Αρχαία Χαονία

Για να γνωρίσουμε την ιστορία μας.

Πανάρχαια κέντρα ελληνικού πολιτισμού. Η Φοινίκη αρχαία πόλη και πρωτεύουσα της Χαονίας κοντά στους Αγίους Σαράντα της Β. Ηπείρου, στη θέση του σημερινού χωριού Φοινίκη, κοντά στο Ιόνιο Πέλαγος. Η πόλη είχε ανεγερθεί πάνω σε λόφο μεταξύ Δελβίνου και Αγίων Σαράντα, σε έδαφος χαμηλό.

Περιβρεχόταν από λιμνάζοντα νερά του «Πηλώδη Λιμένα» (Βουθρωτού). Την περιοχή διαρρέουν οι ποταμοί Δώδων (Μπίστριτσας), Καλίασας και Νίβιτσας. Τα νερά του ποταμού χύνονται στη λίμνη στα εξαμίλια. Από τη λίμνη δημιουργείται ο Πηλώδης Λιμήν «Βούρκος». Στην κορυφή του λόφου βρίσκονται ερείπια από τα κυκλώπεια τείχη, με τα οποία ήταν οχυρωμένη η πόλη την αρχαία εποχή. Επίνειό της το λιμάνι του ογχησμού (Αγίων Σαράντα).

Μετά την κατάλυση της μοναρχίας στην Ηπειρο, με το φόνο της Βασίλισσας Δηιδάμειας, θυγατέρας του Πύρρου και τελευταίου γόνου της βασιλικής οικογένειας των Μολοσσών εγκαθίστανται στην Ηπειρο δημοκρατικό πολίτευμα, νέα συμπολιτεία. Πρωτεύουσα γίνεται η Φοινίκη, ενώ μέχρις τότε ήταν η Αμβρακία! Εδώ πλέον είχαν την έδρα τους, οι αρχές του «Κοινού».

Η επίσημη ονομασία του ήταν «Κοινόν των Ηπειρωτών των περί Φοινίκων» και ακόμη «Κοινόν των ΑΠΕΙ-ΡΩΤΑΝ». Σύμβουλος της συμπολιτείας ήταν ο ταύρος, στεφανωμένος με κλάδο ελαίας. Επάνω έφερε την επιγραφή ΑΠΕΙ και κάτω ΡΩΤΑΝ. Από την ονομασία αυτή προήλθε και η ονομασία των κατοίκων της περιοχής Απειρώται και στη συνέχεια Ηπειρώτες.

Στην περίοδο αυτή ανάγεται και η κοπή των νομισμάτων του κοινού. Πρόκειται για την τρίτη περίοδο κοπής χαλκών νομισμάτων με την επιγραφή Απει-ρωτάν.

«Οποιος γεννηθή στη σκλαβιά, τις αλυσίδες θυμάται» όπως μας ψέλνει και ο ποιητής.

«Μεσ’ στο νου μου πάντα λάμπει
της πατρίδας μας η εικόνα.
Φωτεινοί γιαλοί και κάμποι,
δάση πράσινα, ισκιερά.
Ασπρα αγάλματα μνημεία,
φλογερές μορφές του Αγώνα,
τάφοι που τα κόκκαλα έχουν
των Ελλήνων τα ιερά».

Κώστας Στούπης, Βοστώνη, ΜΑ

Πηγή