Δεν γνωρίζουμε πότε έγινε η εμφάνιση τους, ευρήματα τους έχουμε ήδη από τον 7ο αιώνα π.Χ και φαίνεται ότι το παιχνίδι αυτό προέρχεται από τα θρησκευτικά ειδώλια όπως αποδεικνύει η ανεύρεσή τους σε ιερά αλλά με το πέρασμα των χιλιετιών εξελίχτηκε σε κοριτσίστικο παιχνίδι.
Τις πλαγγόνες κατασκεύαζαν οι τεχνίτες από ξύλο, ελεφαντόδοντο, και κυρίως από πηλό , μια γυναικεία μορφή με περίπλοκα χτενίσματα στα μαλλιά. Η κατασκευή της πλαγγόνας γινόταν στα εργαστήρια κοροπλαστικής.
Είτε πλάθονταν με το χέρι, είτε ο τεχνίτης δημιουργούσε μια βασική μορφή στον τροχό και μετά προσέθετε τις λεπτομέρειες. Τα χέρια και τα πόδια τους ήταν κινούμενα και ενώνονταν με μια κλωστή με το κυρίως σώμα.
Στο 500 π.Χ. γενικεύεται η χρήση καλουπιού. ‘Ετσι ο τεχνίτης την έφτιαχνε πρώτα σε μια μήτρα, μετά τη γέμιζε με υγρό πηλό και, όταν στέγνωνε, απομάκρυνε τον πηλό που είχε πάρει τη μορφή της μήτρας.
Ο τρόπος παρασκευής άλλαξε και πλέον ακολουθεί μια μαζική παραγωγή για να μη μείνει κορίτσι χωρίς την κούκλα του! Έπειτα κάλυπτε το παιχνίδι με λευκό επίχρισμα και το έψηνε στο φούρνο. Στο τέλος το παιχνίδι χρωματιζόταν. Κάποιες φορές τα ρούχα της κούκλας ήταν ζωγραφισμένα, άλλες φορές τα κορίτσια τις έντυναν με πάνινα ρουχαλάκια.
Μικρά αντικείμενα όπως τραπεζάκια, κρεβατάκια, αγγεία, κτλ. συμπλήρωναν το παιχνίδι των κοριτσιών με τις πλαγγόνες. Εκτός από το να εξυπηρετεί τη χαρά του παιχνιδιού, οι πλαγγόνες είχε και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, σαν μια εισαγωγή του κοριτσιού στο ρόλο και τις υποχρεώσεις του ως γυναίκα στην αρχαία κοινωνία. Οι πλαγγόνες γίνονταν προσφορές προς τη θεά Άρτεμη τις παραμονές του γάμου του κοριτσιού.
Οι πλαγγόνες αποτελούν έναν από τους σπάνιους τύπους ευρημάτων που φωτίζουν τον κόσμο των παιδιών και του παιχνιδιού στην αρχαιότητα. Βρίσκονται συχνά σε παιδικούς τάφους, ενώ σχετικές απεικονίσεις με παιδιά που κρατούν παρόμοιες κούκλες διακοσμούν επιτάφιες στήλες κυρίως από την Αττική.
Πηγή
