Παρασκευή 9 Μαρτίου 2018

Αρχαιολογικοί χώροι καταστρέφονται στον Πόντο

Η κατασκευή ενός λατομείου ανδεσίτη, στην επαρχία Κουτυώρων / νυν Ordu του Πόντου, στην Μαύρη Θάλασσα στην νυν Τουρκία, συνεχίστηκε παρά την… απόφαση του δικαστηρίου του 2011, σύμφωνα με την οποία, η ιστορική αξία της περιοχής καθιστά τον χώρο ακατάλληλο για τέτοιου είδους έργα!!!

Το 2016, οι ανασκαφές απεκάλυψαν έναν μαρμάρινο γλυπτό της θεάς Ρέας Κυβέλης, των Μακεδονο-Θρακών Φρυγών Ελλήνων, ηλικίας 2.100 χρόνων, στο κάστρο Kurul, ένα από τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή.

Τώρα, στην ίδια περιοχή, οι δυναμίτες εκτινάσσουν ιστορικούς τάφους και βράχους, απειλώντας περαιτέρω τις υπόλοιπες περιοχές, συμπεριλαμβανομένου και του αρχαίου Κάστρου Kurul.
«Δεν γνωρίζουμε σε ποιον να παραπονεθούμε ή τι να κάνουμε», δήλωσαν οι τοπικοί οικολόγοι. «Κάθε μέρα, οι υπεύθυνοι του λατομείου καταστρέφουν τους πρόποδες του ιστορικού κάστρου με δυναμίτες! Αγωνιούμε εάν το κάστρο θα καταρρεύσει», πρόσθεσαν.

Οι εντόπιοι είναι επίσης ανήσυχοι, επειδή το Μουσείο του Ordu και η Διεύθυνση Επιστημονικών Ανασκαφών του Κάστρου Kurul παραμένουν σιωπηλοί απέναντι στην καταστροφή.
«Το λατομείο δεν ευρίσκεται σε αρχαιολογικό χώρο, δεν μπορούμε να παρέμβουμε», ανέφεραν οι Αρχές του μουσείου, απαντώντας στις ανησυχίες.

Ένα δικαστήριο του Ορντού τον Μάρτιο του 2017 είχε αποφανθεί ότι δεν μπορούσε να κατασκευαστεί λατομείο κοντά στο κάστρο Kurul, το οποίο διαθέτει ένα μοναδικό γλυπτό της μητέρας θεάς Κυβέλης, μετά από ανησυχίες ότι οι εκρήξεις θα μπορούσαν να βλάψουν το αρχαίο ελληνικό τεχνούργημα.

Το 1996, το Συμβούλιο Διατήρησης της Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της Σαμψούντας εκήρυξε το κάστρο αρχαιολογικό και φυσικό χώρο Α΄ βαθμού, μετά από αίτημα-έκθεση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (CED), με αποτέλεσμα να ακυρωθεί από το δικαστήριο μια άδεια για λατομείο, που είχε ανοίξει μέσα στοn προστατευόμενο χώρο.

Το 2011 το συμβούλιο αποφάσισε, για άλλη μια φορά, ότι η περιοχή ήταν ακατάλληλη για λατομείο. Ωστόσο, η Kırca Engineering, η οποία εκμεταλλεύεται το λατομείο, υπέβαλε αίτηση στο διοικητικό δικαστήριο του Ordu, αναφέροντας ότι το λατομείο και το κάστρο βρίσκονται σε διαφορετικές μάζες βράχων και ζήτησε την… μείωση του μεγέθους του προστατευόμενου αρχαιολογικού χώρου!

Παρ’ όλο που μια έκθεση εμπειρογνωμόνων σημείωνε ότι το λατομείο θα μπορούσε να καταστρέψει εντελώς το κάστρο, το Μουσείο Ordu έκανε μια διαφορετική έκθεση, δηλώνοντας ότι η περιοχή του λατομείου θα μπορούσε να αποκλειστεί από τον αρχαιολογικό χώρο. Το δικαστήριο ενέκρινε τότε το αίτημα για απαλλαγή της περιοχής λατομείου από την αρχαιολογικά προστατευόμενη ζώνη και ακύρωσε την απόφαση του συμβουλίου.

Εν συνεχεία, το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού άσκησε έφεση κατά της απόφασης του δικαστηρίου που έδωσε την άδεια στο λατομείο να συνεχίσει τις εργασίες του στην περιοχή.
Τέλος, το Συμβούλιο της Επικρατείας ανέτρεψε την απόφαση με το σκεπτικό ότι η περιοχή λατομείου ήταν σε αρχαιολογικό χώρο Α΄ βαθμού και ότι θα έβλαπτε την περιοχή.

Το διοικητικό δικαστήριο του Ορντού επανήλθε μετά από αιτήσεις από την εταιρεία λατομείων, παρ’ όλο που το υπουργείο εδήλωσε ότι «τα ιστορικά υπολείμματα θα υποστούν ζημιές από σεισμούς που θα δημιουργηθούν από τις εκρήξεις και ότι το κάστρο Kurul ήταν σε μια αρχαιολογικά σπάνια περιοχή που προστατεύεται».

Με αυτή την απόφαση του δικαστηρίου, τέθηκε σε ισχύ η αρχική απόφαση του Συμβουλίου Διατήρησης της Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς Σαμσούντος που αρνείται άδεια για το λατομείο.

Το κάστρο Kurul ευρίσκεται στην κορυφή των βράχων Kurul, στο χωριό Baydu του Ordu και χρονολογείται από την ηλικία του βασιλιά του Πόντου, Μιθριδάτη 6ου, ο οποίος κυβέρνησε τον Πόντο και την Μικρά Αρμενία από το 120 έως το 63 π.Χ.


Του Γιώργου Λεκάκη
Hurriyet Daily News, 4.3.2018.


Πηγή