Το 411 π.Χ. στην περιοχή αυτοί οι λεγόμενοι «τετρακόσιοι», προκειμένου να εμποδίσουν αποτελεσματικότερα τον πιθανό είσπλου του αττικού στόλου που βρισκόταν στη Σάμο και που τον θεωρούσαν πλέον εχθρικό προς αυτούς, έκτισαν τείχος από το εσωτερικό του οποίου και έλεγχαν με μικρή φρουρά τον είσπλου των πλοίων.
Το τείχος εκείνο εκτεινόταν σε όλο το μήκος της βορειοδυτικής παραλίας του αρχαίου λιμένα και έφθανε μέχρι τον οχυρό πύργο της Ηετιωνείας όπου και συναντούσε το παλαιό τείχος του Θεμιστοκλή. Μεταξύ δε του παλαιού και του νέου τείχους ανήγειραν τη Μέγιστη Στοά όπου εκεί και υποχρέωναν τους εισαγωγείς σίτου ν΄ αποθηκεύουν αλλά και να τον πωλούν χονδρικά ώστε να πατάξουν την μέχρι τότε αισχροκέρδεια και να γίνεται ο έλεγχος αυστηρότερα. Η «Μέγιστη Στοά» δεν πρέπει να συγχέεται με την Ιπποδάμεια αγορά.Το αθηναϊκό πραξικόπημα του 411 π.Χ. ήταν το αποτέλεσμα μιας επανάστασης που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Το πραξικόπημα ανέτρεψε τη δημοκρατική κυβέρνηση της αρχαίας Αθήνας και την αντικατέστησε με μια βραχύβια ολιγαρχία, γνωστή ως Αρχή των Τετρακοσίων.
Στον απόηχο της δημοσιονομικής κρίσης η οποία προκλήθηκε από την αποτυχημένη Σικελική Εκστρατεία, Αθηναίοι της ανώτερης τάξης, οι οποίοι εδώ και καιρό ήταν δυσαρεστημένοι με την άμεση δημοκρατία της πόλης-κράτους, επιδίωκαν να δημιουργήσουν μια ολιγαρχία της ελίτ. Πίστευαν ότι θα μπορούσαν να διαχειριστούν τη εξωτερική, δημοσιονομική και πολεμική πολιτική καλύτερα από την υφιστάμενη κυβέρνηση.
Η κίνηση προς την ολιγαρχία οδηγήθηκε από μια σειρά επιφανών και πλουσίων Αθηναίων, οι οποίοι κατείχαν σημαντικές θέσεις στον Αθηναϊκό στρατό στη Σάμο. Οι πραξικοπηματίες έκαναν το πραξικόπημα σε συνεργασία με τον Αλκιβιάδη.
Στους νεότερους χρόνους με τις εν τω μεταξύ γεωλογικές μεταβολές η Ηετιώνεια άρχιζε από τον είσπλου στο λιμένα και κατέληγε προ των Αλών του Πειραιά, στον άλλοτε Λαρισαϊκό σιδηροδρομικό σταθμό. Στην έκταση αυτή περιλαμβάνονταν ο ορμίσκος της Ηετιωνείας και η ομώνυμη χερσονησίδα. Επί της χερσονησίδας εκείνης υπήρχαν παλαιότερα (μέχρι το 1910) το «Βασιλικό Λεμβαρχείον», η «Φαρική Βάση», τα «Συνεργεία Φάρων» και το «Βασιλικό επάκτιον πυροβολείον» που απέδιδε ναυτικούς χαιρετισμούς. Η άκρη της χερσονησίδας ήταν μικρή νησίδα επί της οποίας φέρονταν ναυτικός φανός και μεγάλος σημαιοφορικός ιστός. Πίσω ακριβώς από τη χερσονησίδα σχηματιζόταν ο ομώνυμος ορμίσκος.
Με την πάροδο του χρόνου και την εγκατάσταση του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς σε τίποτα σήμερα δεν θυμίζει, ούτε και κατά το σχήμα, η περιοχή, από την εικόνα που παρουσίαζε η Ηετιώνεια στα πρώτα έτη της σύστασης του Πειραιά, ως επίνειο της πρωτεύουσας της Ελλάδας. Το μόνο που διασώζεται είναι τα ερείπια της αρχαίας Ηετιώνειας πύλης, που βρίσκεται δυτικά των σημερινών σιδηροδρομικών γραμμών του παλαιού Λαρισαϊκού σιδηροδρομικού σταθμού.
Ηετιώνεια Πύλη
Η Ηετιώνεια Πύλη αποτελούσε μεγάλο οχυρωματικό έργο στην εποχή του, χωρίς ιδιαίτερη αυλή, που όμως δέσποζε του αρχαίου λιμένα, αριστερά του εισερχομένου, λόγω ακριβώς του βραχώδους υψώματος που είχε ανεγερθεί. Έφερε δίφυλλη θύρα πλάτους 3,70 μ, ανάμεσα σε δύο πύργους διαμέτρου περίπου 10 μ. Το μέτωπο της πύλης προστατεύονταν από προτείχισμα και από μια μεγάλη σκαμμένη τάφρο πλάτους 3,5 μ. που μπροστά στην πύλη στένευε στα 1,80 όπου και υπήρχε ξύλινη κινητή γέφυρα, που στηρίζονταν σε κτιστούς πεσσούς.
Βιβλιογραφία:
«Thomas R. Martin, An Overview of Classical Greek History from Mycenae to Alexander». Perseus Digital Library, Tufts University.
Πηγή εικόνας : Κοινό Κτήμα
Πληροφορίες αντλήθηκαν από τις παρακάτω πηγές:
