Περσικοί πόλεμοι
Ο Δαρείος ονόμασε τον Μαρδόνιο στρατηγό και μετά την Ιωνική Επανάσταση, τον έστειλε το 492 π.Χ. να τιμωρήσει τους Έλληνες που υποστήριξαν τους Ίωνες. Στην πορεία του προς την Αθήνα, χρησιμοποίησε το στρατό του για να καθαιρέσει τους Πέρσες Σατράπες που κυβερνούσαν τις Ιωνικές πόλεις και να τους αντικαταστήσει με δημοκρατικά πολιτεύματα.
Ήταν μια διπλωματική κίνηση ώστε να μην προκληθεί ξανά εξέγερση κατά την εκστρατεία του στην Ελλάδα. Ο στόλος και ο στρατός του πέρασαν τον Ελλήσποντο, ακολούθησε η κατάληψη της Θάσου, νησιού με πλούσια μεταλλεύματα. Στη συνέχεια υποτάχθηκε η Μακεδονία.Η εκστρατεία αυτή τερματίστηκε άδοξα, καθώς ο στόλος του καταστράφηκε σε καταιγίδα κοντά στο Άγιο Όρος. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Πέρσες έχασαν 300 πλοία και 20.000 άντρες. Περίπου την ίδια εποχή ο Μαρδόνιος ήταν επικεφαλής των Περσών σε πολεμικές επιχειρήσεις στη Θράκη. Εκεί τραυματίστηκε, αλλά ο στρατός του τελικά επικράτησε.
Παρ' όλα αυτά ανακλήθηκε από τον Δαρείο, ο οποίος έστειλε τον Δάτη και τον Αρταφέρνη, το 490 π.Χ. να καταλάβουν την Ελλάδα. Η εκστρατεία τους τελικά έληξε και αυτή με οδυνηρή ήττα στον Μαραθώνα της Αττικής, από τους ολιγάριθμους σχετικά αλλά αποφασιστικούς Αθηναίους.
Στην αμέσως επόμενη περσική εκστρατεία, με επικεφαλής τον Ξέρξη Α', ο Μαρδόνιος ήταν από τους επικεφαλής στρατηγούς. Ο Ηρόδοτος τον παρουσιάζει ως φιλοπόλεμο και σκληροπυρηνικό σύμβουλο του Πέρση βασιλιά, που ήθελε να γίνει Σατράπης (Πέρσης διοικητής) της Ελλάδας.
Ήταν παρών στη Μάχη των Θερμοπυλών και μετά την περσική ήττα στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, προσπάθησε να πείσει τον Ξέρξη να επιμείνει στο εγχείρημα κατάκτησης της Ελλάδας. Ο Ξέρξης τελικά γύρισε στην Περσία, άφησε όμως διοικητή των ελληνικών περιοχών που είχε κατακτήσει τον Μαρδόνιο.
Ο βασιλιάς Αλέξανδρος Α' της Μακεδονίας, αναγνώρισε την επικυριαρχία του Μαρδόνιου, αλλά προσέφερε πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τα σχέδια του Πέρση, στους Αθηναίους. Ο Αλέξανδρος δήλωσε ότι ως Έλληνας έπρεπε να βοηθήσει τους συμπατριώτες του και δεν θα μπορούσε να δει την Ελλάδα ποτέ σκλαβωμένη.
Ο Μαρδόνιος εν συνεχεία μπήκε στην Αθήνα που είχε εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους της πριν από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Τέλος, πρότεινε να επιστρέψουν οι κάτοικοί της και να τους βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της πόλης, εφόσον δέχονταν ανακωχή.
Οι Αθηναίοι, όμως, απέρριψαν την πρότασή του και ετοιμάστηκαν για μάχη μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες, με στόχο την οριστική εκδίωξη των Περσών από την Ελλάδα.
Ο Μαρδόνιος περίμενε τους Έλληνες στις Πλαταιές, παρότι εκδηλώθηκαν αντιδράσεις από άλλους Πέρσες στρατηγούς, όπως ο Αρτάβαζος, ο οποίος, όπως και ο Αρτάβανος, πίστευε ότι απλά και μόνο η αριθμητική υπεροχή των Περσών δεν θα ήταν αρκετή για να εξασφαλίσει την νίκη.
Ο Μαρδόνιος σκοτώθηκε στη Μάχη των Πλαταιών και ο στρατός του ηττήθηκε. Τότε, ο Αιγινήτης Λάμπωνας είπε στον Παυσανία ότι αυτή ήταν η ιδανική ευκαιρία να εκδικηθεί τον θάνατο του Λεωνίδα. Εννοούσε να αποκεφαλίσουν το πτώμα του Μαρδόνιου, όπως ακριβώς είχαν κάνει οι Πέρσες με τον νεκρό Σπαρτιάτη στρατηγό στις Θερμοπύλες.
Ο Παυσανίας όμως αρνήθηκε αποκρινόμενος ότι «αυτές τις πράξεις τις κάνουν οι βάρβαροι και όχι οι Έλληνες».
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, στην μάχη των Πλαταιών σκοτώθηκαν συνολικά 257.000 άντρες. Από αυτούς, μόλις οι 159 ήταν Έλληνες. Όπως επισημάνθηκε ήδη, οι αριθμοί του αρχαίου ιστορικού έχουν αμφισβητηθεί. Το σίγουρο είναι ότι οι ελληνικές απώλειες ήταν πράγματι ελάχιστες μπροστά στις περσικές.
Πληροφορίες αντλήθηκαν από τις παρακάτω πηγές:
