Καταστροφικό ήταν το πέρασμα της πύρινης λαίλαπας από τον αρχαιολογικό χώρο των Πορτών της Αχαΐας.
Κάηκε ο περιβάλλων χώρος και δασική έκταση που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής, σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο πολιτικής προστασίας Δυτικής Αχαΐας, Κώστα Ταπεινό.
Ο αρχαιολογικός χώρος Πορτών Αχαΐας έχασε τη πράσινη ομορφιά του, με τις εικόνες από το μυκηναϊκό νεκροταφείο της Δάφνης Ηλείας, να «μιλούν» από μόνες τους.
Ο αρχαιολογικός χώρος στο Κεφαλόβρυσο Πορτών συγκαταλέγεται μεταξύ των σπουδαιότερων αρχαίων εγκαταστάσεων της Δυτικής Ελλάδας, αφού εδώ ήρθαν στο φως σημαντικά και μοναδικά κατάλοιπα της μυκηναϊκής εποχής (17ος-11ος αι. π.Χ). Tου σπουδαίου αυτού χώρου έχει ερευνηθεί και αναδειχθεί το νεκροταφείο, που αποτελείται από σειρά τύμβων με κτιστούς θαλαμοειδείς και κιβωτιόσχημους τάφους εντός αυτών, δύο θολωτούς τάφους και πολλούς θαλαμωτούς, λαξευμένους στο μαλακό πέτρωμα.Βορειοδυτικά του νεκροταφείου και σχεδόν σε επαφή με αυτό, διακρίνονται θεμέλια τοίχων των σπιτιών του οικισμού, ο οποίος γειτνιάζει με την πλούσια σε νερά φυσική πηγή, το Κεφαλόβρυσο. Τόσο η πηγή όσο και το στρατηγικό πέρασμα στο σημείο αυτό, από την ορεινή Ηλεία (σύγχρονη οδός επικοινωνίας μέσω της 111) προς την εύφορη περιοχή της Δυμαίας χώρας και τον Πατραϊκό κόλπο, έπαιξαν τον σημαντικότερο ρόλο για την οργάνωση της μυκηναϊκής εγκατάστασης εδώ.
Για τον προϊστορικό οικισμό δεν μπορούν να αναφερθούν τώρα περισσότερα στοιχεία , πλην της θέσης του, διότι δεν έχει ερευνηθεί ακόμη.
Το νεκροταφείο βρίσκεται στα ανατολικά του οικισμού και καταλαμβάνει την κορυφή και τις πλαγιές ενός χαμηλού λόφου, που στο σύνολό του αποτελείται από μαλακό ιζηματογενές πέτρωμα. Αν και κατά το παρελθόν είχε συληθεί επανειλημμένα, η αρχαιολογική έρευνα που ξεκίνησε το 1994 και συνεχίστηκε στα χρόνια που ακολούθησαν, αποκάλυψε μια ιδιαίτερα πλούσια νεκρόπολη, με όλα τα στοιχεία της εξέλιξης της ταφικής αρχιτεκτονικής των μυκηναϊκών χρόνων.
Στο πρωιμότερο νεκροταφείο ανήκουν δύο τουλάχιστον οικογενειακοί τύμβοι, εκ των οποίων του ενός διατηρήθηκε στη θέση του ο λιθόκτιστος κυκλικός περίβολος που προορίζονταν για τη συγκράτηση του χώματος, που ήταν συσσωρευμένο με τη μορφή γήλοφου στο εσωτερικό του. Από τον δεύτερο περίβολο σώζονται μόνο αποσπασματικά κατάλοιπα. Οι τύμβοι χρονολογούνται περίπου στα 1700 π.Χ.
Από το νεκροταφείο των Πορτών δεν απουσιάζει και ο σπάνιος τύπος του θολωτού τάφου.
Εντοπίστηκαν δύο τέτοιοι τάφοι, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί. Οι τάφοι αυτοί που φαίνεται ότι είχαν καταρρεύσει και αχρηστευθεί ήδη από τα μέσα του 14 ου αι. π.Χ. προορίζονταν για την ταφή των επιφανών οικογενειών του οικισμού, αυτών δηλαδή που ασκούσαν την εξουσία.
Οι πλέον κοινοί σε χρήση τάφοι είναι οι λαξευτοί θαλαμοειδείς. Μέχρι σήμερα έχουν ερευνηθεί 30 τέτοιοι τάφοι. Εμφανίζονται στο νεκροταφείο λίγο πριν την εγκατάλειψη των πρώιμων τάφων των τύμβων, δηλαδή από τις αρχές του 15 ου αι. π.Χ και χρησιμοποιούνται αδιάκοπα για πέντε αιώνες, μέχρι την παρακμή των Μυκηναίων στα τέλη του 11 ου αι. π.Χ.
