Το 1989, ενώ πραγματοποιούσε ανασκαφές στην όαση Σίβα, η Σουβαλτζή έκανε μία ανακοίνωση σε συνέδριο Αιγυπτιολογίας ισχυριζόμενη ότι είχε ανακαλύψει ένα μακεδονικό τάφο.
Επρόκειτο για έναν ελληνορωμαϊκό ναό του 1ου μ.Χ. αιώνα, που ήταν γνωστός από Ευρωπαίους περιηγητές και είχε ανασκαφεί τη δεκαετία του 1930 από τον Αιγύπτιο αρχαιολόγο Αχμέτ Φάκρυ.
Η ανακοίνωσή της δεν έτυχε ευμενούς υποδοχής και την ίδια τύχη είχαν και οι ανακοινώσεις της στον Αιγυπτιακό και τον Ελληνικό τύπο το 1992.
Τρία χρόνια αργότερα, ανακοίνωσε ότι είχε βρει τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Απέρριψε τις γραμματειακές πηγές της αρχαιότητας που ισχυρίζονται ότι ο Αλέξανδρος είχε ταφεί στην Αλεξάνδρεια, βασισμένη στα ευρήματα της ανασκαφής της, ανάμεσα στα οποία τρεις πλάκες ασβεστόλιθου με επιγραφές στα ελληνικά, από τις οποίες απέδωσε μία στον Πτολεμαίο και μία στον Τραϊανό. Μελετητές από όλο τον κόσμο αντιτάχθηκαν στους ισχυρισμούς της Σουβαλτζή.
Η ελληνίδα ειδικός Όλγα Παλαγγιά ισχυρίστηκε ότι η επιγραφή που αποδιδόταν στον Πτολεμαίο είναι πλαστή. Μια ομάδα αρχαιολόγων της ελληνικής κυβέρνησης υπό το γενικό γραμματέα του υπουργείου πολιτισμού επισκέφτηκαν την τοποθεσία.
Η ομάδα των Ελλήνων αρχαιολόγων κατέληξε ότι δεν υπήρχαν στοιχεία ότι είχε βρεθεί ο τάφος του Αλεξάνδρου: δεν ήταν βέβαιο ότι το κτίσμα ήταν ναός και τα θραύσματα των επιγραφών που τους επιδείχθηκαν χρονολογούνταν από τη Ρωμαϊκή περίοδο.
Αργότερα, ειδικοί απέδειξαν ότι και οι τρεις επιγραφές αποτελούσαν μέρος ενός αναθήματος από την εποχή του Τραϊανού. Εξαιτίας του σκανδάλου που δημιουργήθηκε, οι Αιγυπτιακές αρχές αρνήθηκαν να ανανεώσουν την ανασκαφική άδεια της Σουβαλτζή μετά το 1996.
Οι υποστηρικτές της ισχυρίζονται ότι στην υπόθεση αναμίχθηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης. Η Σουβαλτζή ισχυρίζεται ότι ήταν θύμα μιας ανθελληνικής συνωμοσίας της ελληνικής κυβέρνησης.
Η Σουβαλτζή κατηγορήθηκε ότι έτρεφε ακραία εθνικιστικά συναισθήματα και ότι, ηθελημένα ή όχι, η εργασία της έγινε αφορμή άσκησης πολιτικής στο Μακεδονικό ζήτημα. Ο Βρετανός αρχαιολόγος Νίκολας Σώντερς χαρακτήρισε την υπόθεση «κωμική».
Το ανασκαφικό έργο του Θεόδωρου Σπυρόπουλου είναι εκτεταμένο, αν και οι δημοσιεύσεις γύρω από τις έρευνες του, κατά καιρούς, έχουν προκαλέσει εντάσεις στην κοινότητα των αρχαιολόγων.
1968: Ανασκαφές στην Τανάγρα
Επιστήλιο από την Τανάγρα, με απεικόνιση του Στέφανου με τον σκύλο του (πρώτο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.
Το 1968, με υπόδειξη του Σπυρίδωνα Μαρινάτου ξεκίνησε τις ανασκαφές στην Τανάγρα, οι οποίες έφεραν στο φως μυκηναϊκό νεκροταφείο, στο οποίο βρέθηκαν 32 θαλαμοειδείς τάφοι, ασύλητοι οι περισσότεροι. Οι τάφοι περιείχαν επίσης ζωγραφισμένες λάρνακες, που τους ξεχωρίζουν από την πλειονότητα των ανάλογων τάφων της εποχής εκείνης.
Το νεκροταφείο χρονολογήθηκε στη VE III Β-Γ περίοδο, (δηλαδή περίπου, μεταξύ των ετών 1240 και 1170 π.Χ. ή ήταν σε χρήση από την ΥΕ ΙΙΙΑ μέχρι το τέλος της ΥΕ ΙΙΙΒ και ίσως και έτι περαιτέρω), ενώ οι ανακαλύψεις αυτές ανακοινώθηκαν μεταξύ του 1969 και του 1970.
1971-1973: Ανασκαφές στη Θήβα
Από το 1971 ως το 1973 πραγματοποίησε ανασκαφές κοντά στη Θήβα. Ο Θεόδωρος Σπυρόπουλος θεωρεί ότι αυτό που πράγματι εντόπισε ήταν ο τάφος των διδύμων ιδρυτών της αρχαίας Θήβας, των Αμφίονα και Ζήθου, χαρακτηρίζοντας την κατασκευή του τάφου ως «κλιμακωτή πυραμίδα» ή «ziggurat», που χτίστηκε κατά την 3η χιλιετία π.Χ.
Σύμφωνα με τον Παυσανία (Θ 17, 4): "Οι Θηβαίοι φρουρούσαν προσεκτικά τον τάφο του Αμφίονα γιατί, σύμφωνα με κάποιο χρησμό, αν οι κάτοικοι της γειτονικής πόλης Τιθορέας έπαιρναν ποτέ χώμα από τον τάφο και το μετέφεραν στον τάφο της Αντιόπης στην Τιθορέα, η περιοχή τους θα γινόταν εύφορη και η περιοχή γύρω από τη Θήβα άγονη".
1979-1991: Μυκηναϊκό Κέντρο & Νεκρομαντείο στο Παλαιόκαστρο Γορτυνίας
Στην περιοχή του Παλαιόκαστρου Γορτυνίας ανακαλύφθηκε τυχαία, μεγάλο Μυκηναϊκό Κέντρο με Νεκροταφείο. Το 1955 έγινε αρχική ανασκαφή σε δύο μυκηναϊκούς τάφους. Οι συστηματικές ανασκαφές άρχισαν εν τέλει το 1979 από τον Θ. Σπυρόπουλο και συνολικά είχαν διάρκεια 12 περίπου χρόνια.
Το Νεκροταφείο περιλάμβανε περίπου 100 λαξευτούς τάφους διαφόρων τύπων (θολωτοί, θαλαμωτοί, φρεατοειδείς, λακκοειδείς και κιβωτόσχημοι), χρονολογημένους από το 1.500 π.Χ. έως το 1.050 π.Χ., ενώ ανακαλύφθηκεμ επίσης, και κατασκευή λατρευτικού και τελετουργικού σκοπού, η οποία θεωρείται πως χρησίμευε ως Νεκρομαντείο των ύστερων μυκηναϊκών χρόνων, το οποίο χρονολογείται περί το 1.100 π.Χ.
Το νεκρομαντείο, που σύμφωνα με τους ανασκαφείς, περιγράφεται στη Λ' ραψωδία της Οδύσσειας, γνωστή ως Νέκυια, και στην ανακάλυψή του συνέβαλαν κυρίως οι Θεόδωρος Σπυρόπουλος και Ιωάννης Πισιμίσης, θεωρείται ως το αρχαιότερο και μοναδικό μυκηναϊκό Νεκρομαντείο της αρχαίας Ελλάδας. Τα ευρήματα του νεκροταφείου που έχουν βρεθεί, εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Τρίπολης.
1979-σήμερα: Ανασκαφές στην Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού στην Κυνουρία Αρκαδίας
Η Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού βρίσκεται στην περιοχή Εύα των Δολιανών, η οποία κατά την αρχαιότητα ήταν κωμόπολη της Κυνουρίας. Η θέση της έπαυλης ήταν ήδη γνωστή από τον 19ο αιώνα, η ταύτισή της όμως έγινε με βεβαιότητα το 1906 από τον αρχαιολόγο Κωνσταντίνο Ρωμαίο.
Οι συστηματικές ανασκαφές ξεκίνησαν το 1979 από τον Θεόδωρο Σπυρόπουλο και συνεχίζονται έως σήμερα. Τα ευρήματα που έχουν βρεθεί, φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Τρίπολης και το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους.
2002-σήμερα: Ανασκαφές στην Πελλάνα Λακωνίας
Μενέλαος και Ελένη.
Τον Μάρτιο του 2002 ο Θεόδωρος Σπυρόπουλος, πραγματοποιώντας ανασκαφές στην Πελλάνα, η οποία βρίσκεται 25 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Σπάρτης και κοντά στην κοίτη του ποταμού Ευρώτα, ανακοίνωσε την ανακάλυψη μυκηναϊκού ανακτόρου, το οποίο ο ίδιος θεωρεί ότι είναι του βασιλιά της αρχαίας Σπάρτης Μενελάου και της γνωστής ωραίας συζύγου του Ελένης.
Στην ίδια περιοχή βρίσκεται σειρά μεγάλων μυκηναϊκών θαλαμοειδών τάφων. Αυτό τον οδήγησε στο να πιστεύει, ότι στις ανασκαφές του ανακάλυψε την χαμένη ομηρική πρωτεύουσα της αρχαίας Λακωνίας. Το ίδιο το ανάκτορο έχει διαστάσεις 32 Χ 14 μέτρα και χρονολογείται γύρω στο 1200 π.Χ.. Το περιβάλλουν κυκλώπεια τείχη και ευρύς δρόμος οδηγεί στην είσοδό του. Κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας, οι κοντινοί τάφοι λεηλατήθηκαν όλοι.
Ωστόσο, το ανάκτορο ήταν αλώβητο, και η αρχαιολογική σκαπάνη απέδωσε κοσμήματα, τοιχογραφίες, κεραμική, και μια πληθώρα πινακίδων Γραμμικής Β, (κάτι που οδηγεί στην πιθανολόγηση ύπαρξης κεντρικών αρχείων εκεί). Επί του παρόντος, υπάρχει μια μεγάλη ερμηνευτική σύγκρουση μεταξύ του αρχαιολόγου Θεόδωρου Σπυρόπουλου και των μελών της Βρετανικής Σχολής Αθηνών.
Ο μεν πρώτος πιστεύει ότι η Πελλάνα ήταν η Μυκηναϊκή πρωτεύουσα της Λακωνίας, οι δε δεύτεροι πιστεύουν ότι η αρχαιολογική γεωγραφική θέση Μενελάειον Σπάρτης ήταν η πρωτεύουσα, Το Μενελάειον βρίσκεται στην Θεραπνή, κοντά στη Σπάρτη).
Γενικά, η αντίθετη άποψη θεωρεί ότι η θέση της Πελλάνας είναι κατά πολύ απομακρυσμένη, σε σχέση με τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους του Μενελαΐου και του Βαφειού. Ο οικισμός αυτός της Πελλάνας έχει χαρακτηριατεί ως νεολιθικός και πρωτοελλαδικός οικισμός.
Το ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ παρουσιάζει την ομιλία της Λιάνα Σουβαλτζή και του Θεόδωρου Σπυρόπουλου, σε εκδήλωση που έγινε στο Γεωργίτσι Λακωνίας στις 5 ΑΥΓ 2017.
Δείτε το παρακάτω βίντεο
