Έφτασε στην περιοχή κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σελινούντα. Παντρεύτηκε την κόρη του Ελίκη και τον διαδέχτηκε στον θρόνο. Έκτισε την πόλη Ελίκη δίνοντάς της το όνομα της γυναίκας του και την έκανε πρωτεύουσα του βασιλείου του κτίζοντας και τον ναό του Ελικώνιου Ποσειδώνα.
Η Ελίκη ήταν αρχαία Ελληνική πόλη στην Αχαΐα που όπως πιστεύανε πολλούς αιώνες βυθίστηκε στον Κορινθιακό κόλπο από ισχυρό σεισμό και τσουνάμι (373 π.Χ.). Οι τελευταίες έρευνες ωστόσο ανακάλυψαν ότι είχε βυθιστεί σε μια εσωτερική λιμνοθάλασσα μέσα στο Αχαϊκό έδαφος.Βρισκόταν 40 Στάδια (7,4 χλμ) από το Αίγιο και 12 Στάδια (2,2 χλμ) από τη θάλασσα, πολύ κοντά στη σημερινή πόλη Βούρα η οποία ανήκε επίσης στην Αχαϊκή Συμπολιτεία. Στις προσπάθειες του να προστατέψει την περιοχή από μεγαλύτερες καταστροφές το "WMF" τοποθέτησε την Ελίκη στον κατάλογο με τις "100 περισσότερο απειλούμενες περιοχές του πλανήτη".
Το όνομα της το οφείλει στη βασίλισσα Ελίκη, κόρη του Σελινούντα και γυναίκα του Ίωνα. Ο Ίωνας κληρονόμησε την περιοχή από τον πεθερό του, ίδρυσε την πόλη και της έδωσε το όνομα της συζύγου του. Μετά την Κάθοδο των Δωριέων στην Αιγιάλεια, οι Ίωνες κάτοικοι της Ελίκης εκτοπίστηκαν και εγκαταστάθηκαν στην Αττική. Έτσι, στην περιοχή αυτή κυριάρχησαν οι Αχαιοί και μάλιστα χτίστηκαν δώδεκα πόλεις στις ίδιες ακριβώς περιοχές που κατοικούσαν προηγουμένως οι Ίωνες.
Η Ελίκη ιδρύθηκε την Εποχή του Ορείχαλκου και έγινε σύντομα η μεγαλύτερη πόλη στην Αχαΐα, ο Όμηρος γράφει ότι συμμετείχε στον Τρωικό Πόλεμο στο πλευρό του Αγαμέμνονα. Όταν οι Αχαιοί κατέλαβαν την Τροία η Ελίκη δημιούργησε την "Αχαϊκή Δωδεκάπολη", περιείχε 12 πόλεις γύρω από το σημερινό Αίγιο. Έγινε το σημαντικότερο πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο σε ολόκληρη την Πελοπόννησο και έκοψε τα δικά της νομίσματα.
Μετά την κάθοδο των Δωριέων, στην περιοχή καταφτάνουν ο Τισαμενός ο Λακεδαιμόνιος με Λακεδαιμόνιους, διωγμένους από τη Λακωνία και το Άργος από τον Αριστόδημο. Στους Λακεδαιμόνιους επιτράπηκε να εγκατασταθούν στην περιοχή και στην πόλη, αλλά η συγκατοίκηση δεν κράτησε πολύ, οι δύο πλευρές ήρθαν σε πολεμική αντιπαράθεση με νικητές τους Αχαιούς. Τα ευρήματα από την Ελίκη περιορίζονται μόνο σε χάλκινα νομίσματα του 5ου αιώνα π.χ. που σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο Μπόντε στο Βερολίνο.
Τα νομίσματα περιέχουν στην μπροστινή όψη την κεφαλή του Ποσειδώνα ιδρυτή και πολιούχου της πόλης με τα ελληνικά γράμματα "ΕΛΙΚ" και στην όπισθεν την τρίαινα με δελφίνια. Αναφέρεται (Παυσανίας «Αχαϊκά»), ότι υπήρχε μεγαλοπρεπέστατος ναός και άγαλμα σε υπερφυσικές αναλογίες, αφιερωμένο στον Θεό της θάλασσας, τον Ποσειδώνα.
Η Ελίκη ίδρυσε σημαντικές αποικίες όπως η Πριήνη στη Μικρά Ασία και η Σύβαρις στη νότια Ιταλία. Ο Πανελλήνιος ναός του Ελικώνιου Ποσειδώνα ήταν το σπουδαιότερο λατρευτικό κέντρο του θεού στην αρχαιότητα και το δεύτερο θρησκευτικό ιερό μετά τους Δελφούς.
Ο καταποντισμός
Η πόλη καταστράφηκε από σεισμό όταν άρχων επώνυμος στην Αρχαία Αθήνα ήταν ο Αστείος κατά το τέταρτο έτος της εικοστής πρώτης Ολυμπιάδας, κατά την οποία ο Δάμων ο Θούριος είχε κερδίσει την πρώτη του νίκη (χειμώνας 373 π.X.), μαζί με τη γειτονική Βούρα.
Η καταστροφή της πόλης έγινε μία χειμερινή νύχτα περίπου δύο χρόνια πριν από τη Μάχη των Λεύκτρων. Πολλά σοβαρά γεγονότα προειδοποίησαν για την τεράστια καταστροφή, εμφανίστηκαν "γιγαντιαίες στήλες φωτιάς" και πέντε μέρες πριν την καταστροφή όλα τα ζώα και τα έντομα της πόλης έφυγαν για την Ακρόπολη Κερύνεια.
Η πόλη και μία έκταση 12 σταδίων βυθίστηκε από τον σεισμό και καλύφτηκε από τη θάλασσα, όλοι οι κάτοικοι σκοτώθηκαν, υπήρχαν μονάχα κάποιες οροφές από ψηλά κτίσματα που διακρίνονταν μέσα στη θάλασσα. Πέντε πλοία από την Αρχαία Σπάρτη που είχαν αγκυροβολήσει στο λιμάνι της Ελίκης παρασύρθηκαν και βυθίστηκαν μαζί της.
Οι Αχαιοί έστειλαν 2.000 άνδρες να ανασύρουν από τον βυθό τα ανθρώπινα σώματα αλλά δεν κατάφεραν να περισυλλέξουν ούτε έναν νεκρό. Το Αίγιο ιδρύθηκε κατόπιν σε πολύ κοντινή απόσταση για να την αντικαταστήσει. Η πόλη καταστράφηκε από την οργή του θεού Ποσειδώνα επειδή οι κάτοικοι αρνήθηκαν να παραδώσουν στους απεσταλμένους της αποικίας της Ελίκης στην Ασία το άγαλμα του θεού ή κάποιο αντίγραφο του. Μερικοί συγγραφείς σημειώνουν ότι οι κάτοικοι της Ελίκης και των Βούρων τους θανάτωσαν.
Η ανακάλυψη
Η αρχαιολόγος Ντόρα Κατσωνοπούλου ίδρυσε την "Εταιρεία Φίλων Αρχαίας Ελίκης" με έδρα το Αίγιο (1983) συναντήθηκε με τον Στίβεν Σωτήρ (γεν. το 1943) Διευθυντή στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και αποφάσισαν να προχωρήσουν δυναμικά στην ανακάλυψη της βυθισμένης πόλης (1988). Τα αρχαία κείμενα περιγράφουν ότι η Ελίκη βυθίστηκε σε πορώδες έδαφος, υπέθεταν αρχικά ότι ήταν ο Κορινθιακός κόλπος όπως ήταν μέχρι τότε η κυρίαρχη γνώμη, αποφάσισαν να εξερευνήσουν τη θάλασσα γύρω από το Αίγιο.
Στην αρχή, προχώρησαν σε υπερηχητική (Σόναρ) σάρωση της υποθαλάσσιας περιοχής ΝΔ του Αιγίου αλλά δεν βρέθηκε καμία βυθισμένη πόλη. Οι δύο ερευνητές σκέφτηκαν την πολύ λογικότερη εκδοχή να βυθίστηκε στην περιοχή που βρισκόταν χωρίς να μετακινηθεί στον Κορινθιακό, στη συνέχεια την κάλυψαν τα νερά από το τσουνάμι και παρέμειναν εκεί σαν μια εσωτερική λιμνοθάλασσα. Με το πέρασμα των χιλιετιών η λιμνοθάλασσα καλύφτηκε με τα ιζήματα που έφερνε ο ποταμός στις εκβολές του.
Η έρευνα ξεκίνησε στο άνω τμήμα του Δέλτα που σχηματίζεται από τις εκβολές των ποταμών Σελινούντα και Κερυνίτη (1991), ανακάλυψαν στρώματα με κεραμική σε βάθος 15 μέτρων. Οι αρχαιολόγοι σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, διεξήγαγαν Μαγνητομετρική έρευνα της περιοχής στο μέσο του Δέλτα, η οποία αποκάλυψε το περίγραμμα κτιρίου (1994).
Από αυτό το σημείο ξεκίνησαν οι ανασκαφές (1995), οι οποίες συνεχίστηκαν μέχρι το 2005, αποκαλύπτοντας τα ίχνη της Κλασικής και Ελληνιστικής πόλης της Ελίκης, Ρωμαϊκό δρόμο και Ρωμαϊκά και Βυζαντινά κοιμητήρια. Ανακάλυψαν επίσης προϊστορική πόλη της πρώιμης Εποχής του Ορείχαλκου (2400 π.Χ.) διατηρημένη σε πολύ καλή κατάσταση, φαίνεται να είχε την ίδια τύχη με τη μεταγενέστερη Ελληνιστική πόλη.
Η πόλη βρέθηκε τελικά θαμμένη σε μιά αποξηραμένη λιμνοθάλασσα κοντά στο χωριό Ριζόμυλος Αχαΐας. Στο στρώμα της καταστροφής του σεισμού του 373 π.Χ. βρέθηκαν πολλά ευρήματα από κεραμική και στέγες που ταιριάζουν απόλυτα με τις περιγραφές των αρχαίων κειμένων τόσο για την πόλη όσο και για τη θέση. Οι ανασκαφές στο Δέλτα των δύο ποταμών έφεραν στο φως ευρήματα από όλες τις ιστορικές περιόδους, από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τη Ρώμη και το Βυζάντιο.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη στη προσπάθεια των χωριών της Αττικής για πολιτική ένωση αντιτάχθηκε η Ελευσίνα. Στον πόλεμο που ακολούθησε διορίστηκε πολέμαρχος ο Ίωναςκαι οδήγησε τους Αθηναίους σε νίκη γιατί Όπως αφηγείται ο Αριστοτέλης, "μερικοί από τους βασιλιάδες της εποχής αποδει'χθησαν μαλθακοι στα πολεμικά ". Υπήρξε ο πρώτος πολέμαρχος και εγκαινιάστηκε με αυτό το τρόπο ο θεσμός του πολέμαρχος σε μάχη που έγινε κοντά στην Ελευσίνα, σκοτώθηκε.
Βιβλιογραφία:
- Timothy Gantz: «Mythes de la Grèce archaïque» (Γαλλικά) Éditions Belin. Παρίσι. 2004. σελ. 1387. ISBN-13 978-2-7011-3067-5. ISBN-10 2-7011-3067-0.
- Παπαρρηγόπουλος, Κωνσταντίνος (1858). Ιστορικαί Πραγματείαι.
- Αθηναίων Πολιτεία. σελ. 93. ISBN 978-960-639-012
- Όμηρος, Ιλιάδα, Ραψωδία Β΄
- Κλαύδιος Αιλιανός, «Περὶ ζῴων ἰδιότητος», Τόμος 2, Κεφάλαιο 19
- Στράβων, Γεωγραφικά, Βιβλίο Η΄
- Παυσανίας, "Ελλάδος περιήγησις/Αχαϊκά"
- Αλέξης Παπαδόπουλος, "Ανακαλύπτοντας μια βυθισμένη πόλη", περιοδικό Αρχαιολογία, τχ. 9 (Νοέμβρης 1983)
- Νικόλας Φαράκλας, Η Γεωπολιτική Οργάνωση της Πελοποννησιακής Αχαΐας, Πανεπιστήμιο Κρήτης-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας-Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, σειρά: Ρίθυμνα-Θέματα Κλασικής Αρχαιολογίας, αρ.9, Ρέθυμνο 2001
- περιοδικό Επίκαιρα, τχ. 716 (Απρίλιος 1982)
- περιοδικό Πλεύση, τχ. 7 (Σεπτέμβριος 1984)
- Ντόρα Κατσωνοπούλου, "Η Ελίκη και η περιοχή της στην ιστορία" (2002)
- Ντόρα Κατσωνοπούλου, "Η Ελίκη και η περιοχή της στο φώς των νέων ανακαλύψεων" (2002)
- Ξινόπουλος, Π. Κ. (1912). "Το Αίγιο διά μέσου των αιώνων".
- Παπαχατζής, Νίκος (1967). "Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις Αχαϊκά-Αρκαδικά".
- Σταυρόπουλος, Αρίστος (1954). "Ιστορία πόλεως Αιγίου".
- Σπυρίδων Μαρινάτος (1960). "Ελίκη, μία βυθισμένη πόλη της Κλασσικής Αρχαιότητας".
- Σπυρίδων Μαρινάτος (1967). "Έρευνα περί την Ελίκην Π.Α.Α. τ 41".
- Σπυρίδων Μαρινάτος (1968). "Ελίκη-Θήρα-Θήβαι Α.Α.Α. τ 1".
- Alvarez-Zarikian, Carlos A.; Soter, Steven; Katsonopoulou, Dora (2008). "Recurrent Submergence and Uplift in the Area of Ancient Helike, Gulf of Corinth, Greece: Microfaunal and Archaeological Evidence". Journal of Coastal Research.
- Giovannini, A. (1985). "Peut-on démythifier l'Atlantide?". Museum Helveticum (Στα Γαλλικά).
- Lafond, Yves (1998). "Die Katastrophe von 373 v. Chr. und das Versinken der Stadt Helike in Achaia". In Olshausen, E.; Sonnabend, H. (eds.). Naturkatastrophen in der antiken Welt. Stuttgarter Kolloquium zur historischen Geographie des Altertums (Στα Γερμανικά).
- Mogens Herman Hansen & Thomas Heine Nielsen (2004). "Achaia". An inventory of archaic and classical poleis. New York: Oxford University Press.
- Publius Ovidius Naso ; Orger, Thomas, trans. (1814) Ovid's Metamorphoses. London, England: (Self-published) Βιβλίο 15.
- Schmidt, Johann Friedrich Julius (1879). Studien über Erdbeben [Studies of Earthquakes] (Στα Γερμανικά) (2η Έκδοση).
- Δώρα Κατσωνοπούλου-Steven Soter, Οι ανακαλύψεις στην αρχαία Ελίκη (Αγγλικά)
Πηγή εικόνας : Από Drekis - Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 3.0
Πληροφορίες αντλήθηκαν από τις παρακάτω πηγές:
