Τρίτη 29 Μαρτίου 2022

Ο μύθος του Βελλεροφόντη

Ο Βελλεροφόντης, ή Βελλερεφών, είναι ήρωας της Ελληνικής μυθολογίας. Αναφέρεται ως υιός του βασιλέα της Κορίνθου (ή Εφύρας) Γλαύκου (και επομένως έγγονος του Σίσυφου) και της Ευρυνόμης (θυγατέρας του Νίσου, βασιλέα των Μεγάρων).

Ιππόνοος ήταν και το αρχικό όνομα του ήρωα Βελλεροφόντη. Ο Ιππόνοος, πρίγκηπας της Κορίνθου, σκότωσε κατά λάθος τον αδελφό του Δηλιάδη ή τον Αλκιμένη ή τον Πειρήνα. Αναγκάσθηκε τότε να καταφύγει στην Τίρυνθα, όπου βασίλευε ο Προίτος με τη σύζυγό του Σθενέβοια. Ο Ιππόνοος τους ζήτησε φιλοξενία και κάθαρση στην αυλή τους.

Αλλά η Σθενέβοια ερωτεύθηκε τον νεαρό Κορίνθιο, πράγμα που υπήρξε η αρχική αιτία για τη μετάβασή του στον Ιοβάτη και τα κατοπινά ηρωικά του κατορθώματα. Ο Βελλεροφόντης την αποκρούει και εκείνη τον κατηγορεί στον σύζυγό της. Θέλοντας να τον απομακρύνει από την Τίρυνθα, ο βασιλέας Προίτος τον αποστέλλει στον πεθερό του Ιοβάτη, βασιλέα της Λυκίας στη Δυτική Μικρά Ασία (έχοντας ένα κλειστό γράμμα από τον Προίτο, στο οποίο ο αποστολέας παράγγειλε στον αποδέκτη να φονεύσει τον φέροντα).

Οι τρεις επικίνδυνες αποστολές

Ο βασιλέας Ιοβάτης του αναθέτει τις εξής αποστολές:

  • Να αντιμετωπίσει τους Σόλυμους (ληστρικό λαό, στα ανατολικά σύνορα του βασιλείου της Λυκίας). Αυτοί κατατροπώθηκαν από τον ήρωα.

  • Να αντιμετωπίσει τις Αμαζόνες (τον θρυλικό πολεμοχαρή λαό της Μικράς Ασίας που τον αποτελούσαν μόνον γυναίκες). Επίσης και αυτές συνετρίβησαν.

  • Να αντιμετωπίσει τη Χίμαιρα (φοβερό, πυρίπνουν και τρικέφαλο τέρας που στο εμπρόσθιο μέρος του είχε κεφαλές λέοντα και τράγου και η ουρά του κατέληγε σε κεφαλή δράκοντα). Ο Βελλεροφόντης ιππεύοντας τον Πήγασο (πτερωτό ίππο από την πηγή Πειρήνη της Κορίνθου) κατάφερε να την φονεύσει. Τέλος αφού εξόντωσε και επιφανείς Λύκιους που του έστησαν ενέδρα (με διαταγή του Ιοβάτη) επέστρεψε θριαμβευτής στην Λυκία όπου ο βασιλέας αναγκάστηκε να του προσφέρει τη θυγατέρα του Αμφίκλεια (ή Φιλονόη) ως σύζυγο καθώς και τη διαδοχή του βασιλείου. Πλήρης από έπαρση για τη δύναμή του, ο Βελλεροφόντης αποφασίζει με το φτερωτό άλογό του να ανέβει στον ουρανό (ή στον Όλυμπο) και να ανακαλύψει την κατοικία των θεών. Τότε ο Δίας, εξοργισμένος από το θράσος του, του έριξε κεραυνό με αποτέλεσμα ο Βελλεροφόντης να πέσει από το άλογό του σε έναν ακανθώνα και να μείνει τυφλός και χωλός, χάνοντας τόσο τη βασιλική αρχή όσο και τον Πήγασο (που του «τον πήραν οι θεοί»).

Ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης, βασισμένος σε αυτόν τον μύθο, έγραψε την τραγωδία του Βελλεροφών, από την οποία σώζονται 90 στίχοι.

Ο ήρωας εγκαταλείπει τη Μικρά Ασία και επιστρέφει στην Ελλάδα όπου περιπλανάται φτωχός και δυστυχισμένος. Σύμφωνα με μία ασαφή αναφορά στην Ιλιάδα, καταφεύγει στην Καλυδώνα (ενδεχομένως λίγο πριν τον θάνατό του) όπου φιλοξενείται από τον βασιλέα Οινέα. Από τη σύζυγό του Αμφίκλεια αποκτάει δύο γιούς: τον Ιππόλοχο και τον Ίσανδρο.


Σύμφωνα με τη Θεογονία (Στίχοι: 276~283)

...

Σθεννώ τ᾽ Εὐρυάλη τε Μέδουσά τε λυγρὰ παθοῦσα·

ἡ μὲν ἔην θνητή, αἱ δ᾽ ἀθάνατοι καὶ ἀγήρῳ,

αἱ δύο· τῇ δὲ μιῇ παρελέξατο Κυανοχαίτης

ἐν μαλακῷ λειμῶνι καὶ ἄνθεσιν εἰαρινοῖσι.

Τῆς ὅτε δὴ Περσεὺς κεφαλὴν ἀπεδειροτόμησεν,

ἐξέθορε Χρυσάωρ τε μέγας καὶ Πήγασος ἵππος.

τῷ μὲν ἐπώνυμον ἦν, ὅτ᾽ ἄρ᾽ Ὠκεανοῦ παρὰ πηγὰς

γένθ᾽, ὁ δ᾽ ἄορ χρύσειον ἔχων μετὰ χερσὶ φίλῃσι.


...

...

τη Σθεννώ, την Ευρυάλη και τη Μέδουσα που έπαθε συμφορά ολέθρια.

Γιατί αυτή ήταν θνητή, ενώ οι άλλες δυο αγέραστες κι αθάνατες.

Μ᾽ αυτήν κοιμήθηκε ο Μαυρομάλλης

σε μαλακό λιβάδι και μες στα άνθη τα εαρινά.

Κι όταν της έκοψε απ᾽ το λαιμό την κεφαλή ο Περσέας,

ξεπήδησε ο μέγας Χρυσάωρ κι ο Πήγασος το άλογο.

Κι εκείνος πήρε αυτό το όνομα, γιατί στου Ωκεανού γεννήθηκε

πλάι τις πηγές, κι ο άλλος γιατί χρυσό σπαθί στα χέρια του κρατούσε.


Πηγή εικόνας : Από Άγνωστος - Marsyas (2005), CC BY-SA 2.5,


Πληροφορίες αντλήθηκαν από την πηγή