Τετάρτη 6 Νοεμβρίου 2019

Πώς λέγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι το χόκεϊ;

Ένα απογευμα, το 1875 στον «Συνδεσμο των Συλλογων Χόκεϋ» στην Αγγλια, συνεταγησαν οι βασικοι κανονες του παιχνιδιου. Έτσι φαινεται ότι η αναπτυξη και η διαδοση του παιχνιδιου είναι καθαρα Αγγλικη. Ο «Συνδεσμος των Συλλογων Χόκεϋ» ιδρυθηκε εκεινο το ετος. Στη εποχη μας το Χοκευ παιζεται από ολες τις μεγαλες χωρες. Οι Καναδοι, οι Ιαπωνες και οι Αμερικανοι διεκδικουν τα πρωτεια από τους Αγγλους , τους Γαλλους και τους Ρωσους.

Εδώ, σε αυτή τη Χωρα, πρωτοπαιξαμε Χοκεϋ το 1950 με τις οδηγιες ενος Βρεταννου παικτου στο Ζηρινειον Γυμναστηριον. To 1944, η αμερικανιδα συγγραφεας Jessie H. Bancroft, στο εργο της «Games», γραφει ότι το ονομα του παιχνιδιου Χοκεϋ, αναφερεται για πρωτη φορα σε μερικα Αγγλικα γλυπτα μνημεια του 1527 και είναι Γαλλικης προελευσεως.

Ετυμολογειται από την παλια γαλλικη λεξη «χοκέ», που σημαίνει «ποιμενικη ραβδος» και κατά λεξη «αγκυλωτή ράβδος». Με τον τιτλο αυτόν οι Γαλλοι διεκδικησαν από τους Αγγλοσαξωνες την πατροτητα του παιχνιδιου.

Οι Σαξωνες όμως για πειστηρια της πατροτητος αντεταξαν επισημοτερα ληξιαρχικα πιστοποιητικα, που φαινονται εγκυρότερα. Στο Μουσειο της Κοπεγχαγης φυλασσεται ένα «πικακιο» -δισκος- του 1330 με σχηματικη διακοσμησι και με ωραια εγχρωμη παραστασι.

Απεικονίζει δυο ατομα με χαρακτηριστικη ενδυμασια της μεσαιωνικης αυτης εποχης, τα οποια κρατουν ραβδους χοκεϋ και εχουν στασι αναλογη αυτης που παιρνουν οι παιχτες σημερα όταν αρχιζουν το παιχνιδι ή όταν θετουν την σφαιρα σε κινηση με την πρωτη βολη. Το θεμα δεν εξαντλειται , η διαφορά παρέμεινε Γαλλοσαξωνική.

Το 1922, εμφανίστηκε η πατρια Ελλάδα ενωπιον των διεθνων κριτηριων για την προελευση του παιχνιδιου και την πραγματικη «Μητέρα».

Τον Φεβρουαριο του 1922, στις μεγαλες ανασκαφικες περιοδους της χωρας, παρουσιαστηκε η αληθεια επι του θεματος εντελως γυμνη. Στα δυτικα κρασπεδα του λοφου των Νυμφων των Αθηνων, στην οδο Ερεσιχθονος των Άνω Πετραλωνων και στην θεση οπου το εργοστασιο του Ηλια Πουλοπουλου, τυχαιως, όπως συνηθως, η σκαπανη ενός εργατη οικοδομου απεκαλυψε τμημα του «Θεμιστοκλειου τειχους» της αρχαιας συνοικιας του Κολωνου, στο οποιον ηταν εντειχισμενες εξι παλαιοτερες επιτυμβιες μαρμαρινες πλακες με ωραιοτατες αναγλυφες αγωνιστικες παραστασεις. Οι πλακες φυλασσονται σημερα στο Αρχαιολογικο Μουσειο Αθηνων, είναι Αθηναϊκης τεχνης του -6ου αιωνα.

Η μια υπ΄αριθμον 3477 ερμηνευμενη από τον καθηγητη Γ. Οικονομου, παριστα δυο γυμνους παικτες να εγγιζουν το εδαφος με μια ραβδο πλησιον σε μια μικρη σφαιρα. Της οποιας φαινεται ότι καθενας προσπαθει να παρασυρει προς το μερος του. Διπλα των δυο παικτων δυο αλλα γυμνα ζευγη με ραβδο στο χερι παρακολουθουν το παιχνιδι με ενδιαφερον , ετοιμα πιθανως να λαβουν μερος. Η σταση των παικτων είναι τοσο χαρακτηριστικη , ώστε να μην χωρα καμμια αμφιβολια ότι και το Χοκεϋ ηταν ένα παιχνιδι Ελληνων.

Όπως το συγχρονο ετσι και το παιχνιδι των Αθηναιων πηρε το ονομα του από την ραβδο, το Πληκτρον, η οποια ηταν φτιαγμενη από κερας και το «κερητιζειν» ηταν η συμμετοχή στο παιχνιδι. Η λεξη είναι Ιωνικη μορφη του ρηματος κερατιζω –χρησιμοποιω το κερας- δηλαδη ακριβεστερα κτυπω το κερας. Σημερα δε περιεχεται σε κανενα μεγαλο «Ελληνικo λεξικο».

Ο Αλεξανδρινος Ησυχιος , τον 5ο αιωνα, αναφερει την μεταφορικη εννοια –κερατισαι* βασανισαι, από το γεγονος ότι όλα τα δρομικα σφαιριστικα παιχνιδια ηταν και τοτε , όπως και τα σημερινα, επιπονα και οι παικτες ταλαιπωρουνται και βασανιζονται παιζοντας τα. Ο Πλουταρχος στο εργο του Βιοι Ρητορων Ισοκρατης 4 , γραφει για τον Ισοκρατη ότι ως παιδι εκερετιζε και ότι υψωνονταν στην Ακροπολη χαλκινο αγαλμα με το οποιο παριστανονταν , «εν τη σφαιριστρα των Αρρηφορων κερητιζων».

Οι Αθηναιοι επαιζαν το παιχνιδι στη Σφαιριστρα, δηλαδη στο ειδικο σφαιριστικο γηπεδο των Αρρηφορων το καλοκαιρι. Σε ποιαν θεση ειναι η Σφαιριστρα σημερα δεν γνωριζουμε παρα μονο υποθεσεις. Κανονες του παιχνιδιου δεν γνωριζουμε επισης.

Οσο αφορα το Πληκτον, την ραβδο από κερας, ο Φιλαδελφευς γραφει ότι ηταν από ξυλο κρανεας με το ένα της ακρο πλατυ και κυρτο, όπως είναι πραγματι το κερας στην βαση του και αυτό το λογο ονομαζονταν Κερας, λογω του σχηματος του.

Οι Εφηβοι το χρησιμοποιουσαν και ως κυνηγετικο ροπαλο για το κυνηγι του λαγου. Το δυνατο ξυλο του Πληκτρου ηταν ενισχυμενο με κερατινες πλακες στο πλατυ του μερος και με κερατικη επενδυση στη λαβη του. Το κερας πελεκημενο και επεξεργασμενο θερμικα που μας είναι αγνωστος, προερχοταν από κερας αιγοειδους ζωου, τραγου, αιγαγρου ή αντιλοπης

Ετσι επαψε η διαμαχη των Γαλλοσαξωνων για τη προελευση του παιχνιδιου .. Τιμη για τον απλο εργατη που εφερε στο φως με την σκαπανη έναν Αθλο Ελληνων.



Πηγή