Οι υπόγειες σήραγγες της Αλεξάνδρειας

Αναζητώντας την Αλεξάνδρεια της πτολεμαϊκής εποχής η αρχαιολόγος Πέπη Λιμναίου-Παπακώστα που σκάβει τα τελευταία 21 χρόνια στην Αίγυπτο, ανακάλυψε στους Κήπους Σαλαλάτ, στη Βασιλική Συνοικία των Πτολεμαίων λίγο πριν από το κλείσιμο της καλοκαιρινής ανασκαφής της μια σήραγγα, λαξευτή στο πέτρωμα της περιοχής.

Είναι γνωστό ότι μια παρόμοια σήραγγα υπάρχει και κάτω από το ναό του Σέραπι που κτίστηκε από τον Πτολεμαίο Σωτήρα το 287 – 286 π.Χ. και καταστράφηκε το 391 στις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ χριστιανών και εθνικών. Το Σεραπείο βρίσκονταν στα δυτικά της Αλεξάνδρειας, κοντά στον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και φιλοξενούσε τμήμα από την περίφημη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Η κα Λιμναίου-Παπακώστα είναι πολύ προσεκτική και δεν βιάζεται να εκφράσει συμπεράσματα. Άλλωστε έχει προχωρήσει μόνο 20 μέτρα εντός αυτής και δεν γνωρίζει πού ακριβώς οδηγεί. «Στην αρχή νόμιζα ότι έχει σχέση με νερό, ότι είναι ένα είδος δεξαμενής. Αλλά δεν είναι, γιατί το υλικό της δεν επιτρέπει αποθήκευση νερού. Είναι σήραγγα που κάπου πρέπει να οδηγεί».

Το μόνο που έχει να πεί είναι ότι η σήραγγα βρίσκεται σε καλή κατάσταση, έχει μπάζα και νερό και συνεπώς για να προχωρήσει χρειάζεται πρώτα να καθαριστεί και έργα αντιστήριξης. Όταν το φθινόπωρο επανέλθει για τη δεύτερη περίοδο της ανασκαφικής της έρευνας ίσως μπορέσει να διαπιστώσει την πορεία και τη χρήση του μνημείου.

«Δεν έχω ερμηνεύσει ακόμα το εύρημα» ...

«Το θέμα είναι ότι είναι μια αρχαία κατασκευή, μια υπόγεια κατασκευή και θα δούμε. Υπάρχει άλλη μια περίπτωση υπόγειας σήραγγας στην Αλεξάνδρεια που είναι κάτω από το Ναό του Σέραπι, στο Σαραπείο. Δεν ξέρω αν είναι ίδια γιατί δεν πρόλαβα να πάω να τη δω. Ξέρω όμως ότι υπάρχει και κάτω από το Σεραπείο μια σήραγγα, στη δυτική Αλεξάνδρεια που ίσως εξυπηρετούσε μυστηριακές λατρείες εκεί». Υπάρχουν διάφορες πληροφορίες από αρχαίες πηγές που μιλούν για τις σήραγγες της Αλεξάνδρειας στη Βασιλική Συνοικία (όπου και η ανασκαφή) οι οποίες πρέπει να μελετηθούν και να συσχετιστούν με το εύρημα.

Θεωρεί σημαντική την εύρεση ενός λίθου μπροστά από τη σήραγγα καθώς πιστεύει ότι συνδέεται με αυτή. «Κοντά στο σημείο αυτό αλλά σε ένα στρώμα καταστροφής βρήκαμε ένα δόμο από ασβεστόλιθο που ανήκει όμως σίγουρα στο μεγάλο πτολεμαϊκό κτίριο που βρήκαμε πέρσι. Η μία του πλευρά είναι κυλινδρική, στρογγυλή και οι άλλες δύο πλευρές σχηματίζουν γωνία….Είναι ένδειξη κτιρίου με θολωτή οροφή. Είναι μια καλή πληροφορία για να καταλάβουμε τον τρόπο δόμησης του κτιρίου».

Το πτολεμαϊκό κτήριο βρέθηκε σε βάθος 10 μέτρων. Όλα τα πτολεμαϊκά λείψανα κτηρίων της Αλεξάνδρειας βρίσκονται σε αυτό το βάθος λόγω των μεγάλων επιχώσεων και καταστροφών. Γι αυτό σπάνια εντοπίζονται. «Βρήκαμε το κτίριο στο βασιλικό τετράγωνο. Η θεμελίωση εντοπίστηκε τρία μέτρα πιο κάτω από το ίδιο σημείο στο οποίο το 2009 βρέθηκε το άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου. Θυμάμαι είχα απογοητευθεί και είχα αποφασίσει να τα εγκαταλείψω. Όμως η αποκάλυψή του μου έδωσε δύναμη να συνεχίσω».

Η κα Λιμναίου Παπακώστα είναι διευθύντρια στο Ελληνικό Ινστιτούτο Έρευνας Αλεξανδρινού Πολιτισμού (Ε.Ι.Ε..Α.Π.) και η ανασκαφή της στηρίζεται σε ιδιωτικές χορηγίες της ελληνικής εταιρείας ΚΛΕΟΣ Α. Ε., της αιγυπτιακής εταιρείας RELIANCE GROUP OF COMPANIES και του ιδρύματος MOHEB KASSABGUI FOUNDAT.



Πηγή