Οι Άβαντες ήταν ένα αρχαίο πρωτοελληνικό φύλο, σύμφωνα και με τους νεότερους ερευνητές όπως ο Γερμανός Βάλκαινερ, ο Γάλλος Ντεζαρτέν κ.ά., που μελετούν την προϊστορική εθνολογική ενότητα πολλών και διαφόρων «φύλων» του τότε ελληνικού κόσμου.
Ο ιστορικός Ηρόδοτος τους θεωρεί ότι δεν έχουν Ιωνικό δεσμό. Θεωρούν την έννοια «φύλο» ως ομάδα ανθρώπων που πολλές μαζί συγκροτούσαν ίδια «φυλή». Το φυλετικό αυτό όνομα «Άβαντες» έφεραν οι αρχαιότατοι κάτοικοι της Εύβοιας, καταγόμενοι από την Φωκίδα της Στερεάς Ελλάδας απ΄ όπου ήλθαν με τον βασιλιά τους Άβαντα, εξ ου και η ονομασία τους, που αφού διασκορπίστηκαν στη Πελοπόννησο και στη συνέχεια στη Φωκίδα, ίδρυσαν εκεί την πόλη Άβαι και στη συνέχεια μετοίκησαν στην Εύβοια όπου και εγκαταστάθηκαν οριστικά. Από τότε η Εύβοια ήταν γνωστή ως «Αβαντιάς» ή «Αβαντίς», («Αβαντίδα»). Σύμφωνα με τους μύθους, πρόγονη των Αβάντων ήταν η νύμφη Άβα, η οποία αφού ενώθηκε με τον Ποσειδώνα, γέννησε τον Εργίσκο, ήρωα της Θράκης, ιδρυτή της πόλης Εργίσκης, της σημερινής Τσατάλζας.
Στην αρχή εγκαταστάθηκαν στις εκβολές του ποταμού Ασωπού. Επειδή όμως οι Άβαντες ήταν ένας φιλοπόλεμος λαός που μάχονταν «εκ του συστάδην» επεκτάθηκαν στο νησί και κατοικούσαν κυρίως γύρω από την Ερέτρια και την Χαλκίδα. Ήταν γνωστοί στον αρχαίο κόσμο επειδή ξύριζαν το μπροστινό μέρος του κεφαλιού και άφηναν αλογοουρά στο πίσω μέρος, προκειμένου να μη μπορούν να τους πιάσουν από τα μαλλιά οι αντίπαλοί τους, ενώ η πολεμική τους ικανότητα ήταν ευρύτατα αναγνωρισμένη.
Ο Νόννος(5ος μ.Χ.αι.) παρουσιάζει τους Άβαντες ως ιερατικό γένος, προπάτορες των Κουρήτων,που μετείχαν στις Διονυσιακές εκστρατείες. Περίπου την 2η χιλιετία π.Χ. επεκτάθηκαν στην Αττική, την Ιωνία και σε μερικά νησιά του Αιγαίου. Τα ίχνη τους χάνονται την περίοδο μετά τον Τρωικός Πόλεμος μερικοί επιστήμονες όμως υποστηρίζουν ότι μετοίκησαν εκείνη την εποχή στην Θεσπρωτία χωρίς να μπορεί να αποδειχτεί αδιαμφισβήτητα.
Οι Άβαντες στην Ιλιάδα
«Τους φοβερούς 'Αβαντες που κατέχουν την Εύβοια με τις πόλεις της, Χαλκίδα, Ερέτρια και Ιστιαία πλούσια σε αμπέλια, την Κέρινθο στη θάλασσα και την οχυρωμένη κώμη του Δίου. Μαζί τους ήρθαν επίσης οι άνδρες από την Κάρυστο και τη Στύρα. Ο Ελεφήνορας από τη γενιά του Άρη ήταν ο αρχηγός τους. Ήταν ο γιος του Χαλκόδωνα, που βασίλευε πάνω σε όλους τους Άβαντες. Μαζί του ήρθαν ναυτικό και πεζικό με μακρυά μαλλιά, γενναίοι πολεμιστές που θα κάρφωναν ευχαρίστως οποιουσδήποτε εχθρούς με τα μακρυά και αστραφτερά τους δόρατα. Από αυτούς ήρθαν 50 πλοία.
Αποικίες των Αβάντων
Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οι Άβαντες συμμετείχαν στην αποίκηση του Θρονίου από τη Θεσπρωτία. Η συγκεκριμένη τοποθεσία έμεινε γι' αυτό γνωστή ως «Αβαντίς». Τελικά καταλήφθηκε όμως από την Απολλωνία, με τη βοήθεια της Κορίνθου. Μια άλλη αποικία στάλθηκε στη Χίο, αλλά κι αυτή κατανικήθηκε και οι άποικοί της υποχρεώθηκαν να την εγκαταλείψουν.
Αναφορές και σημειώσεις
[1.146.1] Αυτός είναι ο λόγος που οι Ίωνες της Μικράς Ασίας σχημάτισαν δώδεκα πόλεις· γιατί η εξήγηση, πως είναι τάχα αυτοί περισσότερο Ίωνες από τους άλλους Ίωνες ή ευγενέστερης καταγωγής, είναι μεγάλη ανοησία και να τη λέει κανείς: αφού ένα μεγάλο ποσοστό ανάμεσά τους αποτελούν οι Άβαντες από την Εύβοια, που με την Ιωνία δεν τους δένει ούτε καν το όνομα, κι είναι ακόμη ανακατωμένοι μαζί τους Μινύαι (Πελασγοί) από τον Ορχομενό και Καδμείοι (Φοίνικες) και Δρύοπες (Πελασγοί) και μια αποσπασμένη ομάδα από Φωκείς (Πελασγό-Δωριείς).
Βιβλιογραφία:
- Thesaurus Relictorum Linguarum Thraco-Dacicarum, λήμμα Άβας
- Ομήρου Ιλιάδα.
- Στράβων βιβλίο 10, κεφ 1 και 3.
Πληροφορίες αντλήθηκαν από την πηγή