυκηνών και της Αιγυπτιακής ή Συριακής προέλευσης του ειδωλίου της Τίρυνθας. 

Εξετάζεται επίσης η χρησιμότητα των δύο ειδωλίων σε μελέτες χρονολόγησης και πιθανές εξηγήσεις για το σκοπό και την παρουσία τους στην Ηπειρωτική Ελλάδα. 

Άλλες εμφανίσεις μορφών πιθήκων σε ειδωλία, στην Εποχή του Χαλκού στο Αιγαίο περιλαμβάνονται για συγκριτικούς σκοπούς στη μελέτη.

Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2021

Ζερέλια οι δίδυμες λίμνες και ο ναός που κρύβουν στον πυθμένα τους

Ο γήλοφος Μαγούλα Ζερέλια έχει ανασκαφεί στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Ολλανδό C. W. Vollgraff, ο οπoίος μάταια αναζήτησε εκεί τον ναό της Ιτωνίδος Αθηνάς. Λίγο αργότερα οι Βρεταννοί αρχαιολόγοι A. J. B. Wace και M. S. Thompson ανέσκαψαν συστηματικά την τοποθεσία και χρονολόγησαν τον οικισμό (αναγνωρίστηκαν οκτώ αρχαιολογικά στρώματα), βρίσκοντας ίχνη κατοίκησης μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ.

Το 1992, η Ολλανδική Αρχαιολογική Σχολή υπό τον καθηγητή Η. Reinder Reinders, διεξήγαγε επιφανειακή έρευνα κατά την οποία εντοπίστηκαν κεραμικά θραύσματα της εποχής του Χαλκού, καθώς και λίγα βυζαντινά του 12ου αι. μ.Χ. Τελικά, η έρευνα αυτή επιβεβαίωσε τα συμπεράσματα των Wace, Thompson και Volgraff.

Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου 2021

Αριστέας ο Προκοννήσιος : To έπος Αριμάσπεια, και η Ανάσταση και Ταυτόχρονη Παρουσία του

Ο Αριστέας ο Προκοννήσιος (αρχ. ελλ. Ἀριστέας ὁ Προκοννήσιος) ήταν Έλληνας επικός ποιητής των αρχαίων χρόνων από το Προκόννησο της Προποντίδας. Η ύπαρξή του βρίσκεται μεταξύ θρύλου και πραγματικότητας, με το όνομά του να συνδέεται τόσο με την ποιητική δημιουργία όσο και με αφηγήσεις υπερφυσικού χαρακτήρα στις οποίες του αποδίδονται ιδιαίτερες δυνάμεις, καθώς και μια ιδιαίτερη σχέση με τον Απόλλωνα.

Το λεξικό της Σούδας αναφέρει ότι ο πατέρας του ονομαζόταν Δημοχάρις. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (Ιστορίαι, 4.13), το όνομα του πατέρα του ήταν Καϋστρόβιος και ανήκε σε μια ανώτερη οικογένεια αριστοκρατών του νησιού. Από τον ιστορικό αναφέρονται ακόμη τα ταξίδια του στις χώρες των Κιμμερίων, των Αριμασπών και των Ισσηδόνων.