Έτσι, η πρώτη ημέρα ήταν αφιερωμένη στον Ήλιο Απόλλωνα (Κυριακή), η δεύτερη στην Σελήνη -Άρτεμις- (Δευτέρα), η τρίτη στον Άρη (Τρίτη), η τέταρτη στον Ερμή (Τετάρτη), η Πέμπτη στον Δία (Πέμπτη), η έκτη στην Αφροδίτη (Παρασκευή) και η έβδομη στον Κρόνο (Σάββατο). Από τους Έλληνες οι ονομασίες των ημερών πέρασαν στους Ρωμαίους, χωρίς μεταβολές, αλλά μεταφρασμένες στην λατινική γλώσσα.
Αργότερα τις συναντούμε και σε άλλες διαλέκτους. Για παράδειγμα, η Δευτέρα ονομάζεται στα ιταλικά Lunedi από το Dies Lunae (ημέρα της Σελήνης), ενώ στα αγγλικά λέγεται Monday από την Μόνα, αρχαία ονομασία της Σελήνης. Η Τρίτη ονομάζεται Martedi από Dies Martis (ημέρα του Άρη), ενώ στα αγγλικά λέγεται Tuesday προς τιμή του θεού του νόμου Tiw. Η Τετάρτη ονομάζεται Mercoledi από το Dies Mercury (ημέρα του Ερμή), ενώ στα αγγλικά λέγεται Wednesday από τον αντίστοιχο θεό των Τευτόνων, τον Βόταν ή Οντίν. Η Πέμπτη ονομάζεται Giovedi από το Dies Jovis (ημέρα του Δία), ενώ στα αγγλικά λέγεται Thursday από τον σκανδιναβό θεό Θορ.
Η Παρασκευή ονομάζεται Venerdi από το Dies Veneris (ημέρα της Αφροδίτης), ενώ στα αγγλικά λέγεται Friday και στα γερμανικά Freitag από την θεά του έρωτα Φρυγία, ταυτόσημη της Αφροδίτης. Οι Άγγλοι ονομάζουν το Σάββατο Saturday από το Saturn day (ημέρα του Κρόνου), και λένε την Κυριακή Sunday από το Sun day (ημέρα του Ηλίου).
Ονομασίες των μηνών
Οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν δώδεκα (12) μήνες, όπως έχουμε και εμείς σήμερα. Στην Αρχαία Αθήνα κάθε μήνας είχε 30 ημέρες (πλήρης μήνας) ή 29 ημέρες (κοίλος μήνας). Οι μήνες αυτοί και οι αντιστοιχίες τους με τους σημερινούς αναφέρονται παρακάτω:
Κάθε ελληνικό κράτους χρησιμοποιούσε τα δικά του ονόματα για τους μήνες. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα ονόματα των μηνών σχετίζονταν με κάποια από τις εορτές που τελούνταν κατά τη διάρκεια του μήνα αυτού. Όταν ήταν η χρονιά που έπρεπε να γίνει χρήση ενός εμβόλιμου μήνα, ένας από τους κανονικούς μήνες του έτους επαναλαμβανόταν και έπαιρνε τον χαρακτηρισμό «εμβόλιμος» - πχ μέσα στο έτος υπήρχε ο μήνας «Ποσειδωνιών» και ο πρόσθετος μήνας ονομαζόταν «Ποσειδωνιών Εμβόλιμος» - ή σε άλλες περιπτώσεις «o δεύτερος» - πχ μέσα στο έτος υπήρχε ο μήνας «Ποιτρόπιος» και ο πρόσθετος μήνας ονομαζόταν «Ποιτρόπιος o δεύτερος».
Αιτωλικό ημερολόγιο
Προκύκλιος, Αθαναίος, Βουκάτιος, Διός, Ευθυαίος, Ὁμολώιος, Ἑρμαίος, Διονύσιος, Αγύειος, Ἱπποδρόμιος, Λαφραίος, Πάναμος
Αττικό ημερολόγιο [Σημ. 1]
Ἑκατομβαιών, Μεταγειτνιών, Βοηδρομιών, Πυανεψιών, Μαιμακτηριών, Ποσειδεών, Γαμηλιών, Ανθεστηριών, Ελαφηβολιών, Μουνιχιών, Θαργηλιών, Σκιροφοριών
Βοιωτικό ημερολόγιο
Βουκάτιος, Ἑρμαίος, Προστατήριος, Αγριώνιος, Θειλούθιος, ( ; ), Ὁμολώιος, Ἱπποδρόμιος, Πάναμος, Παμβοιώτιος, Δαμάτριος, Ἀλαλκομένιος
Δελφικό ημερολόγιο
Βουκάτιος, Ἡραίος, Απελλαίος, ( ; ), Δαδαφόριος, Ποιτρόπιος, Βύσιος, Αρτεμίσιος, Ἡράκλειος, Βοαθόος, Ιλαίος, Θεοξένιος
Ημερολόγιο του Μηχανισμού των Αντικυθήρων[Σημ. 3]
Φοινικαίος, Κράνειος, Λανοτρόπιος, Μαχανεύς, Δωδεκατεύς, Εύκλειος, Αρτεμίσιος, Ψυδρεύς, Γαμείλιος, Αγριάνιος, Πάναμος, Απελλαίος
Λακωνικό ημερολόγιο
Ἡράσιος, Απελλαίος, Διόσθυος, ( ; ), Ελευσίνιος, Γεράστιος, Αρτεμίσιος, Δελχίνιος, Φλιαστός, Ἑκατομβεύς, Κάρνειος, Πάναμος
Λοκριδικό ημερολόγιο
Οι μήνες στο ημερολόγιο της Λοκρίδας δεν είχαν κάποιο όνομα, αλλά απλά αριθμούνταν ως πρώτος, δεύτερος κτλ.
Μακεδονικό ημερολόγιο
Αυδηναίος, Περίτιος, Δύστρος, Ξανθικός, Αρτεμίσιος, Δαίσιος, Πάνημος, Λώος, Γορπιαίος, Υπερβερεταίος, Δίος, Απελλαίος
Ροδιακό ημερολόγιο
Αγριάνιος, Βαδρόμιος, Θευδάσιος, Δάλιος, Αρταμίτιος, Πάναμος, Πεδαγειτνύος, Ὑακίνθιος, Κάρνειος, Θεσμοφόριος, Σμίνθιος, Διόσθυος
Σημειώσεις :
[1] Σε αντίθεση με τα άλλα ελληνικά ημερολόγια, στο Αττικό ημερολόγιο το νέο έτος ξεκινούσε μετά το θερινό ηλιοστάσιο και όχι μετά το χειμερινό.
[2] Η χρήση του όρου «ένη και νέα» δε μαρτυρείται σε άλλο ημερολόγιο πέραν του Αττικού ημερολογίου.
[3] Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων διαθέτει και ένα ηλιακό ημερολόγιο διάρκειας 365 και 366 ημερών με ονόματα μηνών Αιγυπτιακά, λόγω της επίδρασης της Αλεξάνδρειας (Αιγυπτιακό ημερολόγιο) στην άλλη όψη του.
Πηγή1 / Πηγή2
