Τετάρτη 14 Μαρτίου 2018

Πλούταρχος Περί του ΕΙ του Εν Δελφοίς

Τι σημαίνει το ΕΙ ή αλλιώς τα δύο Ε. Πλούταρχος Περί του ΕΙ του Εν Δελφοίς:

Δύο Ε καθιερώσας τω θεώ, δήλωμα και σύμβολον τον αριθμόν των πάντων, άλλα μην και τάγαθόν εν πέντε γενεσι Ό φανταζόμενον κατανοήσας, ών πρώτον εστί το μέτρων δεύτερον δε το σύμμετρον, και τρίτον ο νους και τέταρτον αϊ περί ψυχήν επιστημαι και τέχναι και δόξαι αληθείς, πέμπτον δ' ει τις ηδονή καθαρά και προς το λυπούνάκρατος.

Απόδοση:

Και αφιέρωσε δύο Ε στον θεό, για να δηλώσει και να συμβολίσει τον αριθμό του σύμπαντος. Ωστόσο, έχοντα θεωρήσει πως και το αγαθό εμφανίζεται με πέντε μορφές εκ των οποίων πρώτο είναι το μέτριο, έπειτα το σύμμετρο τρίτον ο νους, τέταρτον οι επιστήμες, τέχνες και αληθεί δόξες για την ψυχή, πέμπτον η όποια ηδονή υπάρχει και είναι καθαρή κι απρόσμικτη από τη λύπη.
Όλα αυτά επεξηγούν, αρκετά θα έλεγε κάποιος, το γεγονός ότι: «δύο Ε καθιερώσας τῷ θεῷ, δήλωμα καὶ σύμβολον τοῦ ἀριθμοῦ τῶν πάντων» κατά τον Ιερέα του Δελφικού Ναού Πλούταρχο [«Περί του ΕΙ του εν Δελφοίς», 391,c, 7 – 9].

Στους στίχους 386.B.10 – 386.B.12 λέγει ότι το ΕΙ ή αλλιώς δυο Ε: “ἔστι γάρ σχῆμα καὶ μορφὴ τῆς πρὸς τὸν θεὸν ἐντεύξεως”

Τι σημαίνει όμως ότι το ΕΙ ή αλλιώς τα δυο Ε είναι σχήμα και μορφή της ενώσεως με τον Θεό;

Απάντηση: «Ε τὸ στοιχεῖον, παρὰ τὴν ἐπέκτασιν τὴν εἰς μέσον καὶ τὴν κυκλοτερῆ. Τὸ μὲν γὰρ κυκλοτερὲς καὶ πέριξ τοῦ ὄντος αἰῶνος μιμεῖται τὰ πέριξ· τὸ δὲ εἰς μέσον μακρὰν ἔχον, τὴν ἐπέκτασιν τοῦ αἰῶνος. Ἕ δασυνόμενον καὶ ἐγκλινόμενον δηλοῖ ἀντωνυμίαν τρίτου προσώπου, πτώσεως αἰτιατικῆς· ὡς τὸ, Οἵ ἑ μέγαν περ ἐόντα, ἀντὶ τοῦ αὐτόν. Καὶ πάλιν, ἐμὲ, σὲ, ἕ· ὀρθοτονού μενον δὲ πάλιν δηλοῖ ἑαυτόν· ὡς τὸ, κάλεον δέ μιν εἰς ἓ ἕκαστος». (Βλ. Μέγα Ετυμολογικό [Etymologicummagnum], 294. 29 – 38 [TLG]).

Οπότε :

Ε τὸ στοιχεῖον = παρὰ τὴν ἐπέκτασιν τὴν εἰς μέσον καὶ τὴν κυκλοτερῆ. Τὸ μὲν γὰρ κυκλοτερὲς καὶ πέριξ τοῦ ὄντος αἰῶνος μιμεῖται τὰ πέριξ· τὸ δὲ εἰς μέσον μακρὰν ἔχον, τὴν ἐπέκτασιν τοῦ αἰῶνος.
Ἕ δασυνόμενον καὶ ἐγκλινόμενον = ἀντωνυμίαν τρίτου προσώπου, πτώσεως αἰτιατικῆς·

Δηλ. αν υποθέσουμε ότι μπορούσαμε να ρωτήσουμε τον νοητικό Νου ποιος είσαι, αυτός θα μας απαντούσε: Είμαι αυτός που ΕIΝΑΙ.

Έτσι ο Πλούταρχος (στο “Περί του ΕΙ του εν Δελφοίς”, 392.A. C.1), ο Ιερεύς του Δελφικού Ναού, θα μας πει ότι :

«[…][…] Εμείς, πάλι, απαντώντας στο θεό λέμε “Είσαι” (= ΕΙ), θεωρώντας ως αληθή, αψευδή και μόνη ταιριαστή μόνο σε εκείνον προσφώνηση αυτήν που σημαίνει το Είναι. […][…] ο θεός υπάρχει, αν χρειάζεται να το πούμε, και υπάρχει όχι κατά οποιοδήποτε χρονικό μέτρο, αλλά κατά τον αιώνα τον ακίνητο, τον άχρονο, τον αμετάβλητο, που δεν έχει πριν και μετά, ούτε μέλλον και παρελθόν, ούτε παλιότερα και νεότερα. Αλλά ο θεός, όντας ένας, πληρεί την αιωνιότητα του μέσα στο τώρα, και το μόνο που υπάρχει είναι αυτό που υπάρχει κατά τον τρόπο του θεού, δηλαδή αυτό που δεν υπήρξε ούτε θα υπάρξει και ούτε άρχισε ούτε θα τελειώσει.

Ως εξής, λοιπόν, πρέπει να με σεβασμό να χαιρετίζουμε και να προσαγορεύουμε τον θεό: Είσαι. Και, μα τον Δία, όπως ορισμένοι από τους παλαιούς: Είσαι Ένα. Γιατί το θείο δεν είναι πολλά, όπως ο καθένας από μας είναι ετερόκλιτο άθροισμα μύριων διαφοροποιήσεων που οφείλονται στις μεταβολές μας, ένα ανακάτεμα.

Αλλά το όν πρέπει να είναι ένα, όπως και το ένα όν, ενώ η ετερότητα, καθόσον διαφέρει από το όν, μεταπίπτει στην γέννηση του μη όντος. Επομένως, ταιριάζει καλά στον θεό και το πρώτο και το δεύτερο όνομά του. Γιατί είναι Απόλλωνας, καθόσον αρνείται τα πολλά, και αποποιείται το πλήθος. Ιήος ως ένας και μόνος¨.



Πηγή