Η Άμηστρις ήταν σύζυγος του Ξέρξη, γιου του Δαρείου, ο οποίος ήταν και θείος της, αδελφός της μητέρας της, Φαδυμίας. Το όνομά της στα περσικά (αν ευσταθούν οι υποθέσεις που ταυτίζουν το Άμηστρις με το περσικό Amāstrī), σημαίνει δυνατή γυναίκα. Ήταν κόρη του Οτάνι, ενός από τους επτά ευγενείς που σκότωσαν τον Πέρση βασιλιά Σμέρδι (Μπαρντίγια) το 522 π. Χ., με στόχο να ανεβάσουν στον θρόνο τον Δαρείο.
Όταν ο Δαρείος ανέλαβε την εξουσία, ισχυριζόμενος ότι είναι γόνος Αχαμαινιδών, η Άμηστρις παντρεύτηκε τον διάδοχό του, Ξέρξη.
Ο Ηρόδοτος την περιγράφει με τα πιο μελανά χρώματα, χαρακτηρίζοντάς την ως αιμοσταγή βασίλισσα. Αναφέρει χαρακτηριστικά το θρυλούμενο περιστατικό, όπου εμφανίζεται να διέταξε τη θυσία δεκατεσσάρων νέων ευγενών οικογενειών για να ευχαριστήσει τους θεούς που της χάρισαν ζωή για πολλά χρόνια.
Βέβαια, αμφισβητείται αν πρόκειται για πραγματικό συμβάν ή για θρυλική ιστορία, δεδομένου ότι στην περσική θρησκεία δεν επιτρέπονταν ανθρωποθυσίες. Είναι πολύ πιθανό οι διηγήσεις του Ηροδότου, όπως και του Κτησία για τους Πέρσες, να διέρχονται μέσα από το φίλτρο της διαφορετικότητας των δυο πολιτισμών, που διογκώνει τις συμπεριφορές, αλλά και της εχθρότητας που επικρατούσε, αφού πρόκειται για δυο λαούς σε εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ τους.
Στην Άμηστρι πάντως αποδίδει ο Ηρόδοτος και την πρωτοβουλία για τον ακρωτηριασμό της συζύγου του Μασίστη, αδερφού του Ξέρξη. Ο Ηρόδοτος περιγράφει το περιστατικό ως εξής: όταν ο Ξέρξης επέστρεφε μετά τη μεγάλη ήττα στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, έφτασε στις Σάρδεις. Εκεί είδε τη γυναίκα του αδελφού του και την ερωτεύτηκε.
Όμως, αυτή δεν ενέδωσε παρά τα ερωτικά γράμματα που της έστελνε και τις υποσχέσεις. Σκέφτηκε λοιπόν να παντρέψει τον γιο του με την κόρη της, Αρταΰντη. Όταν όμως είδε την Αρταΰντη την ερωτεύτηκε και αυτή και μάλιστα συνήψε σχέση μαζί της.
Η Αρταΰντη κυκλοφορούσε με ένα πανωφόρι, δώρο του βασιλιά που είχε υφάνει η Άμηστρις, η οποία μόλις το έμαθε οργίστηκε και έστρεψε την οργή της εναντίον της μητέρας της Αρταΰντης και συζύγου του Μασίστη.
Έπεισε τον Ξέρξη να τη διώξει και όταν ο αδελφός του αντιτάχθηκε στην απόφασή του αυτή, η Άμηστρις έβαλε τους στρατιώτες της να την απαγάγουν και να της κόψουν μύτη, χείλη, γλώσσα και μαστούς και να την επιστρέψουν ακρωτηριασμένη στον άντρα της. Ο Μασίστης ορκίστηκε εκδίκηση εναντίον του βασιλικού ζεύγους και ξεκίνησε να συγκεντρώνει στρατό εναντίον τους. Τον πρόλαβε όμως ο Ξέρξης και τον σκότωσε, αυτόν και τα παιδιά και τους συντρόφους του, καταπνίγοντας έτσι την εξέγερση.
Η Άμηστρις έκανε τρία παιδιά, τον Αρταξέρξη Α΄, την Αμυτίδα και τη Ροδογύνη. Από τον Κτησία μαθαίνουμε ότι πέθανε σε βαθιά γεράματα λίγο πριν από τον Αρταξέρξη.
Παρόμοια είναι και η εικόνα που ο Κτησίας της αποδίδει στα Περσικά, παρουσιάζοντάς την ως σαδιστική και εκδικητική βασίλισσα ακόμα και στα βαθιά της γεράματα. Χαρακτηριστικά αναφέρει το περιστατικό του ανασκολοπισμού ενός Καύνιου που σκότωσε τον εγγονό της, Ζώπυρο, γιο της κόρης της Αμυτίος και του Μεγαβύζου.
Πηγή
