Στήβεν Μίλλερ η αγάπη του για τη χώρα που τον έκανε πιο Έλληνα από τους Έλληνες

Όλοι οι μεγάλοι «έρωτες» συχνά πυροδοτούνται από μικρά, αλλά μεστά νοήματος γεγονότα. Από απέριττες λέξεις και χειρονομίες φαινομενικά ταπεινές, διακριτικές, γεμάτες ουσία, χωρίς κραυγές και τυμπανοκρουσίες, οι οποίες αφήνουν να εννοηθεί ότι από πίσω κρύβουν έναν πλούτο σπάνιο που σε κερδίζει αυτοστιγμεί και σε εμπνέει με ένα είδος σιγουριάς ότι κάτι μεγάλο ξεκινάει. Κάτι που θα διαρκέσει και ίσως σου αλλάξει τη ροή της ζωής.

Τέτοια είναι και η ιστορία ενός Αμερικανού λάτρη της Ελλάδας, του «ταπεινού» πλούτου της και της αρχαίας ιστορίας της. Το όνομα αυτού Στέφανος (όπως επιθυμεί να τον αποκαλούν) Μίλερ. Σπουδαίος αρχαιολόγος που μαζί με τον δικό μας Μανόλη Ανδρόνικο αποτελούν δύο από τις μέγιστες φιγούρες στο χώρο της αρχαιολογίας.

Λέγεται πως όταν επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα ήρθε αντιμέτωπος με ένα συγκλονιστικό «συμβάν» που για εκείνον υπήρξε κάτι σαν «αποκάλυψη». Μία «αποκάλυψη» που ενίσχυσε τον έρωτά του γι' αυτή την πολύπαθη χώρα, της οποίας την ιστορία μελέτησε και λάτρεψε από τα φοιτητικά του κιόλας χρόνια. Τόσο που στο τέλος πολιτογραφήθηκε Έλληνας.

Η ιστορία έχει ως εξής: περιδιαβαίνοντας κάποια γωνιά της ελληνικής υπαίθρου και μετά από πολύωρη πεζοπορία σε βουνά και λαγκάδια, ο νεαρός τότε Μίλερ στάθμευσε σε ένα μικρό χωριό όπου κατάκοπος αναζήτησε λίγο φαγητό και νερό για να ανακτήσει τις δυνάμεις του. Το περιβάλλον ήσυχο και γαλήνιο, απαστράπτον κάτω από το δυνατό ελληνικό φως, γήινα ήρεμο. Στο βάθος διακρινόταν η μορφή μιας ηλικιωμένης γυναίκας με την τυπική για την ελληνική ύπαιθρο ενδυμασία έξω από κάποιο ταβερνάκι ή παντοπωλείο – δεν διευκρινίζεται. Ο Μίλερ την πλησίασε, αυτή τον προϋπάντησε κι εκείνος τη ρώτησε αν είχε να τους προσφέρει κάτι να φάνε. Με τη μεγαλύτερη φυσικότητα του κόσμου, η γριούλα απάντησε απλά: «τίποτα».

Λίγη ώρα αργότερα, ο Μίλερ θα κατανοούσε γεμάτος έκπληξη μέσα από αυτή την απλή λέξη την πεμπτουσία της φιλοσοφίας αυτού του λαού, του τρόπου ύπαρξής του, αυτού του κομματιού γης στον πλανήτη. Διότι, το «τίποτα» ήταν τελικά φρέσκα αυγά από το κοτέτσι, σαλάτα με φρέσκες μυρωδάτες ντομάτες, σπιτικό τυρί και ζεστό ψωμί, συνοδευόμενο από γάργαρο κρασάκι.

Συγκλονισμένο το μυαλό του Μίλερ δεν χωρούσε το μέγεθος και τον όγκο αυτού του «τίποτα». Ενός «τίποτα» που εμπεριείχε τα πάντα, το όλον, όλες τις γεύσεις και τις μυρουδιές της γης, του μόχθου και του ιδρώτα της, την απαράμιλλη φιλοξενία της.



Αυτό το «Τίποτα» ο Μίλερ έμελλε να το βρει παντού κατά τις εξορμήσεις του στην Ελλάδα, στην ανθρώπινου μέτρου αρχιτεκτονική της, στη νηφαλιότητά της, στη σχέση της με τα στοιχεία της φύσης και το ίδιο το σύμπαν.

Έκτοτε συνέδεσε το όνομά του τόσο με τις ανασκαφές και την ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου της Νεμέας όσο και με τη διεθνή επιστημονική υπεράσπιση της ελληνικότητας της Μακεδονίας και την προσπάθεια μη χρήσης του ονόματός της από την FYROM. Πρόκειται για τις γνωστές και δημοφιλείς εκπομπές «ΑΡΧΑΙΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ» της ΕΤ3 και «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ» της ΕΤ1.

Ο Στέφανος Μίλλερ, είναι ο σύγχρονος «λέων» της Νεμέας. Είναι ο αρχαιολόγος που όταν έφτασε στη Ελλάδα πριν από 35 χρόνια είπε ότι έφτασε σπίτι του. Είναι εκείνος που διενήργησε ανασκαφές στην Αρχαία Νεμέα και έφερε στο φώς σημαντικά ευρήματα όπως το στάδιο που διεξάγονταν τα Νέμεα, δημιούργησε ένα αρχαιολογικό πάρκο, κατασκεύασε ένα σύγχρονο αρχαιολογικό μουσείο και ξεκίνησε την αναστήλωση του Ναού του Δία. (Ήδη οι τρεις όρθιες κολόνες του Ναού ,από την αρχαιότητα ,έχουν γίνει εννιά και το έργο της αναστήλωσης συνεχίζεται). Και όλα αυτά χωρίς κρατική βοήθεια, μόνο με χορηγίες και δωρεές από την Ελλάδα και την Αμερική.

Ο ίδιος επίσης είναι ο εμψυχωτής της Αναβίωσης των Νέμεων Αγώνων που γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια στο αρχαίο στάδιο με μεγάλη συμμετοχή τόσο από την τοπική κοινωνία, όσο και από όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Ταυτόχρονα υπηρέτησε ως καθηγητής κλασικής αρχαιολoγίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ και διατέλεσε Διευθυντής της Αμερικάνικης Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα (1982-87).

Έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία και άρθρα σχετικά με την Νεμέα και έχει ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τελευταίο του βιβλίο είναι «Ο Πλάτων στην Ολυμπία». Επίσης έχει τιμηθεί με το παράσημο του Ταξιάρχη της Τιμής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ίσως όμως το πιο σημαντικό έργο του είναι η ενεργοποίηση των κατοίκων της περιοχής για την αρχαία κληρονομιά και η ζεστή ανθρώπινη σχέση που διατηρεί με την τοπική κοινωνία. Ο ίδιος δηλώνει σεμνά ότι το έργο του οφείλεται στους ανθρώπους που γνώρισε και δούλεψε μαζί τους.

Μετά την συνταξιοδότησή του, αποφάσισε να ζήσει με την γυναίκα του στην Αρχαία Νεμέα και να γίνει Έλληνας πολίτης (και πολύ δραστήριος μάλιστα!) Και απέδειξε – σε εκπομπή αφιέρωμα στο έργο του – δύο πράγματα που πιστεύει: Ότι ένα κινηματογραφικό πορτραίτο του δεν μπορούσε παρά να είναι ένα ομαδικό πορτραίτο με όλους τους ανθρώπους της Αρχαίας Νεμέας που τον βοήθησαν στο έργο του. Και ότι οι μύθοι ζούνε στη Νεμέα. Όχι μόνο οι αρχαίοι μύθοι, αλλά και καινούργιοι μύθοι σημερινοί, από καθημερινούς ανθρώπους, αρκεί να είναι κοντά ένας άνθρωπος σαν τον Μίλλερ να τους ανασκάψει.



Πηγή