Ο Άνθρωπος Αριστοτέλης, μέσα από περιστατικά της καθημερινής του ζωής

Ο Διογένης Λαέρτιος στο πολύτιμο βιβλίο του «Βίοι Φιλοσόφων» μας επιτρέπει να γνωρίσουμε τους μεγάλους μας φιλοσόφους, όχι μόνο μέσα από την πολύτιμη διδασκαλία τους, αλλά και μέσα από περιστατικά της καθημερινής τους ζωής, από τα οποία θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε την επίδραση που είχε η ίδια η φιλοσοφία τους στην διαμόρφωση του χαρακτήρα τους και της προσωπικότητάς τους.

Έτσι λοιπόν, εκτός από την ανάλυση της φιλοσοφίας του Αριστοτέλη που επιχειρεί, περιγράφει επίσης και κάποιες πολύτιμες προσωπικές στιγμές του Αριστοτέλη, οι οποίες παρουσιάζουν σήμερα τεράστιο ενδιαφέρον διότι ανήκουν στα ελάχιστα στοιχεία που έχουμε διαθέτουμε για να πάρουμε έστω και μία ιδέα του τρόπου ζωής στην αρχαία Ελλάδα.

Ας γνωρίσουμε λοιπόν κάποια περιστατικά από την καθημερινή ζωή του Αριστοτέλη, έτσι ώστε εκτός από τον φιλόσοφο, να γνωρίσουμε και τον Άνθρωπο Αριστοτέλη, βλέποντάς τον σε κάποια στιγμιότυπα από την καθημερινή του ζωή.

πρὸς τὸν εἰπόντα ἀδολέσχην, ἐπειδὴ αὐτοῦ πολλὰ κατήντλησε, «μήτι σου κατεφλυάρησα;»

Κάποιος «αμπελοφιλόσοφος» που απασχολούσε τον Αριστοτέλη για πάρα πολύ ώρα, τελικά τον ρώτησε: «Μήπως σε κούρασα με τις φλυαρίες μου;»

«μὰ Δί',» εἶπεν· «οὐ γάρ σοι προσεῖχον.»

Και ο Αριστοτέλης του απάντησε «Μα και βέβαια όχι, μα τον Δία, αφού ούτε για μια στιγμή δεν σε παρακολούθησα!

(Παρατηρούμε ότι ένας Φιλόσοφος του μεγέθους του Αριστοτέλη, μπορεί να διακρίνει από την πρώτη στιγμή την ποιότητα της Ψυχής του Ανθρώπου που έχει απέναντί του και κατά πόσον πρέπει του δώσει την ανάλογη προσοχή.

Στην περίπτωση που κρίνει ότι δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος να τον παρακολουθήσει, μπορεί όπως βλέπουμε, με πολύ μεγάλη ευκολία να «κλείνει τα αυτιά του» και να βυθίζεται στις δικές του σκέψεις.
Βεβαίως, η στάση του Αριστοτέλη είναι αξιέπαινη, διότι ενώ έχει καταλάβει εξαρχής ότι ο Άνθρωπος που έχει απέναντί του δεν έχει τίποτα ουσιαστικό να του πει, παρόλα αυτά δεν τον προσβάλει διότι γνωρίζει πολύ καλά τις δυνατότητές του.

Στην πραγματικότητα όλη αυτή η συζήτηση είναι σαν να μην έχει γίνει μπροστά του, παρόλο που ο Αριστοτέλης ως φυσική οντότητα ήταν παρών.)

πρὸς τὸν αἰτιασάμενον ὡς εἴη μὴ ἀγαθῷ ἔρανον δεδωκώς-φέρεται γὰρ καὶ οὕτως-

Σε κάποιον που του ζήτησε να του εξηγήσει για ποιον λόγο συνείσφερε χρηματική βοήθεια σε κάποιον που δεν ήταν ενάρετος- από ότι λέγεται του απάντησε ως εξής-

«οὐ τῷ ἀνθρώπῳ,» φησίν, «ἔδωκα, ἀλλὰ τῷ ἀνθρωπίνῳ.»

«Δεν συνείσφερα προς όφελος αυτού του ανθρώπου, αλλά προς όφελος της ανθρώπινης αξιοπρέπειας»

Διαπιστώνουμε για άλλη μία φορά, ότι ο Αριστοτέλης διέπεται από ένα επίπεδο ύψιστης αγαθοεργίας και ανθρωπιάς το οποίο κάνει όσους βρίσκονται κοντά του να απορούν!

Βλέπουμε ότι σεβάστηκε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ενός μη αξιοπρεπούς ανθρώπου. Σεβάστηκε δηλαδή έναν άνθρωπο που ούτε ο ίδιος δεν σεβόταν τον εαυτό του!

Ο Αριστοτέλης λοιπόν, ενσαρκώνει και αναδεικνύει την Ηθική Αρετή της Μεγαλοπρέπειας, την οποία προφανώς διαθέτει σε αφθονία.

Με βάση και την αναφορά αυτού του τυχαίου περιστατικού, θα πρέπει να είμαστε πλέον απολύτως βέβαιοι ότι ο Αριστοτέλης διέθετε μια τόσο ισχυρή προσωπικότητα, έτσι που η φυσική του παρουσία και μόνο, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πραγματικό υπόδειγμα και παράδειγμα προς μίμηση, τόσο για τους μαθητές του, όσο και για όλους όσους βρισκόταν στο κοντινό περιβάλλον του.

Αυτήν την πραγματικά υπέροχη και μεγαλοπρεπή φράση του Αριστοτέλη: «οὐ τῷ ἀνθρώπῳ ἔδωκα, ἀλλὰ τῷ ἀνθρωπίνῳ» θα μπορούσαμε να την αποστηθίσουμε και να την διατηρήσουμε καλά φυλαγμένη μέσα στην Ψυχή μας, έτσι ώστε κάποια κατάλληλη στιγμή να «αντιγράψουμε» τον μεγάλο μας δάσκαλο και να την εφαρμόσουμε και εμείς οι ίδιοι στην ζωή μας!

Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε ένα ελάχιστο αλλά τεράστιας δυναμικής δείγμα της διδασκαλίας του μέγιστου Φιλοσόφου μας που θα ωφελήσει σε μεγάλο βαθμό την Ψυχή μας.

Η εφαρμογή, αυτής και μόνο της μικροσκοπικής φράσης, μέσα από ολόκληρο το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου της Αριστοτελικής Φιλοσοφίας, θα μπορούσε να επιφέρει ένα τεράστιο όφελος στην Ψυχική μας εξέλιξη και να μας μετατρέψει προοδευτικά σε καλύτερους ανθρώπους.

Το γεγονός αυτό, θα χαροποιούσε ιδιαιτέρως τον Αριστοτέλη, η διδασκαλία του οποίου αντανακλούσε (και βεβαίως εξακολουθεί να αντανακλά) την προσδοκία και την επιδίωξη του να μας δει να μεταμορφωνόμαστε σε καλύτερους Ανθρώπους. Αυτή είναι η μέγιστη αξία της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας!


Πηγή