O σκελετός ενός άντρα του 3ου ή 4ου αιώνα που αποκαλύφθηκε το 1991 στο Stanwick στον ποταμό Nene στο Northamptonshire προβλημάτιζε εδώ και χρόνια την αρχαιολογική κοινότητα: ο τρόπος με τον οποίο είχε ταφεί ο άνθρωπος εκείνης της εποχής δεν είχε τίποτα κοινό με τα τελετουργικά ταφής της εποχής. Είχε θαφτεί με το πρόσωπο στραμμένο προς τα κάτω και οι ενδελεχείς έρευνες στο σκελετό και ειδικά στην περιοχή του κρανίου έκρυβαν μία έκπληξη.
Στη θέση που κανονικά θα βρισκόταν η γλώσσα, είχε τοποθετηθεί μία πέτρα. Τόσο ο τρόπος της ταφής, όσο και το γεγονός ότι είχε αφαιρεθεί η γλώσσα από το στόμα του για να τοποθετηθεί ο επίπεδος λίθος που βρέθηκε, έχουν πείσει πλέον τους αρχαιολόγους ότι πρόκειται για πανάρχαιο έθιμο ταφής, που επιφύλασσαν οι άνθρωποι της εποχής σε όσους ήθελαν να ατιμώσουν ακόμη και μετά θάνατον. Ο νεκρός του Nene μάλλον ήταν κάποιος παραβατικός ή προδότης.
Ας σημειωθεί ότι από το 1984 έως το 1992 στη συγκεκριμένη περιοχή είχε πραγματοποιηθεί σειρά ανασκαφών, που εκτός από ανθρώπινους σκελετούς αποκάλυψε και ταφικά έθιμα από την εποχή του Σιδήρου. Σε αυτά τα 8 χρόνια καταγράφηκαν περίπου 11.000 μοναδικά ευρήματα, εκ των οποίων τα 3.500 ήταν νομίσματα, μία τεράστια συλλογή από πέτρινα γλυπτά που εικάζεται ότι κοσμούσαν μαυσωλεία της εποχής, 2,5 τόνοι κεραμικών αντικειμένων (!), 1600 δείγματα οργανικής ύλης -απομεινάρια εντόμων, γύρη, είδη φυτών και λουλουδιών-, 1,5 τόνος οστών ζώων, 8 ανθρώπινα κρανία και περίπου 112 τάφοι. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων, τα δύο νεκροταφεία εκείνης της εποχής, εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των ανθρώπων από τον 3ο έως τον 5ο αιώνα. Στο συμπέρασμα αυτό τους οδήγησαν, εκτός από τα υπόλοιπα ευρήματα και δύο λεπτά χάλκινα βραχιόλια που βρέθηκαν σε οστά άνω άκρων σε έναν από τους τάφους.
Χρειάστηκαν δεκαετίες ενδελεχούς καταγραφής, ταξινόμησης και επιστημονικής μελέτης, όλων των ευρημάτων μέχρι οι αρχαιολόγοι να φτάσουν στην περίπτωση του παράξενα θαμμένου άντρα, με την πέτρα στη θέση της γλώσσας του. Στην περίπτωση του, σπουδαία υπήρξαν και τα αποτελέσματα της οστεολογικής ανάλυσης: βάσει αυτής υπήρχαν ενδείξεις μόλυνσης που ενισχύει τη θεωρία ότι η γλώσσα του αφαιρέθηκε χειρουργικά -με τις όποιες πρακτικές της εποχής-, και προκειμένου να αποτραπεί κάποια μορφή επιδημίας. Το γεγονός δε ότι θάφτηκε με το πρόσωπο στραμμένο προς τα κάτω οδηγεί τους αρχαιολόγους στο συμπέρασμα ή ότι επρόκειτο για εγκληματική προσωπικότητα που κατά κάποιο τρόπο αποτελούσε απειλή για τον οικισμό ή ότι ο τρόπος με τον οποίο μολύνθηκε ήταν αποτέλεσμα της παραβατικής συμπεριφοράς του.
«Στο γερμανικό εθιμικό δίκαιο υπάρχει η πρακτική αφαίρεσης της γλώσσας από ανθρώπους, που υπέφεραν από κάποια μολυσματική ασθένεια. Ωστόσο, δεν έχουμε επιβεβαιώσει αν κάποια αντίστοιχη πρακτική υπήρχε και στους ρωμαϊκούς εθιμικούς νόμους, χωρίς φυσικά να αποκλείεται κάτι τέτοιο». Όσο για το πώς οι αρχαιολόγοι έφτασαν στο συμπέρασμα ότι η γλώσσα αφαιρέθηκε επί τούτου; Όπως εξηγεί ο επιστήμονας, επρόκειτο για ένα μοτίβο που η αρχαιολογική ομάδα συνάντηση περίπου 10 φορές κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Δηλαδή, σκελετούς από τους οποίους έλειπαν συγκεκριμένα σημεία του σώματος, τα οποία είχαν αντικατασταθεί από αντικείμενα.
«Το σκεπτικό της αντικατάστασης σημείων του σώματος με αντικείμενα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Εκτιμούμε ότι ίσως πρόκειται για μια προσπάθεια να καλυφθεί η έλλειψη, να μη δοθεί το πτώμα για ταφή με κάποιο από τα σημεία του σώματος να απουσιάζουν. Μία ένδειξη σεβασμού απέναντι στη φυσική υπόσταση ακόμη και ατόμων που δεν άξιζαν τον σεβασμό της υπόλοιπης κοινότητας», καταλήγει ο Mays.
Πηγή
