Σύμφωνα με τις περιγραφές τα αγάλματα ήταν μπρούντζινα και ήταν τοποθετημένα μπροστά από το αρχαίο Μητρώον, που ήταν ο ναός της μητέρας των θεών, της Ρέας. Εκεί φυλάσσονταν τα αρχεία της Αθήνας.
Το 508 π.Χ. ο Αθηναίος πολιτικός Κλεισθένης στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων του που έθεσαν τα θεμέλια της δημοκρατίας, χώρισε τους κατοίκους της αρχαίας Αθήνας σε δέκα φυλές. Αρχικά δημιούργησε στην Αττική τρεις δήμους, το Άστυ, τα Παράλια και τη Μεσογαία.
Στη συνέχεια χώρισε τον κάθε δήμο σε δέκα τριττύες, που ήταν διοικητικές υποδιαιρέσεις. Έπειτα πήρε μια τριττύα από τον δήμο της Μεσογαίας, όπου έμεναν κυρίως αγρότες, μια τριττύα από τον δήμο της Παραλίας, που υπήρχαν περισσότεροι έμποροι και μια από το άστυ, που επικρατούσαν περισσότερο οι ευγενείς και δημιούργησε μια φυλή.
Σκοπός ήταν οι πλούσιοι ευγενείς να αναμειχθούν με τους υπόλοιπους πολίτες. Με αυτόν τον τρόπο έδωσε το δικαίωμα και σε κατώτερες κοινωνικές τάξεις να έχουν συμμετοχή στα κοινά και να εκλέγουν τα διοικητικά όργανα της κάθε φυλής.
Σε κάθε φυλή υπήρχε ένας άρχοντας, ένας φύλαρχος, ένας γραμματέας και ένας στρατηγός, αλλά και πενήντα βουλευτές που συμμετείχαν στο σώμα των πεντακοσίων. Ο Κλεισθένης έδωσε όλη την εξουσία στην Εκκλησία του δήμου. Από αυτήν εκλέγονταν και οι δέκα στρατηγοί που διοικούσαν όχι μόνο το στρατό αλλά και το ίδιο το κράτος.
Ο Κλεισθένης αποφάσισε να ονομάσει τις φυλές με ονόματα Αθηναίων ηρώων και βασιλέων. Έτσι, έστειλε 100 προτάσεις στο μαντείο των Δελφών, όπου επελέγησαν οι 10. Συγκεκριμένα, υπήρχαν:
- η Κεκροπίς από τον μυθικό βασιλιά της αρχαίας Αθήνας Κέκροπα,
- η Ερεχθηίς από τον Ερεχθέα, ήρωα και βασιλέα των Αθηνών,
- η Αιγηίς από τον μυθικό βασιλιά Αιγέα,
- η Πανδιονίς από τον βασιλιά Πανδίωνα,
- η Λεοντίς από τον ήρωα Λέοντα που γιος του Ορφέα,
- η Ακαμαντίς από τον Ακάμα που ήταν γιος του Θησέα,
- η Οινηίς από τον Οινέα, βασιλιάς της Καλυδώνας,
- η Ιπποθοωντίς από τον μυθικό Ιπποθόωντα, γιο του θεού Ποσειδώνα και της Αλόπης,
- η Αιαντίς από τον Αία τον Τελαμώνιο, που ήταν μυθικός βασιλιάς της Σαλαμίνας και ένας από τους σημαντικότερους ήρωες του Τρωικού πολέμου
- και η Αντιοχίς από τον μυθικό Αντίοχο, γιο του Ηρακλή και της Μήδας.
Το μνημείο των Επώνυμων Ηρώων δημιουργήθηκε κατά το 330 π.Χ. στην αρχαία Αγορά προς τιμήν των ανδρών που είχαν δώσει το όνομά τους στις φυλές και το χρησιμοποιούσαν ως δημόσιο πίνακα ανακοινώσεων. Σύμφωνα με αρχαιολόγους το μνημείο βρισκόταν στην αρχή σε άλλο σημείο, πιθανότατα στο δυτικό άκρο της Μεσαίας Στοάς.
Μπροστά από κάθε μπρούτζινο ανδριάντα έβαζαν τα λεγόμενα «λευκώματα», ήταν ξύλινοι πίνακες που ασβεστώνονταν, στους οποίους αναρτούσαν ειδήσεις που σχετίζονταν με κάθε φυλή. Έτσι, οι Αθηναίοι πολίτες ενημερώνονταν για τις προτάσεις νέων νόμων, δημόσιες τιμητικές διακρίσεις, επικείμενες δίκες και έβλεπαν τους καταλόγους με τα ονόματα των πολιτών που έπρεπε να στρατολογηθούν.
Το μνημείο μεταβλήθηκε πολλές φορές ανάλογα με τις αλλαγές που γίνονταν στην Αθηναϊκή κοινωνία. Το 307 π.Χ. ο Δημήτριος Πολιορκητής ζήτησε να δημιουργηθεί μια νέα φυλή προς τιμήν του, καθώς είχε καταφέρει να ελευθερώσει την Αθήνα από τον Κάσσανδρο.
Οι Αθηναίοι του απέδωσαν τιμές για τη δράση με τη δημιουργία της Δημητριάδας φυλής, αλλά και της Αντιγόνιδος, η οποία πήρε το όνομά της από τον πατέρα του Δημήτριου του Πολιορκητή, Αντίγονο Α τον Μονόφθαλμο. Εκείνη την εποχή προσέθεσαν δυο ακόμη ανδριάντες στο μνημείο των Επώνυμων Ηρώων.
Κατά τον 2ο αιώνα π.Χ. δημιουργήθηκε μια ακόμη φυλή, η Ατταλίς από τον ηγεμόνα της Περγάμου Αττάλου Β΄, ενώ μερικά χρόνια αργότερα ιδρύθηκε η Αδριανίς φυλή προς τιμήν του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού. Έτσι, το βάθρο του μνημείο επεκτάθηκε για να χωρέσουν και οι υπόλοιποι ανδριάντες.
Το βάθρο ανακαλύφθηκε μετά από ανασκαφές που έκανε η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών της Αθήνας στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Τα μπρούτζινα αγάλματα δεν διασώζονται.
Πηγή
