Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2018

Η κάνναβη στον Ηρόδοτο και το Δημόκριτο

Η καλλιέργεια της κάνναβης εντοπίζεται στους αρχαίους χρόνους και σε διάφορους πολιτισμούς. Eίναι γνωστή για τις ίνες με τις οποίες επί αιώνες κατασκευάζονται σκοινιά και υφάσματα, αλλά και για τις πολυάριθμες ουσίες, φαρμακευτικές και ψυχοδραστικές, που περιέχονται στον κορμό, στα φύλλα και στα άνθη της.

Πολύ νωρίς οι άνθρωποι είχαν καταλάβει την χρησιμότητα των προϊόντων της και έτσι βρήκε τη θέση της στη διατροφή, ως πρώτη ύλη για διάφορα προϊόντα, στην ιατρική, αλλά και σε διάφορες ιεροτελεστίες. Και σήμερα χρησιμοποιείται στην υφαντουργία, τη χαρτοποιία, την ιατρική, ως καύσιμη ύλη, ως βάση για παραγωγή βερνικιών και χρωμάτων.

Οι σπόροι και το λάδι του φυτού όχι μόνο αποτελούσαν βασική τροφή για ανθρώπους και ζώα μα και σειρά φαρμάκων για πάρα πολλές ασθένειες.

Με τις ίνες της κάνναβης κατασκευάζονταν σχοινιά και πανιά, για να μπορούν να ταξιδεύουν οι άνθρωποι στη θάλασσα, ενώ παράλληλα ήταν από τα καλύτερα γιατρικά για σωματικές και ψυχικές ασθένειες.

Χρησιμοποιήθηκε στα ερωτικά παιχνίδια, ως εξαγνιστικό μέσο στις νεκρικές τελετουργίες, αλλά και ως υπερβατικό στην προσπάθεια των ανθρώπων να αγγίξουν την υπέρτατη χαρά επικοινωνίας με τις θεϊκές δυνάμεις. Γι’ αυτό άλλωστε έχει ονομαστεί και «ιερό χόρτο»

O Hρόδοτος για την κάνναβη  κι οι Σκύθες που ουρλιάζουν από ευχαρίστηση.


Ο Ηρόδοτος περιγράφει πως την αξιοποιούν και την απολαμβάνουν οι Σκύθες: «Τεντώνουν μάλλινα υφάσματα πάνω σε τρία δοκάρια που ενώνονται στη κορυφή και μέσα σ’αυτή τη σκηνή βάζουν μια λεκάνη γεμάτη πυρακτωμένες πέτρες. Μετά παίρνουν σπόρους κάνναβης, τρυπώνουν στη σκηνή και ρίχνουν τους σπόρους πάνω στις καυτές πέτρες. Αυτοί αρχίζουν να καπνίζουν και βγάζουν τόσο καπνό που δε συγκρίνεται με κανένα ελληνικό ατμόλουτρο.

Αυτή η περιγραφή επιβεβαιώθηκε όταν βρέθηκε στη Σιβηρία, στα Αλτάια όρη, το 1940, τάφος από το 400 π.Χ. όπου μέσα είχαν τοποθετήσει μαζί με τον νεκρό ένα αντίσκηνο, ένα χάλκινο δοχείο με σπόρους κάνναβης και μερικές πέτρες.

Ο Δημόκριτος και η κάνναβη με κρασί και μύρο


Ο Δημόκριτος αναφέρει ότι οι αρχαίοι Έλληνες έπιναν κάνναβη με κρασί και μύρο για να προκαλέσουν οράματα, ο Γαληνός γράφει περί το 200 μ.Χ. ότι ορισμένες φορές κερνούσαν κάνναβη τους επισκέπτες για να προκαλέσουν ευθυμία. Την αναφέρουν οι συγγραφείς Λουκίλιος και Πλίνιος όπου στη Φυσική Ιστορία του 1ου αι. μ.Χ., περιγράφεται η παρασκευή σκοινιού και υφασμάτων από αυτήν.

Ο Παυσανίας, μάλιστα, αναφέρει (Παυσανίου Ηλιακά, VI, 26,5) ότι στην Ηλεία, τόπο τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων, υπήρχε εκτεταμένη καλλιέργεια κάνναβης καλής ποιότητας:

«Την μεν την κανναβίδα και λίνον και την βύσσον σπείρουσιν όσοις η γη τρέφει εστίν επιτήδειος»

Σημαντικό ρόλο έχει διαδραματίσει η κάνναβη και στις θρησκείες πολλών λαών της Ασίας και της Αφρικής, καθώς και στο Ισλάμ (και γενικά στον Αραβικό κόσμο), στον Σουφισμό κ.λπ. Είναι βέβαιο ότι την γνώριζαν και οι αρχαίοι Γερμανοί, δεδομένου ότι ανακαλύφθηκαν σπόροι κάνναβης στα επιτύμβια αγγεία του Βίλμερσντορφ (500 π.Χ.).

Πέραν αυτού έχουν ανακαλυφθεί καννάβινα σχοινιά και υφάσματα σε όλες σχεδόν τις χώρες της βορείου Ευρώπης και έχει καταδειχθεί ότι η πεδιάδα του Ρήνου ήταν ο τόπος καλλιέργειας φυτειών κάνναβης.


Βιβλιογραφία:

  • Παυσανίου «Ηλιακά», εκδοτική Αθηνών.
  • Γιώργου Καράμπελα «Το Ιερό Χόρτο», εκδ. Οξύ.
  • Λίνα Γιάνναρου, «Καθημερινή», 9.7.2005.
  • Δ. Γαλάνης – Νικ. Καραγιάννης, «Το Βήμα», 9.8.1998.
  • Κουκουλές Φαίδων, «Βυζαντινών βίος και πολιτισμός», επανέκδ. Παπαζήσης.
  • Ι. Πασσάς, Η αληθινή προϊστορία, «Τα Ορφικά», εκδ. Ήλιος.
  • Βιβλίο «Canavaccio / Κείμενα περί της ηδονιστικής δρόγης»
  • Πάρης Πέτρας, Κάνναβις: Ιερή και αναθεματισμένη, Περιοδικό Όριον



Πηγή