Η Αμφίπολη δείχνει Βασιλιά

ΚΑΤΑ ΠΑΝΤΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ( του νομισματολόγου ερευνητή Αστέριου Τσίντσιφου )

Η φράση της επικεφαλίδας μας, εμπεριέχεται συνήθως σε μηνυτήρια αναφορά, που οι κατηγορούμενοι κατά την στιγμή της κατάθεσής της, δεν είναι ακόμα συγκεκριμένοι. Αυτό ταιριάζει και στην υπόθεση εικονικής πολιτιστικής ανυπαρξίας ή παρακμής κατά περίπτωση, που κάποιοι καταδίκασαν έναν τόπο εξαιρετικά πολιτισμένο.

Το παράπτωμα δυστυχώς είναι διαχρονικό και διαπράττεται κατ’ εξακολούθηση. Τελευταίο παράδειγμα το μνημείο «Καστά», του οποίου η τύχη φαίνεται να ακολουθεί την πεπατημένη.
Όλα τα κράτη του κόσμου, που άλλα λίγο άλλα πολύ στερούνται πολιτιστικής κληρονομιάς, για να προσελκύσουν τουρισμό, φρόντισαν και φροντίζουν να αναδείξουν και το παραμικρό.
Εφευρίσκουν μύθους που λένε στους τουρίστες και κανένας δεν νοιάζεται, αν αυτοί έχουν βάση. Τα παραδείγματα χιλιάδες: Εδώ κλώτσησε το άλογο του τάδε και άφησε σημάδι, στο σπίτι αυτό γεννήθηκε ο δείνα, στη λίμνη αυτή έμαθε κολύμπι ο άλλος κ.ο.κ. Όμως αυτοί είναι κουτόφραγκοι και δεν είναι δυνατόν εμείς να ακολουθήσουμε αυτούς. Οι δικοί μας πραγματικοί μύθοι που μάλιστα εφαρμόζουν και στην αληθινή ιστορία, ούτε φαίνονται ούτε ακούγονται.

Εμείς τα μάρμαρα τα πετάμε στις λίμνες, αφήνουμε τους Μακεδονικούς τάφους να χορταριάζουν και ότι αναδεικνύουμε το εγκαταλείπουμε. Έτσι διαχειρίζονται κάποιοι την αφθονία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, την οποία στο νομό Σερρών καταφέρνουν να κρατάνε στο μηδέν. Βέβαια το φαινόμενο αυτό είναι γενικότερο, όμως δεν θα το πλατειάσουμε. Θα περιοριστούμε μόνο στο μνημείο «Καστά», ελπίζοντας ότι η ανάδειξή του, θα καταφέρει τελικά να συμπαρασύρει και ότι άλλο παραμελημένο υπάρχει στο νομό. Πρέπει να προσέξουν οι άμεσοι διαχειριστές της ανάδειξης, ότι έχουν να κάνουν με τους μύθους των μύθων και με την ιστορία της ιστορίας. Στο χέρι τους είναι να το μεταδώσουν στους έμμεσους διαχειριστές και έτσι να έχουμε όπως πρέπει και αίσια έκβαση της ανασκαφής. Ότι άλλο θα τους εκθέσει ανεπανόρθωτα, μια και κάποια πράγματα δεν κρύβονται κάτω από το χαλί.

Από τον περίβολο ακόμα, το μνημείο χαρακτηρίστηκε έργο του Δεινοκράτη. Μπορείτε να φανταστείτε τον Δεινοκράτη να ασχολείται με έργα που δεν ήταν βασιλικά; Και ακόμα χειρότερα, να ασχολείται με τυπικούς Μακεδονικούς τάφους; Αλλά και πέρα απ’ αυτό. Μπορείτε να φανταστείτε άλλη οικογένεια εκτός από βασιλική, να μπορεί να χρηματοδοτήσει αυτό το πανάκριβο έργο; Μπορούν ίσως, μόνο κάποιοι που εξυπηρετούν σκοπιμότητες. Το κομμάτι του περιβόλου που σώθηκε ανέπαφο με την μοναδική σε τελειότητα κατασκευή του, θα έπρεπε να προϊδεάσει για τη συνέχεια. Ο πήχης ήταν ήδη πολύ ψηλά και κάποιοι θα μπορούσαν να αποφύγουν τον εξευτελισμό. Ότι ακολούθησε, κάλλιστα θα μπορούσε να γίνει σενάριο επιθεώρησης. Από τη μια έκρυβαν απεγνωσμένα κινητά αντικείμενα και από την άλλη παρουσιάζονταν ακίνητα για να τους εξευτελίζουν όλο και περισσότερο.

Λες και αν κάποιοι αφαιρέσουν τα έπιπλα από το προεδρικό μέγαρο, θα μας πείσουν ότι πρόκειται για χαμόσπιτο. Σε ανύποπτο χρόνο, ομολογήθηκε ότι ο χώρος ήταν επισκέψιμος. Γιατί άραγε; Εκεί στο υπόγειο, θέα δεν είχε. Εκτός από προσκύνημα, μπορείτε να φανταστείτε κάτι άλλο; Πόσοι να ήταν αυτοί που άξιζε να τους προσκυνήσει κανείς; Πάντως κάτω από βασιλιά δεν ήταν. Και γιατί σφίγγες και μαινάδες; Πέρα από το ότι ήταν ακόλουθες του Διονύσου, τι άλλο πρέσβευαν; Μα ήταν σύμβολα προστασίας και ταίριαζαν απόλυτα στο χώρο. Οι αρχαίοι τουλάχιστον, αντίθετα με τους σημερινούς που βλέπουν ακόμα Καρυάτιδες, έτσι αντιλαμβάνονταν την προστασία ιερών χώρων. Φυσικά το προσκύνημα δεν ήταν αφηρημένο. Ήταν συγκεκριμένο και ο κατασκευαστής φρόντισε να δώσει την ανάλογη οπτική που κατατόπιζε τον επισκέπτη. Είναι η οπτική που ευτυχώς ανήκει στα ακίνητα και που για λόγους δικούς τους, οι έως τώρα ενασχολούμενοι εκεί, αρνούνται να δουν.

Αρνούνται να δουν τον Διόνυσο, που εκφράζεται από τις σφίγγες, τις μαινάδες και το ιερό του ζώο, την κατσίκα, που θυσιάζουν οι μορφές στα επιστήλια.

Αρνούνται να δουν πίσω από τον Διόνυσο, την Ολυμπιάδα και να την αναγνωρίσουν πάνω στο άρμα.

Αρνούνται ακόμα να αναγνωρίσουν δίπλα της τον Φίλιππο. Αντίθετα ομιλούν για αρπαγή της Περσεφόνης, νομίζοντας ότι έτσι θολώνουν περισσότερο τα νερά. Προτιμώ να γράφω ότι το κάνετε εσκεμμένα, γιατί αλλιώς ο χαρακτηρισμός δεν θα σας άρεσε καθόλου. Αρνούνται να ομολογήσουν ότι οι Νίκες πίσω από τις μορφές στα επιστήλια, συνόδευαν μόνο βασιλιάδες.

Και τέλος... αρνούνται να δεχτούν ότι το προσκύνημα θα μπορούσε να αφορά, εκτός του Φιλίππου και τον ίδιο τον Αλέξανδρο.

Στο κάτω-κάτω, άλλο τάφος και άλλο προσκύνημα. Τι πιο φυσιολογικό να έχει ο Μέγας στρατηλάτης, άσχετα με το πού είναι θαμμένος, προσκύνημα στην πατρίδα του.

Μισή μέρα θα μπορούσε να μιλά ένας ξεναγός, για τους μύθους των μύθων, αλλά και για πραγματική ιστορία, που πηγάζουν από ένα μόνο μνημείο που δεν έχει ταίρι αλλού. Για να γίνει αυτό όμως, πρέπει κάποιοι να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και αν μόνοι τους δεν μπορούν, να ζητήσουν συνδρομή. Αναφέρομαι κατά κύριο λόγο στους αρχαιολόγους, που πρέπει να δώσουν προς τα έξω την πραγματική διάσταση του μνημείου. Αν το κάνουν αυτό, κανένας δεν θα τολμήσει να το θάψει. Τα μέχρι τώρα σημάδια πάντως δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά.

Μια ομάδα καλοπληρωμένων και αναμεταξύ των βραβευμένων, εννοούν να «παίζουν» με την πολιτιστική μας κληρονομιά και κατ’ επέκταση με την τουριστική ανάπτυξη που μπορεί να γνωρίσει ο νομός μας. Αν αυτοί δεν συνέλθουν έστω και την ύστατη στιγμή και δεν σταματήσουν την κατηφόρα της απαξίωσης που τρέχουν, τότε η αλήθεια αυτού του μνημείου θα τους καταστρέψει.
Κατά παντός υπευθύνου λοιπόν και ήμαστε σε αναμονή των εξελίξεων.

του νομισματολόγου ερευνητή Αστέριου Τσίντσιφου.


Πηγή