[...] καὶ τῶν τις Σκυθέων καταφρασθεὶς αὐτὸν ταῦτα ποιεῦντα ἐσήμηνε τῷ βασιλέι Σαυλίω· [...] παῖδα δὲ εἶναι Γνούρου τοῦ Λύκου τοῦ Σπαργαπείθεος. εἰ ὦν ταύτης ἦν τῆς οἰκίης ὁ Ἀνάχαρσις, ἴστω ὑπὸ τοῦ ἀδελφεοῦ ἀποθανών· Ἰδάνθυρσος γὰρ ἦν παῖς Σαυλίου, Σαύλιος δὲ ἦν ὁ ἀποκτείνας Ἀνάχαρσιν. [...] Ηροδότου Ἱστοριῶν τετάρτη ἐπιγραφομένη Μελπομένη
Το 589 π.Χ. πήγε στην Αθήνα επί Σόλωνος, του οποίου έγινε φίλος. Όταν κάποτε ένας, ονόματι Άττικος, τον κορόϊδευε για την Σκυθική καταγωγή του, σε απάντηση ο Ανάχαρσις του είπε το γνωστό:
"`Εμοί μεν όνειδος η πατρίς, συ δε τη πατρίδι`", δηλαδή: "`Εμένα μεν η πατρίδα μου με ντροπιάζει, ενώ εσύ (με τον τρόπο σου αυτό) ντροπιάζεις την πατρίδα σου". Ήταν ο πρώτος μέτοικος που έλαβε δικαιώματα Αθηναίου πολίτη.
"Ἐλθεῖν αὐτὸν εὶς Ἀθὴνας πρὸς τὴν Σόλωνος οἰκίαν ἀφικόμενον τῶν θεραπόντων τινὶ κελεῦσαι μηνῦσαι ὅτι παρείη πρὸς αὐτὸν Ἀνάχαρσις, καὶ βούλοιτο αὐτὸν θεάσασθαι, ξένος τε γενέσθαι. Καὶ ὁ θεράπων εἰσαγγείλας ἐκελεύσθη ὑπὸ τοῦ Σόλωνος εἰπεῖν αὐτῷ, ὅτιπερ ἐν τοῖς ἰδίοις πατρίσι ξένους ποιοῦνται".
(Ἐρχόμενος στὴν Ἀθήνα καὶ φθάνοντας στὴν οἰκία τοῦ Σόλωνος, εἶπε σὲ ἕναν ὑπηρέτη νὰ μηνύσῃ στὸν Σόλωνα ὅτι ἦλθε ὁ Ἀνάχαρσις καὶ θέλει νὰ τὸν ἰδῇ καὶ νὰ φιλοξενηθῇ. Τότε ὁ Σόλων παρήγγειλε στὸν ὑπηρέτη νὰ τοῦ διαβιβάσῃ ὅτι φιλοξενία κάνουν μόνο σὲ ομοπατρίδες), στην συνέχεια βέβαια έγιναν φίλοι.
Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του επιχείρησε να εισαγάγει τον ελληνικό πολιτισμό, ώς και την λατρεία της θεάς Δήμητρας. Δολοφονήθηκε από τον αδερφό του με ένα τόξο, ο οποίος για να δικαιολογηθεί είπε ότι ο Ανάχαρσις ήθελε να εισάγει στη Σκυθία τα Ελευσίνια Μυστήρια. Δεν έχει διασωθεί κανένα συγγραφικό του έργο.
Λέγεται ότι είχε γράψει ένα έργο που σύγκρινε τους νόμους των Σκυθών με τους νόμους των Ελλήνων, καθώς κι ένα ακόμη για την τέχνη του πολέμου. Έγινε γνωστός για την απλότητα του τρόπου ζωής του και για τις ακριβείς παρατηρήσεις του επάνω στα έθιμα και τα μορφώματα των Ελλήνων.
Ο Λουκιανός έγραψε δύο διαλόγους για τον Ανάχαρση, τον Ανάχαρσιν και τον Σκύθην, ενώ ο Γάλλος αρχαιοδίφης του 18ου αιώνα Ζαν-Ζακ Μπαρτελεμύ έγραψε ένα τετράτομο μυθιστορηματικό έργο σχετικά με έναν απόγονο του Ανάχαρση ο οποίος πραγματοποίησε παρόμοια περιήγηση στην αρχαία Ελλάδα.
Βιβλιογραφία:
- Fragmenta historicorum graecorum, Τόμος 3, σελ.40
- Περιοδικό Αρχαιολογία
Πληροφορίες αντλήθηκαν από τις παρακάτω πηγές:
