Σήμερα στον χώρο υπάρχουν λιμνάζοντα νερά και περιβάλλεται από στεριά. Σώζονται οι μεγάλοι μεταλλικοί κρίκοι, οι δέστρες των αρχαίων πλοίων, αλλά και τα ερείπια των πύργων που το προστάτευαν.
Το αρχαίο νεώριο ήταν λαξευμένο πάνω στον βράχο και γύρω του υπήρχε τείχος, το οποίο έφτανε τα 11 μέτρα. Τα αρχαία χρόνια είχε στέγη και στο εσωτερικό διαχωριζόταν από πέντε κιονοστοιχίες των 17 κιόνων.
Η λέξη Νεώριο παράγεται από το νεωρός και σημαίνει πολεμικός λιμένας και ναύσταθμος. Έχει ορθογώνιο μέγεθος και το δάπεδό του είναι ανηφορικό.
Οι Οινιάδες
Οι Οινιάδες ήταν από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Ακαρνανίας και ιδρύθηκε από τους Κορίνθιους τον 7ο αιώνα π.Χ. Σύμφωνα με τον Στράβωνα το πρώτο της όνομα ήταν Ερυσίχη. Χτίστηκε στη βόρεια όχθη του ποταμού Αχελώου πάνω σε ένα βραχώδες λόφο, τον Τρίκαρδο, ο οποίος είναι κατάφυτος από βελανιδιές.
Βρισκόταν σε σημείο στρατηγικής σημασίας και ήταν καλά οχυρωμένη. Οι κάτοικοι των Οινιάδων μπορούσαν από την ακρόπολη να ελέγχουν την είσοδο των πλοίων στον Πατραϊκό κόλπο και προς την Λευκάδα.
Το όνομά της κατά μια εκδοχή προερχόταν από την παραγωγή του οίνου. Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι οφείλεται στον Αιτωλό βασιλιά Οινέα, ο οποίος πολέμησε εναντίον των Ακαρνάνων.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, οικιστής της πόλης ήταν ο Αλκμαίων ο οποίος φημιζόταν για τον ηρωισμό και τις ικανότητές του στον πόλεμο. Ο Αλκμαίων ήταν γιος του μάντη Αμφιάραου και της Εριφύλης και είχε παντρευτεί την κόρη του Τειρεσία, Μαντώ. Μαζί της απέκτησε δύο παιδιά τον Αμφίλοχο και την Τισιφόνη, τα οποία ανέθρεψε ο βασιλιάς της Κορίνθου, Κρέοντας.
Όταν η Τισιφόνη μεγάλωσε η γυναίκα του Κρέοντα την πούλησε ως σκλάβα, γιατί πίστευε ότι ο άντρας της θα την ερωτευόταν. Για καλή της τύχη, στο σκλαβοπάζαρο την αγόρασε ο πατέρας της, ο οποίος λίγο καιρό αργότερα πήγε μαζί με τον γιο του, Αμφίλοχο στην Ακαρνανία και πολέμησε για χάρη του Οινέα τους Ακαρνάνες και ίδρυσαν τις Οινιάδες.
Πηγή
