Ο Ουρανός (αρχ. ελλ. Οὐρανός) ήταν, κατά την αρχαία Ελληνική μυθολογία, η προσωποποίηση του Ουράνιου θόλου και κυρίαρχος της πρώτης γενιάς στη Γη. Είναι ένας από τους Πρωτόγεννους, ο γηραιότερος των Θεών των στοιχείων της φύσεως και ο πρωτότοκος γιος της Γαίας, η οποία τον γέννησε την ώρα που κοιμόταν δίπλα στον Έρωτα χωρίς γονιμοποίηση, «για να την περιβάλλει και για να είναι αιώνιος και ασφαλής οίκος των μακάριων θεών», όπως γράφει ο Ησίοδος στην Θεογονία (στ. 127-128). Ο Ουρανός είναι το πρώτο άρρεν στοιχείο της γης.
Η Γαία (αρχ. ελλ.: Γαῖα) προϋπήρχε με το Χάος και τον Έρωτα-Φάνη στη δημιουργία του Κόσμου. Κατά άλλους αυτές οι τρεις κοσμικές υπάρξεις γεννήθηκαν, κατά αντίστροφη σειρά, από το Κοσμικόν Ωόν όπως αναφέρεται στη Θεογονία του Ησίοδου, το οποίο προήλθε από το μηδέν, το τίποτα ή από τη Νύχτα.Η Γαία, στο επίπεδο της Κοσμογονίας, συμβολίζει την υλική πλευρά του Κόσμου και όχι τη Γη. Το Χάος συμβολίζει τον Χώρο του Σύμπαντος. Ο Έρωτας συμβολίζει την κινητήρια δύναμη που ενώνει, μεταλλάσσει και μεταμορφώνει (μορφή, αυτό που φαίνεται, ο Φάνης) το Παν.
[Ορφικός ύμνος Γαίας] Γαῖα θεά, μῆτερ μακάρων θνητῶν τ᾽ ἀνθρώπων, παντρόφε, πανδώτειρα, τελεσφόρε, παντολέτειρα, αὐξιθαλής, φερέκαρπε, καλαῖς ὥραισι βρύουσα, ἕδρανον ἀθανάτου κόσμου, πολυποίκιλε κούρη, ἣ λοχίαις ὠδῖσι κύεις καρπὸν πολυειδῆ, ἀιδία, πολύσεπτε, βαθύστερν᾽, ὀλβιόμοιρε, ἡδυπνόοις χαίρουσα χλόαις πολυανθέσι δαῖμον, ὀμβροχαρής, περὶ ἣν κόσμος πολυδαίδαλος ἄστρων εἱλεῖται φύσει ἀενάωι καὶ ῥεύμασι δεινοῖς. ἀλλά, μάκαιρα θεά, καρποὺς αὔξοις πολυγηθεῖς εὐμενὲς ἦτορ ἔχουσα, σὺν ὀλβίοισιν ἐν ὥραις.'
[Απόδοση] «Γαία θεά, μητέρα των μακάρων και των θνητών ανθρώπων, πάντροφε, πανδώτειρα, τελεσφόρε, παντολέτειρα, αυξιθαλής, φερέκαρπε, που βρίθεις με ωραίες ώρες, έδρανο του αθανάτου Κόσμου, πολυποίκιλε, κούρη, που σε λόχιες ωδίνες κύεις πολυειδή καρπό, αίδια, πολύσεπτε, βαθύστερνη, ολβιόμοιρη, δαίμονα που χαίρεσαι με τις ηδύπνοες πολυάνθεμες χλόες, εμβροχαρή, περί της οποίας ελίσσεται ο πολυδαίδαλος κόσμος των άστρων με την αέναη φύση και τα δεινά ρεύματα. Αλλά μακάρια θεά, ας αυξάνεις τους πολυγηθείς καρπούς έχοντας ευμενές ήτορ, μαζί με όλβο εν ώραις.»
Ο Ουρανός και η Γαία έκαναν πολλούς απογόνους: τους Τιτάνες, τρεις Κύκλωπες και τρεις Εκατόγχειρες. Επειδή μισούσε τα παιδιά του τα έχωσε στα Τάρταρα, βαθιά στα έγκατα της γης. Αν και αυτή η κακή πράξη τον γέμιζε με ευχαρίστηση, η Γαία θύμωνε τόσο πολύ, που κάποια στιγμή ανάβλυσε ατσάλινο αδάμαντα, και το έδωσε στα παιδιά της να φτιάξουνε ένα τεράστιο δρεπάνι και να πολεμήσουν τον κακό πατέρα τους.
Όμως κανείς δεν είχε το κουράγιο να κάνει αυτό το έγκλημα. Μόνο ο Κρόνος, ένας από τους Τιτάνες δεν δίστασε. Με την πρώτη ευκαιρία και καθώς ο Ουρανός έπεσε να κοιμηθεί πήρε το δρεπάνι και τον ευνούχισε. Από τις σταγόνες του αίματος που έπεσαν στην γη γεννήθηκαν οι τρεις Ερινύες, οι Γίγαντες και οι Μελιάδες Νύμφες, οι δαίμονες της εκδίκησης και της βιαιοπραγίας.
Από το σπέρμα του αποκομμένου γεννητικού οργάνου που έπεσε στην θάλασσα γεννήθηκε η Αφροδίτη. Ο Κρόνος κυριάρχησε μέχρι που ο γιος του ο Δίας τον καθαίρεσε.
Οι Εκατόγχειρες ήταν τρεις: ο Βριάρεως ή Αιγαίων, ο Κόττος και ο Γύγης. Το όνομά τους οφείλεται στο ότι είχαν εκατό χέρια ο καθένας. Επιπλέον, ο κάθε Εκατόγχειρας είχε 50 κεφάλια και ήταν γιγαντόσωμος.
Η δύναμή τους ήταν υπερφυσική. Μόλις γεννήθηκαν οι Εκατόγχειρες, ο πατέρας τους τους έκλεισε στα βάθη της γης. Από εκεί τους ελευθέρωσε ο Δίας για να τον βοηθήσουν κατά την Τιτανομαχία. Αφού οι Τιτάνες νικήθηκαν, ο Δίας τους έκλεισε στα Τάρταρα και έβαλε τους Εκατόγχειρες να τους φυλάγουν. Τα τεράστια αυτά όντα με τη μεγάλη δύναμη ήταν προσωποποιήσεις των βίαιων φυσικών φαινομένων.
Βιβλιογραφία:
- Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969
Πληροφορίες αντλήθηκαν απλό τις παρακάτω πηγές:
