Δευτέρα 6 Ιουνίου 2016

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν τι λένε οι επιγραφές στο εσωτερικό του μηχανισμού των Αντικύθηρων

Ήταν λίγο πριν από το Πάσχα του 1900, όταν δύο βάρκες Σαμιακών  σφουγγαράδων κατέφυγαν στα Αντικύθηρα  για να ξεφύγουν από μια καταιγίδα. Μόλις  σταμάτησε η καταιγίδα, ένας σφουγγαράς, ο Ηλίας Σταδιάτης βούτηξε για να εξερευνήσετε το βυθό της θάλασσας. Όταν υπερέβη  τα 40 μέτρα βάθος θα πρέπει να είδε ένα αξέχαστο θέαμα: το δάπεδο ήταν στρωμένο με μαρμάρινα αγάλματα, αγγεία και ερείπια ενός αρχαίου σκάφους. Πήρε το χέρι ενός χάλκινου αγάλματος και ανέβηκε την επιφάνεια. Χωρίς να γνωρίζουν, οι σφουγγαράδες συνέβαλαν στη γέννηση μιας νέας επιστήμης στο Αιγαίο Πέλαγος την ονομαζόμενη υποβρύχια αρχαιολογία.

Μεταξύ 1900 και 1903, μια χούφτα παράτολμων σφουγγαράδων (ένας από αυτούς έχασαν τη ζωή τους, δύο ήταν άτομα έμειναν ανάπηρα), βοήθησαν το πολεμικό ναυτικό,’ ώστε να περισυλλέξει δεκάδες αντικείμενα βάρους μερικών τόνων. Ανάμεσά τους ήταν ο περίφημος μηχανισμός των Αντικυθήρων, το αρχαιότερο αντικείμενο με μεταλλικά γρανάζια που βρέθηκε ποτέ στον κόσμο, που μαρτυρά μια ιδιαίτερος προηγμένη τεχνολογία που κατείχαν οι αρχαίοι Έλληνες τον 1ο αιώνα π.Χ
Νέες ανακαλύψεις

Στο τέλος του Μάη, 2016, 116 χρόνια αργότερα, τα μέλη της αποστολής κατάδυσης με Έλληνες και ξένους αρχαιολόγους, υπό την επίβλεψη και την συν διοργάνωση της Εποπτεία Αρχαιοτήτων , ανέσυραν από το ίδιο σημείο ένα χάλκινο δόρυ και ένα κεραμικό επίπεδο σκεύος . Η λόγχη ζυγίζει περισσότερο από έξι κιλά και έχει μήκος 2 μέτρα. Δεν ξέρουμε καν αν είναι μέρος ενός γλυπτού ή αν ανήκε σε μέλος του πληρώματος. Είναι τα πρώτα σημαντικά αποτελέσματα της έρευνας του τρέχοντος έτους που θα συνεχιστεί τον Ιούνιο.


Ανιχνευτής μετάλλων


Το πιο σημαντικό όπλο φέτος στα χέρια των αρχαιολόγων - δύτες είναι ένας πολύ ευαίσθητος ανιχνευτής μετάλλων. Αυτός θα φανεί ιδιαίτερα χρήσιμος αφού από το 2013 και 2014 τα μέλη της αποστολής έχουν χαρτογραφήσει το βυθό του ναυαγίου έτσι θα είναι σε θέση να ψάξουν πλέον σε στοχευόμενα σημεία.

Τεράστια άγκυρα


Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα ευρήματα των τελευταίων ετών περιλαμβάνουν μια μεγάλη άγκυρα που μας προϊδεάζει για το τεράστιο μέγεθος του πλοίου και αναμένεται να δώσει απαντήσεις σε πολλά εκκρεμή ζητήματα. Ο αριθμός των αντικειμένων και την κατανομή τους στο βυθό καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, έτσι ώστε οι ειδικοί να μιλούν για δύο ναυάγια, και όχι ένα, μια θεωρία που δεν πρέπει να είναι σωστή

Ανάλογα ζητήματα εκκρεμούν για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, από τον οποίο ένα μέρος λείπει. Μοιάζει με ένα τρελό όνειρο να πιστεύουμε ότι οι δύτες θα είναι σε θέση να βρουν στην απεραντοσύνη των βαθών μεταλλικά μέρη  λίγων εκατοστών. Η ελπίδα μας, ωστόσο, πολλαπλασιαζόμενο με το γεγονός ότι το 2017 η εταιρεία Hublot  θα έχει ένα ειδικό μηχάνημα ρομπότ  το οποίο θα αναλάβει τις πιο επικίνδυνες και δύσκολες αποστολές. Από την πλευρά της η Εποπτεία Αρχαιοτήτων θα έχει στο πλευρό της το αμερικανικό Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole. Συντονιστές της ανασκαφής είναι οι Θεοτόκης Θεοδούλου και ο Δημήτρης Κουρκουμέλης (ΕΕΑ) και Brendan Foley (WHOI). Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη την ωρολογοποιία Hublot, τον Όμιλο ΟΤΕ και το  Costa Navarino.


Μηχανισμός αποκωδικοποίησης


Τη Πέμπτης 9, Ιούνη στις 7:30 μ.μ., σε ειδική εκδήλωση στην ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, θα έχουμε  την ευκαιρία να μάθουμε τι ακριβώς λένε οι επιγραφές στο εσωτερικό του μηχανισμού.

Από την ανακάλυψή του το 1902, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, οι επιγραφές ήταν εκείνοι που ανέδειξαν την αστρονομική χρήση του μηχανισμού: οι πρώτες λέξεις που είχαν διαβάσει ήταν «Αφροδίτη» και «ήλιου ακτίνα». Στην πρώτη δημοσίευση, λίγους μήνες αργότερα, είχαν αποκρυπτογραφηθεί περίπου 600 χαρακτήρες. Μέχρι το 1970 είχαν διαβαστεί περίπου 923 χαρακτήρες, και η πρώτη δημοσίευση υπερδιπλασίασε τον αριθμό των χαρακτήρων, φέρνοντάς τον σε 2.160. Η νέα και τελική δημοσίευση ανέβασε τον αριθμό των χαρακτήρων σε 3.400!

Αλλά το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό είναι η ποιότητα ανάγνωσης: τώρα υπάρχουν πλήρεις προτάσεις και πολλά νέα στοιχεία, τα οποία βοηθούν στην αποκωδικοποίηση των λειτουργιών του μηχανισμού. Έτσι, η διεθνής κοινότητα, αλλά πρώτα το Ελληνικό  κοινό θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν για το σύστημα πρόβλεψης των εκλείψεων, για την πλήρες πλανητάριο που εμφάνιζε τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων, αλλά και τα αποκρυπτογραφημένα ημερολόγια πλήρως  που μπορεί να μας δώσουν νέες πληροφορίες σχετικά με τον τόπο παραγωγής και η χρήση αυτού του μοναδικού μηχανήματος.

Μετά την ανάγνωση των επιγραφών οι δύτες θα γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να αναζητήσουν στη θάλασσα.


Ξέρουμε τι λείπει σε σύγκριση με ό, τι έχουμε ήδη στα χέρια μας ", δήλωσε ένας από τους ομιλητές της εκδήλωσης, ο Ευθύμιος Νικολαΐδης, ιστορικός των επιστήμων, και διευθυντής έρευνας στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και ο διευθυντής του διεθνούς περιοδικού Almagest, στο οποίο θα δημοσιευτούν οι επιγραφές.

Πηγή:
Εφημερίδα Καθημερινή.