Τετάρτη 8 Μαρτίου 2017

Τα ομαδικά αθλήματα στην Αρχαία Ελλάδα

Το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το βόλεϊ, το πόλο, το χάντμπολ, το ράγμπυ, το σκουός, το Μπέιζμπολ και τα υπόλοιπα ομαδικά δεν αποτελούν σύγχρονη "εφεύρεση", αφού και κατά την Αρχαιότητα τα ομαδικά αθλήματα ήταν διαδεδομένα και συγκέντρωναν τα βλέμματα όλων αυτών που ασχολούνταν με τον αθλητισμό. Τα ομαδικά αυτά αθλήματα, επειδή κύριο κλειδί τους αποτελούσε η σφαίρα, ονομάζονταν ‘σφαιρήσεις’.

Φυσικά, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι στα αγωνιστικά προγράμματα των πανελληνίων ιερών αγώνων δεν συμπεριλαμβάνονταν τα ομαδικά αθλήματα. Μεγάλη απήχηση υπήρχε στη Σπάρτη, καθώς οι Σπαρτιάτες ήταν οι πρώτοι που την εφάρμοσαν, καθώς ταίριαζε απόλυτα με τον τρόπο ζωής, την σκληρότητα και της αυστηρής διαπαιδαγώγησής τους στο βασικό στάδιο της φυσικής τους αγωγής. διαίτερα αγαπητό αγώνισμα ήταν και για τους Μακεδόνες βασιλείς και το Μ. Αλέξανδρο. Σε σύγγραμμά του, ο ιατρογυμναστής Γαληνός αναδεικνύει την ανωτερότητα των σφαιρίσεων έναντι των υπολοίπων ομαδικών αθλημάτων.

Η σφαίρα αρχικά κατασκευάζονταν από διάφορα νήματα και αργότερα από ραμμένες δερμάτινες ταινίες, που γεμίζονταν από τρίχες ή πούπουλα. Ήταν μαλακή και ελαστική. Οι παιδικές σφαίρες βάφονταν με διάφορα χρώματα.

‘Ποδοσφαίρισις’ (ποδόσφαιρο)


‘‘Έριχνε ψηλά την σφαίρα και την γη που έθρεψε πολλούς άρχισε να κτυπά με προικισμένα πόδια και να κάνη στροφές γρήγορες και εναλλασσόμενες, ενώ οι άλλοι νέοι τον ζητωκραύγαζαν και στον ουρανό υψώνονταν δυνατές φωνές.’’ (Οδύσσεια θ 370/375).
“Λέγεται λοιπόν, ω συνομιλητή, πως η γη, εάν την δει κανείς από ψηλά σαν σφαίρες (μπάλες) που αποτελούνται από δώδεκα κομμάτια διαφορετικού δέρματος’’ Πλάτων «Φαίδων» ή περί ψυχής [110b]

«Φύγετε νεαροί, αυτό το παιχνίδι με την μπάλα φουσκωμένη από αέρα έχει γίνει για μεσήλικες και παιδιά» Αρριανός ΧΙV 47

‘Απόρραξις’ (καλαθοσφαίριση)


Στην Απόρραξη έπρεπε να χτυπήσει κανείς τη μπάλα δυνατά στο χώμα και ύστερα να δεχτεί το πήδημα της μπάλας στο χέρι του και να ξαναχτυπήσει. Μετριόταν ο αριθμός των βημάτων-όπως και σήμερα στην καλαθοσφαίριση- και τελικά έπρεπε να μπει σε κάλαθο.
Το ότι, το έπαιζαν και γυναίκες αποτελεί "χαστούκι" σε αυτά τα οποία αναφέρονται κάποιοι ιστορικοί για την θέση της γυναίκας στην αρχαία ελληνική κοινωνία!

Φαινίνδα ή Αρπαστόν (ράγκμπι)


Γνωστό ήδη από τον 4ο αιώνα π.Χ, ήταν ένα σκληρό και έντονο παιχνίδι. Οι παίκτες χωρίζονταν σε δύο ομάδες και ο αγωνιστικός χώρος ήταν σημαδεμένος με μια γραμμή κάτω από τη μέση. Ο σκοπός της κάθε ομάδας ήταν να κρατήσει την μπάλα σε μια συγκεκριμένη πλευρά της γραμμής αυτής και να μην το ρίχνουν έξω από τα όρια, ενώ το τρέξιμο, περνώντας και παρακάμπτουμε ανελέητα την αντιμετώπιση αντιπάλους. Οι παίκτες προσποιούνταν ότι θα ρίξουν σε κάποιον την σφαίρα, ενώ την έριχναν σε άλλους. Τα κατάγματα δεν ήταν ανήκουστο και ένθερμη πάλη για την μπάλα ήταν κοινή.



Επίσκυρος ή Εφηβική (χάντμπολ).


Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ένα δημοφιλές παιχνίδι παρόμοιο με το χάντμπολ, γνωστή τότε ως episkyros ή ephebike. Το παιχνίδι παίζεται με δύο ομάδες σε ένα γήπεδο που για τον λόγο ειδικά για την περίσταση. Στη μέση της αυλής ήταν μια γραμμή που χωρίζει τις δύο ομάδες, και πίσω από κάθε ομάδα ήταν άλλη γραμμή.
Η μία ομάδα προσπαθούσε να περάσει την μπάλα ανάμεσά από τους αντιπάλους της, ενώ προσπαθούσαν να απασχολούν με προσποιήσεις τον αντίπαλο μέχρι τελικά να βρεθεί η ευκαιρία να περάσει την μπάλα από την αντίπαλη ομάδα με τέτοιο τρόπο ώστε να διασχίσει τη γραμμή πίσω τους.


Κερρητίζειν (χόκεϊ επί χόρτου)


Παίζονταν με την χρήση ενός μπαστουνιού και αποτελεί τον πρόδρομο του χόκεϊ επί χόρτου.
Ότι οι αρχαίοι Έλληνες έπαιζαν μια πρώιμη μορφή του χόκεϊ επί χόρτου όπως απεικονίζεται σε ένα μαρμάρινο ανάγλυφο. Εκεί παρουσιάζονται οι παίκτες έχοντες από ένα κέρατο (μπαστούνι) που φαίνεται να προσπαθούν να κτυπήσουν μια μικρή μπάλα ή δίσκο.



ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ  ΒΑΛΣΑΜΗΣ



Πηγή