Που κατοικούσε η θεά Νέμεσις

Το 1813 οι αρχαιολόγοι του βρετανικού συλλόγου Ντιλετάντι έκαναν ανασκαφές στο βορειοανατολικό άκρο της Αττικής δίπλα από τον Ευβοϊκό κόλπο. Σε έναν λόφο ύψους 30 μέτρων ανακάλυψαν ένα ιερό, ένα φρούριο και πολλούς ταφικούς περιβόλους. Ήταν τα ερείπια του αρχαίου δήμου του Ραμνούντος ο οποίος ανήκε στην Αιαντίδα φυλή. Ο Ραμνούντας πήρε το όνομά του από τον θάμνο που φυτρώνει μέχρι σήμερα στην περιοχή. Είχε εκπροσώπηση από βουλευτές στην αρχαία βουλή και ήταν ξακουστός σε όλη την Ελλάδα για τη λατρεία της θεάς Νέμεσης.

Ιερό της Νέμεσης 

Η Νέμεσις ήταν η θεία δίκη, η θεά που κρατούσε σε ισορροπία τις ανθρώπινες σχέσεις. Σύμφωνα με τη μυθολογία, κυνηγήθηκε από τον Δία και μεταμορφώθηκε σε χήνα για να τον αποφύγει. Ωστόσο, ο Δίας πήρε τη μορφή κύκνου και την έκανε δική του στον Ραμνούντα.  Από την ένωση τους, η Νέμεσις γέννησε ένα αυγό μέσα από το οποίο γεννήθηκε η Ωραία Ελένη και οι Διόσκουροι. Οι κάτοικοι της περιοχής λάτρευαν τη Νέμεση και έχτισαν ιερό προς τιμήν της, το οποίο ήταν το σημαντικότερο της αρχαιότητας.

Το ιερό ιδρύθηκε στις αρχές του 5ου αι. π.Χ. και ήκμασε τους επόμενους αιώνες. Στον σηκό του ναού δέσποζε το άγαλμα της Νέμεσις το οποίο είχε ύψος 4 μέτρων και φιλοτεχνήθηκε από τον Φειδία. Ως υλικό χρησιμοποίησε μάρμαρο που έφεραν μαζί τους οι Πέρσες κατά την πολιορκία της Αττικής. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το ιερό της Νέμεσης του Ραμνούντα σχετίζεται με την νίκη των Αθηναίων στη Μάχη του Μαραθώνα, που βρίσκεται πολύ κοντά....

Ο Παυσανίας ανέφερε: «Πηγαίνοντας από τον παραλιακό δρόμο στον Ωρωπό, ο Ραμνούντας απέχει εξήντα στάδια από τον Μαραθώνα. Εκεί τα σπίτια των κατοίκων είναι δίπλα στη θάλασσα. Λίγο πάνω από τη θάλασσα, υπάρχει ιερό της Νέμεσης, που είναι η πιο αμείλικτη απ’ όλους τους θεούς απέναντι στους ασεβείς. Και τους βαρβάρους, που αποβιβάστηκαν στον Μαραθώνα, φαίνεται πως τους βρήκε η οργή αυτής της θεάς, γιατί νομίζοντας πως τίποτα δεν θα στεκόταν εμπόδιο να υποτάξουν την Αθήνα, είχαν φέρει μάρμαρο από την Πάρο για να κατασκευάσουν τρόπαιο σαν να είχαν ήδη νικήσει. Στο μάρμαρο αυτό σκάλισε ο Φειδίας άγαλμα της Νέμεσης.»...

Η στρατηγική θέση του Ραμνούντα

Ο Ραμνούς κατοικήθηκε από τη νεολιθική εποχή και ο γεωγράφος Σκύλακας ανέφερε ότι εκεί υπήρχε ένα σημαντικό οχυρό. Ο οικισμός περιβάλλεται από ένα φρούριο με εξωτερικό περίβολο μήκους 800 μέτρων, το οποίο πιθανότατα κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Βρισκόταν σε στρατηγική θέση για τη ναυσιπλοΐα, καθώς έβλεπε τα στενά του Ευβοϊκού. Ήταν σημαντικό αγκυροβόλιο γιατί είχε δύο λιμάνια και επέβλεπε τη διέλευση των πλοίων.

Από τα τείχη του οχυρού οι Αθηναίοι έβλεπαν τα πλοία που μετέφεραν σιτηρά προς την Αθήνα. 

Η περιοχή κατακτήθηκε από τον ναύαρχο του Μακεδονικού στρατού, Κλείτο, ο οποίος διώχθηκε από τον Φωκίωνα. Αργότερα, πέρασε στα χέρια του Δημήτριου του Πολιορκητή, ενώ εκεί στρατοπέδευσαν δυνάμεις του Πτολεμαίου. Οι Πέρσες λεηλάτησαν την περιοχή και κατέστρεψαν τον αρχαϊκό ναό, του οποίου τα θεμέλια βρέθηκαν κάτω από το ναό της Νέμεσης. Το άγαλμα της θεάς καταστράφηκε έπειτα από μερικούς αιώνες από τους Χριστιανούς. Η περιοχή σταδιακά παρήκμασε, ώσπου στα τέλη του 19ου αιώνα έγιναν συστηματικές ανασκαφές από τον Δημήτριο Φίλιο και τον Β. Στάη. Σήμερα σώζεται το φρούριο με το τείχος, το οποίο περιβάλλει τον οικισμό, μικρά ιερά, το θέατρο και το γυμνάσιο της πόλης....



Πηγή