Τρίτη 12 Ιουλίου 2022

Δερκυλίδας o Σπαρτιάτης στρατιωτικός

Ο Δερκυλίδας ήταν Σπαρτιάτης στρατιωτικός κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. Για την πονηριά και την εφευρετικότητά του, έλαβε το προσωνύμιο Σίσυφος. 

Στην Αρχαία ελληνική μυθολογία ο Σίσυφος ήταν ιδρυτής της πανάρχαιας πόλης Εφύρα που έμεινε αργότερα γνωστή ως Αρχαία Κόρινθος. Έμεινε γνωστός για τις δυο απάτες του απέναντι στον μέγιστο θεό Δία με τις οποίες απέφυγε τον θάνατο, τιμωρήθηκε να σηκώνει στους ώμους έναν βράχο στην κορυφή ενός βουνού, κατόπιν ο βράχος έπεφτε και ο Σίσυφος επαναλάμβανε αιώνια την σκληρή δοκιμασία.

Το 411 π.Χ., o Δερκυλίδας ανέλαβε τη θέση του αρμοστή στην Άβυδο. Η Άβυδος είναι αρχαία πόλη της Τρωάδας της Μυσίας στη Μικρά Ασία, ευρισκόμενη στο σημείο Ναγαρά στον Ελλήσποντο απέναντι της Σηστού, την ανατολική ακτή της εισόδου του από Αιγαίο, στο σημείο όπου το πλάτος του είναι μόλις ένα μίλι.

Αρχικά ήταν πιθανόν Θρακική πόλη, αλλά αποικίστηκε από Μιλησίους. Οι Αβυδινοί οι αρχαίοι κάτοικοί της ήταν πεπεισμένοι ότι ιδρυτής της πόλης χώρας τους ήταν ο μυθικός ήρωας Άβυδος. Η ονομασία της προέρχεται από το στερητικό α και το ρήμα "βύζω" εξ ου και λεγόταν Άβυζος ή Άβυσσος. 

Το ρήμα βύζω = κάνω θόρυβο ή ανεμοζάλη (σκοτούρα). Συνεπώς η Άβυδος ήταν πόλη αθόρυβη, της ξεκούρασης, της ξεγνοιασιάς και της καλοπέρασης. Πολλά δε τα στοιχεία που μπορούν να εξαχθούν από την εξέταση του βίου των κατοίκων. Η πόλη έγινε γνωστή από θρύλο της αρχαιότητας που περιγράφει τον έρωτα της ιέρειας της Αφροδίτης την Ηρώ εκ της Σηστού και του εξ Αβύδου Λέανδρου (Ηρώ και Λέανδρος).

Τη διετία 399-397 π.Χ. ο Δερκυλίδας αντεκατέστησε τον Θίμβρωνα και οδήγησε τους Σπαρτιάτες, μέσω της Θράκης, στη δυτική ακτή της Ασίας, όπου λεηλάτησαν τη Βιθυνία και την Αιολίδα. Ο Θίμβρων (αναφέρεται ότι έδρασε την περίοδο 400-391 π.Χ) ήταν Λακεδαιμόνιος στρατηγός. Εστάλη στην Ιωνία ως αρμοστής με 5.000 άνδρες το 400 π.Χ για να αποτρέψει την κατάληψη της περιοχής από τον Τισσαφέρνη. 

Συγκέντρωσε δύναμη από Πελλοπονήσιους και άλλους Έλληνες αλλά δεν μπόρεσε αρχικά να αντιμετωπίσει τον περσικό στρατό στο πεδίο της μάχης. Αφού ενώθηκε με δυνάμεις των Μύριων, αντιμετώπισε και νίκησε σ' αρκετές περιπτώσεις τους Πέρσες πριν ξεκινήσει την πολιορκία της Λάρισας. 

Η πολιορκία οδήγησε σ' αδιέξοδο και ο Θίμβρων αναγκάστηκε να τη σταματήσει, ενώ αντικαταστάθηκε από τον στρατηγό Δερκυλίδα. Μέχρι την επιστροφή του στη Σπάρτη, ο Θίμβρων εξορίστηκε επειδή επέτρεψε στις δυνάμεις του να λεηλατήσουν τις συμμαχικές πόλεις της Σπάρτης στην περιοχή. Το 391 π.Χ, κατά τη διάρκεια του Κορινθιακού Πολέμου, ο Θίμβρων εστάλη ξανά στην Ιωνία για να αντιμετωπίσει τον φιλοαθηναίο σατράπη Στρούθα. Παρά τις αρχικές του επιτυχίες, ο Θίμβρων και αρκετοί άνδρες του σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της επίθεσης του Στρούθα

Ο Δερκυλίδας αφού συμμάχησε με τον Τισσαφέρνη και τον Μειδία, επιτέθηκε κατά του Φαρνάβαζου. Το 396 π.Χ. ο βασιλιάς Αγησίλαος τον έστειλε από την Αμφίπολη στον Ελλήσποντο. Το 394 π.Χ. ο Δερκυλίδας αντικαταστάθηκε από τον βασιλιά Αγησίλαο στη θέση του ανώτατου ναύαρχου της Σπάρτης.


Βιβλιογραφία:

  • «Ελληνικά» Ξενοφώντα, Βιβλία Α και Γ
  • Ξενοφών, Ελληνικά, βιβλίο Γ, κεφάλαιο 1, σημ. 5
  • Ξενοφών, Ελληνικά, βιβλίο Δ, κεφάλαιο 8, σημ. 17
  • Ξενοφών, Ελληνικά, βιβλίο Δ, κεφάλαιο 8, σημ. 18-19


Πληροφορίες αντλήθηκαν από τις παρακάτω πηγές:

Πηγή1 / Πηγή2 / Πηγή3 / Πηγή4